PJEŠČANI SAT: Princeza bez bajke

 Nije bilo suza radosnica tog studenog 10. februara 1887. kada se knjazu Nikoli i knjaginji Mileni Petrović Njegoš pridala deveta śćer. U “Glasu Crnogorca” vijest o rođenju knjaginjice Vjere zabilježena je skromno, svega u dva reda. I to je, uz nekoliko fotografija i portreta, jedan od rijetkih tragova o najmlađoj crnogorskoj princezi, koja je u tomovima istorijskih zabilješki i porodičnih saga tek uzgred pomenuta.

Obrazovanje je stekla na crnogorskom dvoru, bila nadarena za slikarstvo i posvećena humanitarnom radu, zbog kojeg je nagrađena Medaljom za revnost i milosrđe. Njenu umjetničku i plemenitu dušu otkrivaju portreti u roditeljskom domu, koji je skoro tri decenije bio sav njen svijet, zauvijek izgubljen u januarskoj noći 1916, kada je zajedno sa kraljevskom porodicom napustila Crnu Goru odlazeći u izgnanstvo.

Bio je to početak kraja dinastije Petrović Njegoš koja je više od 220 godina vladala Crnom Gorom i početak sloma crnogorske države, ozvaničenog dvije godine kasnije odlukama nelegitimne Podgoričke skupštine. Tokom godina provedenih u egzilu u Francuskoj Vjera je bila angažovana u Crvenom krstu i prikupljala pomoć za Crnu Goru i ratne zarobljenike, a nakon smrti kralja Nikole i kraljice Milene radila kod jednog fabrikanta sa sestrom Ksenijom i živjela u nemaštini, odbijajući apanažu jugoslovenske vlade.  

Vjerina deceniju duga izbjeglička tugovanka utihnula je 30. oktobra 1927, pod tuđim nebom, u tišini koja je bila njen vjerni pratilac od rođenja. Vijest o njenoj smrti nije objavio ni jedan list u Crnoj Gori. Posljednja crnogorska princeza, čiji život nije ličio na bajku, sahranjena je pored roditelja u Ruskoj pravoslavnoj crkvi u San Remu. Tek 62. godine kasnije njen sarkofag zajedno sa zemnim ostacima kralja Nikole, kraljice Milene i princeze Ksenije, vraćen je na Cetinje 1989, na vječni počinak u rodnoj crnogorskoj grudi.                                                                                                                                                       

                                                                                                                                                                                      S.R.