Jovanović: Mojkovačka bitka je potrajala do 1924.

U petak je u Mojkovcu na temu „Komitski pokret u mojkovačkom kraju od 1916. do 1924. godine” održano predavanja Vladimira Jovanovića.

Crnogorske puške nijesu zamukle poslije Mojkovačke bitke 1916. godine. Otpor austrougarskoj okupaciji u mojkovačkom kraju davali su pojedinci i grupe pripadnika crnogorske kraljevske vojske. Ubijena su dvojica komandira (vahmajstora) austrougarskih trupa u Mojkovcu. Prvi poginuli mojkovački komita je Manojlo Mišnić iz Bjelojevića. Otpor je, kazao je Jovanović, nastavljen i nakon okupacije Kraljevine Crne Gore od strane Srbije 1918. godine.

Srpski izvori tokom 1919. govore o grupi od oko 40 komita koji krstare mojkovačkim krajem uživajući podršku stanovništva i čak planiraju oslobođenje Bijelog Polja. Najistaknutiji borci Za Pravo, Čast, Slobodu i Nezavisnost Crne Gore u mojkovačkome kraju: Todor Dulović, Mihailo Dulović, Petar Dulović – sva trojica braće su poginuli u toj borbi; zatim, Radojica Orović, Boško Boričić, Ilija Ašanin, Mihailo Milikić, Rade Kršikapa, Tomo Kršikapa, Vučeta Dulović, Mojaš Tomović, Uroš Grdinić, Drago Prelević, Božo Rakočević, Radoš Bulatović, Drago Bulatović, Milovan Bulatović, Mašan Bulatović, Radonja Pešić, Savo Peković, Vukalica Marković, Radomir Ivezić, Filip Đurđevac, Radun Jelić…

„Gotovo svi oni su komtovali i protiv austrougarske i protiv srpske okupacije. Mojkovački komiti su nastavili Mojkovačku bitku iz 1916. godine. Todor Dulović, za svoju hrabru borbu i čojstvo, dobio je omaže u djelima velikih pisaca: Milovana Đilasa i Mihaila Lalića”, kazao je Jovanović.

On je saopštio da je „komita Boričić iz Bjelojevića osuđen na smrtnu kaznu, ali je prvostepena presuda smanjena na 20 godina robije, a komita Orović iz Štitarice je osuđen na doživotni zatvor, kasnije mu je kazna smanjena na 20 godina”.

Jovanović je dalje kazao: „Prve oružane akcije mojkovačkih komita protiv srpske okupacije bile su proljeće 1919, a posljednja izvedena na širem području Mojkovca je ubistvo Boška Boškovića novembra 1924. godine. Bošković je bio sreski načelnik i od Beograda je dobio mandat, snage i sredstva da u krvi suzbije otpor okupaciji. Rovčani su ga smatrali najodgorornjim za masakr nad njihovim plemenom koje je odbilo da se potčini Srbiji. Zato su ga i ubili. Takođe, likvidiran je u Podbišću kod Mojkovca Boškovićev glavni saradnik. Komita Prelević, kojem su srpske vlasti pripisivale 48 ubistava i ucijenile mu glavu na 100.000 dinara, likvidiran je na prevaru juna 1924. na Bjelasici. Komiti Radoš i Drago Bulatović su tri godine zimovali u mojkovačkom selu Žari, kod Bogavaca i Jakšića. Komita Milikić iz Bjelojevića je 1930. još bio aktivan”.

Veće borbe komitima sa vojskom i žandarmerijom vođene su na Lepencu na Đurđevdan 1921. – kad su ubijena petorica žandarma; zatim, na Sinjajevini maja 1922. i u avgustu 1922. na Umuklom Viru blizu Štitarice, kada su komiti masakrirali pripadnike 2. bataljona 48. pješadijskog puka Vojske Kraljevine SHS.

Jovanović je napominuo da je „podoficir Teofil Radenović iz Podbišća bio pripadnik crnogorske kraljevske vojske u Gaeti” i dodao da je raspoloženje naroda mojkovačkoga kraja prema Kraljevini SHS, uslijed zabrane isticanja „zelenaške” liste, manifestovano pobjedom komunista u Poljima, Podbišću, Štitarici, Bjelojevićima, Bistrici, Gojakovićima i Dobrilovini na parlamentarnim izborima 1920. godine.

Organizator predavanja je Matica crnogorska – Ogranak Mojkovac. Medijator je bio profesor Dejan Vuković. Predavanje je održano povodom Dana nezavisnosti i 100-godišnjice Božićnog ustanka. Publici su prikazani dokumenti i fotografije o mojkovačkim komitima i njhovoj oružanoj borbi za nezavisnu Crnu Goru.