Patrijarh im na sramotu – reakcije Srbije u protestu

Priredio: V.J. 

U onome dijelu srpske javnosti koji mjesecima protestuje protiv Vučića, nižu se oštre reakcije poslije nastupa kod Putina, prekjuče 22. aprila u Kremlju, patrijarha im Prvoslava aka Porfirija Perića i osobe br. 2 Crkve Srbije (SPC) Mirka aka Irineja Bulovića.

Kremlj i Moskovska patrijaršija, napominjemo, objavili transkript dijela razgovora (koji smo u prijevodu na crnogorski jezik objavili).

Perić, nakon višemjesečnih medijskih foliranja da se predstavi neutralnim u aktuelnim previranjima u Srbiji, prekjuče u Kremlju, preuzimajući vokabular Vučića, Putinu reče da su protesti, koje predvode srpski studenti - „obojena revolucija”. U kontekstu razgovora Perića s Putinom u Kremlju, „obojena revolucija” u Srbiji je dovedena u vezu sa „demonskim Zapadom”, etc.

Vladimir Veljković, srpski vjerski analitičar, kaže da „tremin ‘obojena revolucija’ označava događaje u istočnoj Evropi koji su predstavljali pobune građana protiv autoritarnih političara”.

„Patrijarh Porfirije je očigledno stao na stranu autoritarne vlasti u Srbiji i OSUDIO ČAK I SVOJE STUDENTE na Bogoslovskome fakultetu koji učestvuju na blokadama”, rekao je Veljković agenciji Beta.

Ivanka Popović, bivša rektorka državnoga univerziteta u prijestonici Srbije, kazala je za Perića da je „PRODUŽENA RUKA REŽIMA, duhovnik koji ne osluškuje damar svoga naroda”.

Janko Baljak, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu, ocijenio za dnevni list „Damas”:

„SRAMOTA me je bilo u njegovo [Perićevo] ime dok sam gledao taj snimak. Ne zna se da li je veća sramota SLUGERANJSKI ŠENITI pred čovjekom krvavih ruku kao što je Putin ili BLATITI MLADOST SVOJE ZEMLJE? O kakvim demonima priča dok se ULIZUJE jednom od najveći demona čovječanstva s kojim śedi?”

„Koga misliš da ‘pobediš’, Periću” - upitao je Baljak.

Član Srpske akademije nauka i umetnosti Dušan Teodorović ističe u svojoj javnoj reakciji:

„Gospoda PERIĆ i BULOVIĆ NIJESU DOSTOJNI da imaju državljanstvo Srbije”. 

Nemanja Šarović, bivši Šešeljev poslanik, a sada popularni TV reporter, uz fotografiju sa moskovskoga sastanka kratko prokomentarisao: „SRAMNO!”

Ivan Videnović, profesor Beogradskoga univerziteta, saopštio:

„Nikada ni jedan crkveni velikodostojnik nije izgovorio SRAMNIJE, PODLIJE i VLASTOLJUBIVIJE VELEIZDAJNIČKE RIJEČI od Porfirija Perića i Irineja Bulovića u Moskvi”.

„Amfilohijeve kletve padaju na drugo, a Nikolajevo veličanje Hitlera tek je treće mjesto na tabeli SRAMA i PODLOSTI SPC”.

Biljana Stojković, profesorka Beogradskog univerziteta, kaže za Perića da „sve što je rekao Putinu jeste ponovljena retorika Vučića”.

„Porfirije je ništa drugo do izaslanik vlasti koji je DOBIO ZADATAK da otputuje u Rusiju i izgovori sve što je izgovorio. I mislim da je to SRAMNO”.

Potpredśednik Demokratske stranke Miodrag Gavrilović pita se da li je moguće da Perić „u ovim danima ode pred noge nekom predśedniku strane države - pa još i Putinu - i da se žali i kuka na protest mladih ljudi koji traže poštovanje zakona u svojoj zemlji; i to nazove ‘obojenom revolucijom’”.

„BRUKA I SRAMOTA! Neka ostane zapisano”, napomenuo je Gavrilović.

Potpredśednik stranke Srbija centra (Srce) Duško Lopandić kaže da je „Porfirije u Moskvu otišao kao svojevrsni KURIR VUČIĆA”.

„SKANDALAOZNIM” naziva da je Perić saopštio Putinu želju da i Srbija bude dio „ruskoga svijetu”. Napominje: „Moskva napala Ukrajinu, pravoslavnu zemlju; i da li je u redu da SPC u toj mjeri staje na jednu stranu”.  O bliskosti vrha Crkve Srbije i Vučića: „Čak i u vrijeme komunizma i Slobodana Miloševića u ovoj mjeri se to nije pokazivalo”.

Iz Zeleno-levoga fronta (ZLF), još jedne srpske opozicione parlamentarne stranke osuđuju što se Perić „u ime cijele Srbije stavio na stranu Putinovog režima” i da je „time nanio neizmjernu štetu evropskome demokratskom opredjeljenju Srbije”.

„SRAMNI STAVOVI patrijarha Porfirija, koje je u toku pośete Moskvi iznio o studentskim protestima kao obojenoj revoluciji, nedopustivo su stavljanje poglavara SPC u službu naprednjačke propagande”.

„Ovaj nastup srpskoga patrijarha je još jedan jasan dokaz štetnosti miješanja crkve u politiku i razlog zbog koga će ZLF nastaviti da se zalaže za dosljedno sprovođenje ustavnoga načela sekularnosti i odvojenosti crkve i države“, navedeno je u saopštenju ZLF.

„Posebno je neodgovorno to što je g. Perić bio u pośeti osobi koja je od 18. marta 2023. godine na poćernici Međunarodnogs krivičnog suda, zbog zločina protiv čovječnosti” - navodi Miroslav Grujić, potpredśednik Lige socijaldemokrata Vojvodine. „Ovim nastupom i onim što je rečeno, g. Perić, patrijarh SPC je još jednom UKALJAO SVOJU FUNKCIJU”.

Teolog Vukašin Milićević, sveštenik Crkve Srbije, bivši profesor Pravoslavnoga bogoslovskog fakulteta u Beogradu, ukazuje na temu o kojoj je „Antena M” već izvještavala - da Perić, koji je od 2021. patrijarh, nije, kako red i običaji nalažu, najprije pośetio Vaseljensku Majku-Crkvu, prvoprijestolnu katedru pravoslavlja.

„Predviđeno je da nakon izbora jednoga poglavara pravoslavne crkve on ide u pośete svim poglavarima, ali po određenom redosljedu koji je regulisan katalogom patrijaršijâ - a prva je Carigradska patrijaršija”, kaže Milićević. „Patrijarh je pokazao da ne poštuje taj katalog iz prostog razloga što je njemu u fokusu da SPC što više veže za Rusku pravoslavnu crkvu”.

Ocjenjuje o Ruskoj crkvi - koja je od jeseni 2018. u jednostranome raskolu s Vaseljenskom Majkom-Crkvom - da je „veoma agresivna u međupravoslavnim odnosima” i da se „pokazalo da je ona instrument u rukama režima Kremlja: baš kao što je slučaj i da je SPC u rukama Porfirija POLUGA REŽIMA VUČIĆA”.

„Za SPC ova njegova [Perićeva] pośeta je najblaže rečeno – KATASTROFALNA”.

„VJERA JE TU ILUSTRACIJA POLITIKE, a ona je autoritarna politika sukoba i destrukcije”, nastavlja Milićević o sastanku Perića i Irineja Bulovića s jedne, te Putina i patrijarha Rusije Kirila Gundjajeva s druge strane.

„Pozivali su se na vjeru, tradicionalne vrijednosti, kako bi LEGITIMISALI VANJSKU I UNUTRAŠNJU POLITIKU PUTINOVA REŽIMA; a one su takve da na globalnome nivou lako poseže za oružjem. Njima odgovara Srbija koja će biti generator regionalnih sukoba”, ističe Milićević za „Danas”.

Milićević je „duboko uvjeren da razgovor Porfirija i Putina nije bio potreban i da nije imao smisla”.

„Imalo bi smisla kada bi Ruska crkva došla na red, pa da se sastane sa moskovskim patrijarhom. Moglo bi da se protumači i kao pomiriteljska misija jer već godinama ne postoje kontakti između Moskovske i Carigradske patrijaršije. To bi imalo smisla samo kada bi pośeta bila više od crkvenoga protokola - ovako je u pitanju čista politička pośeta. Mislim da nije bio kao poglavar SPC, već kao PREDSTAVNIK REŽIMA“, zaključuje Milićević.

Boško Jakšić, srpski analitičar, ocenjuje za Radio „Slobodna Evropa” odlazak čelnika Crkve Srbije u Kremlj „mnogo više od gesta".

„To što je [Perić] potvrdio da će Vučić doći u Moskvu znači da se sa njim sastao prije no što je krenuo; i da je očigledno dobio instrukcije ili zahtijeve ili molbu da interveniše kod Vladimira Putina kako bi se Vučić spasao od onoga što on stalno naziva 'obojenom revolucijom'”.