Opština Žabljak odgovorila na današnje saopštenje Vlade i MORT-a

Na današnje saopštenje Vlade i MORT-a o projektu izgradnje luksuznog hotelskog kompleksa brenda "Chedi" reagovala su iz Opštine Žabljak. 

"Naime, Vlada Crne Gore i Ministarstvo održivog razvoja i turizma, prema podacima sa zvanične stranice Savjeta za privatizaciju, pokrenuli su proceduru oglašavanja davanja u dugoročni zakup lokacije Vojno odmaralište, još u septembru 2017. godine.

Kompletan postupak, koji je rezultirao interesovanjem jednog investitora za dugoročni zakup, „CG ski“ doo iz Žabljaka, završen je donošenjem Odluke o davanju u dugoročni zakup lokaliteta vojno turističkog kompleksa Mediteran Žabljak, od strane Vlade Crne Gore, na sjednici u 2018. godini i potpisivanjem Ugovora o dugoročnom zakupu, između MORT-a i investitora, 21.11.2018. godine.

Planski dokument „Detaljna razrada lokaliteta Vojno odmaralište“ sa urbanističkim pokazateljima, koji je sastavni dio PPPN za durmitorsko područje,  donijela je Vlada Crne Gore- Ministarstvo održivog razvoja i turizma, 2016. godine. Ovaj dokument nije pretrpio nikakve izmjene od donošenja, te je usled toga lokalna zajednica prihvatila ovu investiciju kao moguću i planiranu.

Uz to, Urbanističko-tehničke uslove za gradnju turističkog kompleksa, investitoru „CG ski“ doo, izdalo je Ministarstvo održivog razvoja i turizma, u novembru 2018. godine. Ministarstvo je bilo dužno da izdate urbanističko-tehničke uslove dostavi nadležnom inspekcijskom organu u roku od tri dana od dana izdavanja, odnosno urbanističko-građevinskoj inspekciji.

U skladu sa odredbama Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata, koje su važile prilikom postupanja gradskog arhitekte po zahtjevu investitora za saglasnost na Idejno rješenje, a u vezi sa članom 88 o prenošenju poslova, i članom 87, gradski arhitekta daje saglasnost na idejno rješenje zgrade, trga i ostalih javnih prostora u naseljima. Zahtjev, idejno rješenje i saglasnost, dostavlja se državnom arhitekti.

Gradski arhitekta, koji se angažuje po Sporazumu sa Opštinom Nikšić, dao je saglasnost na idejno rješenje, napominjemo, u pogledu usaglašenosti idejnog rješenja sa Urbanističko-tehničkim uslovima koje je izdalo MORT. Imajući u vidu navedeno, gradski arhitekta svoja ovlašćenja za ocjenu ovog Idejnog rješenja, crpio je iz odluka Vlade i Zakona o planiranju prostora i izgradnji, a ne odluka Opštine.

Rješenje o davanju saglasnosti na Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu za projekat izgradnje turističkog kompleksa „Chedi“ 5*, izdala je Agencija za zaštitu prirode i životne sredine, 19.03.2020. godine. Dakle, kompletan postupak procjene uticaja na životnu sredinu sprovela je Agencija za zaštitu prirode i životne sredine Crne Gore.

Nakon što je investitor pripremio svu potrebnu papirologiju, uplatio komunalije Opštini Žabljak, te dokumentaciju dostavio Direktoratu za inspekcijske poslove- Urbanističko građevinskoj inspekciji, informisan je da je neophodno mišljenje UNESCO-a, u vezi realizacije projekta, pozivajući se na tačke iz Operativnih smjernica UNESCO Konvencije o zaštiti svjetske prirodne i kulturne baštine.

Međutim, tačke na koje se Direktorat za inspekcijske poslove Ministarstva održivog razvoja i turizma poziva,  predviđaju  “Komitet za svjetsku baštinu poziva države ugovornice Konvencije da informišu Komitet, preko Sekretarijata, o svojoj namjeri da preduzimaju ili da odobravaju na području zaštićenom po Konvenciji veće restauracije ili novu gradnju koja može uticati na izuzetnu univerzalnu vrijednost dobra.

Obavještenje treba poslati čim prije (na primjer, prije izrade osnovnih dokumenata za konkretne projekte) i prije donošenja odluka koje bi bilo teško promijeniti, tako da Komitet može da pomogne u pronalaženju odgovarajućih rješenja kako bi se osiguralo da se u potpunosti očuva izuzetna univerzalna vrijednost dobra”.

Dakle, svu potrebnu komunikaciju sa UNESCO-om u vezi ovog projekta, po našem mišljenju, trebalo je izvršiti tokom donošenja planskog dokumenta Detaljne razrade Vojno odmaralište, izdavanja UTU ili u svakom slučaju prije zaključenja ugovora o zakupu sa investitorom, jer se jasno kaže  “Obavještenje treba poslati čim prije (na primjer, prije izrade osnovnih dokumenata za konkretne projekte) i prije donošenja odluka koje bi bilo teško promijeniti”. Sve važne odluke, donijeli su državni organi.

Jedini akti koji su, u postupku gradnje doneseni od strane lokalne uprave, jesu Saglasnost gradskog arhitekte na Idejno rješenje, kao i Ugovor o komunalnom opremanju zemljišta.

Provjeru dostavljene tehničke dokumentacije, saglasno pozitivnim propisima, vrši urbanističko-građevinska inspekcija. Potpuno su jasna ovlašćenja i nadležnosti i u ovom dijelu.

Sami projekat, prezentovan je i predstavnicima MORT-a, te je i od strane Ministarstva, predstavljan javnosti kao jedan od najznačajnijih razvojnih projekata u oblasti turizma na sjeveru Crne Gore, čime su se kod svih zainteresovanih aktera stvorila legitimna očekivanja da će se isti realizovati.

Prijava građenja je i objavljena na sajtu MORT-a, što, mislimo potvrđuje da je projekat ispunio sve formalne uslove koje propisuje Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata. Iz svega navedenog evidentno je da eventualni propusti koji su učinjeni zbog neobavještavanja UNESCO-a, nijesu učinjeni od strane predstavnika Opštine niti gradskog arhitekte, niti da isti imaju ikakve veze sa Idejnim rješenjem.

Ovo potvrđuje i sami stav Operativnih smjernica prema kojem je država ugovornica, preko svog Sekretarijata, ta koja je dužna da obavijeti Komitet, i to prije donošenja odluka koje bi bilo teško promijeniti, kakva je npr. bila odluka o raspisivanju javnog poziva za dugoročni zakup ove lokacije.

Nacionalna komisija za UNESCO u Crnoj Gori, po pravilu, u svom sastavu nema nijednog člana, niti je imala, u periodu donošenja odluka vezanih za ovaj projekat od strane MORT-a, iz organa lokalne uprave, već koliko smo upoznati, predstavnike ministarstava, vjerujemo upravo iz razloga, da se odluke koje se donose u institucijama, prate i koordiniraju sa UNESCO misijom.

Osim toga, mišljenje UNESCO-a, koje je stiglo, na dostavljeni projekat “Chedi”, ne fokusira se niti govori konkretno o ovom projektu,  niti ukazuje na bilo kakve propuste u njegovom tehničkom dijelu, već daje širi stav o gradnji u zaštićenom području, sa akcentom na onemogućavanje masovnog turizma.

Takođe, naglašen je i razlog nepostojanja Strategije razvoja turizma u zaštićenom području, koju donosi MORT. Ističemo da smo iznenađeni u vezi odgovora o nemogućnosti realizacije projekta “Chedi”, naročito nakon poslednjeg sastanka sa predstavnicima MORT-a, investitora, Agencije za investicije i Nacionalne komisije za UNESCO, na kojem je zaključeno da je MORT u obavezi da u komunikaciji sa kancelarijom za UNESCO, uputi pismo Misiji UNESCO, sa obrazloženjem značaja projekta, kao i činjenice da su na ovom lokalitetu postojali objekti i prije proglašenja statusa UNESCO, a sve u cilju nastavka pregovora o realizaciju projekta “Chedi”. 

Smatramo da se, u vezi mišljenja koje je stiglo na dostavljeni projekat, a koje ponavljamo daje širi stav o gradnji u zaštićenom području,  još uvijek može komunicirati sa UNESCO-m po ovom pitanju, i pokušati dobiti saglasnost.

Uz visoko uvažavanje svih investicija Vlade koje su od izuzetnog značaja za Žabljak, želimo da jasno saopštimo da lokalna uprava, niti je donijela planski dokument, niti je otvorila javni poziv za davanje u zakup, niti je donosila odluku i ugovarala zakup, niti je izdala UTU, kao ni sprovodila postupak procjene uticaja na životnu sredinu.

Zakupodavac je Vlada Crne Gore. Sva dokumentacija, nalazi se na zvaničnim stranicama Savjeta za privatizaciju, Vlade Crne Gore i MORT-a, te da postupanje opštinskih organa zasigurno nije usporilo ili dovelo u pitanje ovaj projekat.

Međutim, mišljenja smo da je bitno preduzeti sve moguće aktivnosti kako bi se odobrio ovaj projekat, tj. dobilo pozitivno mišljenje od UNESCO-a, te da još uvijek ima prostora za to. To je bio i isključivi cilj našeg obraćanja Vladi", piše u saopštenju.

Iz Opštine su dali osvrt na pitanje žičare na Savinom kuku.

"Takođe, što se tiče pitanja žičare, iz Izvještaja Savjetodavne misije Centra za svjetsku baštinu IUCN, citirano je sljedeće: “Zamjena postojećeg ski lifta takođe može predstavljati ozbiljan problem za očuvanje ako se primijeni na nove staze i ako rezultira povećanjem broja skijaša. “

I u našem dopisu Vladi, jasno smo rekli da ne tražimo da zamjena žičare dovede do povećanja broja turista, kao ni izgradnju novih staza, a vjerujemo i da bi se u tom pogledu mogao uspostaviti sistem kontrole koji bi bio prihvatljiv za UNESCO standarde. Poznato je, da je postojeća žičara stara preko 30 godina, i da je iz razloga kvalitetnije usluge i veće bezbjednosti posjetilaca potrebno hitno izvršiti zamjenu iste.

Cijenimo da bi se u daljoj intenzivnoj i otvorenoj komunikaciji sa Misijom UNESCO, mogli argumentovano pojasniti činjenice o neophodnosti instaliranja nove žičare, na mjestu postojeće. Svjesni smo da bi preprojektovanje iziskivalo dodatna sredstva i vrijeme, ali mišljenja smo da značaj Žabljaka, kao najvećeg zimskog turističkog centra u Crnoj Gori, što je decenijama bio, zaslužuje da se svi dodatno angažujemo, i da pokušamo da zadržimo žičaru na Žabljaku.

Ako se od toga odustane, a imajući u vidu i problem sa skijalištem Javorovača, bio bi to još jedan udarac razvoju zimskog turizma na Žabljaku”, navodi se u odgovoru Opštine Žabljak Vladi Crne Gore i Ministarstvu održivog razvoja i turizma.