Priredio: V.J.
Bugarska pravoslavna crkva (BPC) suočava se s unutrašnjim previranjima, dok joj poglavar, patrijarh Neofit (79), četiri mjeseca leži u bolesničkoj postelji.
Praksa da eparhijski glasači — vjernici (laici, mirjani) i lokalno sveštenstvo, uključujući oženjene sveštenike (parohe) — učestvuju u izboru eparhijskoga arhijereja tamo ima 154-ogodišnju tradiciju. Ovakav način izbora je jasno preciziran Ustavom BPC.
Međutim, Sinod u Sofiji proglasio je nevažećim izbore za kandidata za novog mitropolita slivenskog. Ti izbori, uz učešće sveštenstva i laika, održani su u Slivenskoj eparhiji po upokojenju Joanikija Nedelčeva, od 1980. do 9. januara 2024. bio eparhijski mitropolit.
Shodno Ustavu BPC, eparhijski glasači iz Slivenske eparhije, održali su 18. februara u kancelariji Mitropolije slivenske izbore u dva kruga, na kojima su proglašena dva pretendenta za mitropolita: titularni episkopi agatopoljski Jerotej i konstantijski Mihail.
Kako izvještavaju bugarski mediji, Sinod je, potom, 24. februara, poništio izbore i naredio uredbom da izbor mitropolita pripada isključivo njima — sinodskim članovima-mitropolitima, a ne gomili laika i sveštenstva.
Ovo je izazvalo buru protesta na društvenim mrežama i među vjernicima uopšte, kao i protestna okupljanja (fotografije uz ovaj tekst).
Mitropoliti iz Sinoda, koji su poništli izbore i propisali nova pravila, pokušali su da pokrenu svoju kampanju u medijima: tvrde, lokalni oligarsi više ne bi mogli da biraju mitropolite. U odgovoru im je, sve u svemu, rečeno: da, znači samo oligarsi od nacionalnog značaja će birati mitropolite?
Sinodalci su objavili inkriminišuće dokaze protiv lokalno izabranih kandidata za mitropolitsku funkciju. Pozvali su vjernike da budu mirni i ponizni...
Ali, dva mitropolita u Sinodu, varnensko-preslavski Jovan i vračanski Grigorij, u međuvremenu su povukli svoje glasove da se ponište izbori u Slivenskoj eparhiji, „jer je nemoguće napraviti raskol između episkopata i crkvenoga naroda”.
Odnos glasova u Sinodu postao je 7 „za” prema 6 „protiv”.
Sinod bi trebalo da 12. marta zasijeda i izabere novoga mitropolita Slivenske eparhije. Najavljen je protest pred zdanjem u kojem će se sinodalci okupiti.
Glasači iz Slivenske eparhije, sveštenici i laici, obratili su se javnim apelom bugarskome predśedniku Rumenu Radevu i šefu parlamenta Rosenu Željazkovu, te nizu drugih državnih funkcionera. Njihovo obraćanje nije neinteresantno:
„Sveti Sinod je suspendovao važeći crkveni Ustav, usred već započete procedure za izbor mitropolita, a taj Ustav je prema državnom Zakonu o vjerama jedino priznat kao izvor prava. Međutim, Sinod donosi ‘sinodsku naredbu’, koja na potpuno novi način uređuje izbor mitropolita”.
„Opšepriznato je i poznato da u pravnome sistemu, pa tako i crkvenome, vrijedi temeljno načelo da se svaki izbor sprovodi prema pravilima koja su na snazi u vrijeme otvaranja izbornoga postupka. Tokom započetog postupka pravila izbora ne može mijenjati nenadležno tijelo”.
Navode da je „svojom odlukom Sinod nezakonito ukinuo Ustav BPC u dijelu o izboru mitropolita, i to u odsutnosti bugarskoga patrijarha Neofita, koji se trenutno nalazi u bolničkome krevetu — lišivši sveštenstvo i laike ustavne odredbe u postupku izbora mitropolita — i zaboravljajući da su svi dosadašnji članovi Sinoda izbirani za mitropolite upravo prema ovoj odredbi Ustava”.
„Bugarska crkva ne može uživati u prednosti kršenja Zakona o vjeri, ukidanjem vlastitog Ustava izvan jedinog nadležnog tijela — Crkvenoga sabora. BPC nema privilegiju da može djelovati protivustavno i protivzakonito”.
U apelu, glasači iz Slivenske eparhiju, zaključuju:
„Činjenica da su, prema Ustavu Republike Bugarske, Crkva i država odvojene, ne znači da država može i treba mirno stajati po strani i tolerisati kršenje Ustava, a posljedično i Zakona o vjerama. Bugarska država ne može a da ne utvrdi kršenje Zakona o vjerama i ne preduzme mjere, a to ne treba shvatiti kao miješanje u unutrašnje stvari BPC — Crkva jeste odvojena od države, ali je ona u državi i mora poštovati zakone kao i svi drugi subjekti zakona”…
Nakon što je više decenija bila u raskolu zbog samoproglašene nezavisnosti i osude da je etnofiletistička, Bugarska crkva je 1945. dobila tomos o autokefaliji od Vaseljenske Majke-Crkve. Procjenjuje se da sada ima oko osam miliona vjernika.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR