Vartolomejevi egzarsi kod Porošenka: „Gospod je čuo naše molitve da imamo autokefalnu Crkvu”

Piše: Vladimir Jovanović

Predśednik Ukrajine, Petro Porošenko, sastao se danas sa arhiepiskopom Danilom i episkopom Ilarionom, egzarsima patrijarha carigradskoga Vartolomeja I Arhodonisa, koji su 7. septembra naimenovani, napomenuto je, „u okviru priprema za davanje autokefalije Crkvi Ukrajine”.

Današnji sastanak šefa ukrajinske države prva je službena potvrda da su dvojica egzarha u Kijevu. Danilo (Zelinski) i Ilarion (Mikolajević Rudnik) etnički su Ukrajinci, arhijereji Carigradske patrijaršije u SAD i Kanadi.

Arhiepiskop Danilo je kazao da imaju zadatak „da nastave rad na već riješenome pitanju autokefalije za Ukrajinsku pravoslavnu crkvu”.

„Radićemo naporno na tome. Spremni smo za jasnu saradnju sa Ukrajinskom pravoslavnom crkvom Kijevske patrijaršije. Naravno, oni su spremni za dijalog i dobru saradnju sa Ukrajinskom pravoslavnom crkvom pod jurisdikcijom Ruske pravoslavne crkve, kao i sa Ukrajinskom autokefalnom pravoslavnom crkvom”.

Porošenko je „zahvalio Vaseljenskome Patrijarhu za hrabrost i mudrost u naimenovanju egzarha”.

„Mi smo zajedno napravili mnogo koraka u posljednje tri godine i sada smo stigli nadomak cilja. Nije lak put i ogromni su izazovi kroz koje mora da prođe Ukrajina. Impresioniran sam jedinstvom svih arhijereja Vaseljenske patrijaršije tokom rasprave o Ukrajinskoj crkvi i donošenjem odluke da joj se daruje tomos o autokefaliji".

Narednih dana, Danilo i Ilarion koordiniraće proces stvaranja objedinjene autokefalne Crkve Ukrajine. Prema neslužbenoj agendi, do početka oktobra o svojim aktivnostima i crkvenim prilikama u Ukrajini podnijeće izvještaj Sinodu u Carigradu.

Ukrajinski arhijereji, pod koordinacijom egzarha iz Carigrada, oformiće arhijerejski sabor i izabrati predstojatelja objedinjene Crkve – tada će biti izdat carigradski tomos o autokefaliji.

Predśednik Porošenko je praktični vjernik, bio je aktivni parohijanin Ukrajinske pravoslavne crkve Moskovske patrijaršije. On, međutim, ima čvrste stavove da je autokefalija Crkve Ukrajine ne samo kanonski opravdana i poželjna, već da predstavlja jedno od glavnih pitanja nacionalne bezbjednosti.

„Znamo da su se Ukrajinci molili stotinama godina da imaju autokefalnu Ukrajinsku pravoslavnu crkvu. Apeli Ukrajinaca upućeni su majci-Crkvi u Carigradu. Gospod je čuo naše molitve”, kazao je Porošenko.

Interesantno, današnji sastanak Porošenka sa egzarsima je direktno prenošen na ukrajinskoj TV „5 канал”.

Podśetimo, na vijest o naimenovanju Vartolomejevih egzarha, Sinod Ruske crkve saopštio je 8. septembra da je taj akt nekanonski. Sinod RPC je, potom, sa śednce održane 14. septembra, objavio da su „prinuđeni suspendovati molitveno pominjanje patrijarha carigradskoga Vartolomeja; i sa dubokim žaljenjem, takođe, suspendovati sasluženje sa episkopatom Carigradske patrijaršije; i k tome okončati učešće RPC u episkopskim sabranjima, kao i u bogoslovskim dijalozima u multilateralnim komisijama i svim drugim entitetima kojima rukovode ili ko-rukovode predstavnici Carigradske patrijaršije”.

Kao razlog takvim odlukama, Sinod u Moskvi navodi naimenovanje dvojice egzarha, što je, ocijenjuje, „flagrantno kršenje crkvenoga prava, to je invazija jedne pomjesne crkve na teritoriju druge crkve”.

Carigradska patrijaršija zasad ignoriše jednostrani raskol Moskve. Na drugoj strani, niti jedna od pravoslavnih crkava nije se po ovome pitanju za sada solidarisala sa Ruskom crkvom, iako ih je Sinod u Moskvi jasno pozvao da do učine.