Aukcijska kuća Kristi, posredovala je u pregovorima između prodavca Van Gogovog akvarela i potomaka dvije jevrejske porodice koje su bili vlasnici ovog djela pre nego što su ga zaplijenili nacisti u Drugom svjetskom ratu. Akvarel „Stogovi pšenice“ će se naći na aukciji u Njujorku i, kako se procjenjuje, dostići cijenu od 30 miliona dolara.
Živopisni akvarel Vinsenta van Goga na kome su ovjekovečeni snopovi žita na provansalskim poljima naći će se na aukciji u Kristiju u Njujorku 11. novembra. Ne postoji čak ni kolor reprodukcija ove slike koja je posljednji put javno bila izložena 1905. Procjenjuje se da će dostići cenu od 20 do 30 miliona dolara.
Postignuta nagodba oko vlasništva nad Van Gogovim akvarelom
Akvarel Stogovi pšenice (Meules de Blé) pojavio se u katalogu Aukcijske kuće Kristi posle vrlo složenih pregovora u koje su bile uključene tri strane – potomci dvije jevrejske porodice koje su bile vlasnici Van Gogovog akvarela do Drugog svjetskog rata i nasljednici Edvina Koksa, teksaškog naftaša, u čijem posjedu se slika nalazi danas.
Porodica Koks prodaje i druga Van Gogova djela koja se nalaze u njihovoj kolekciji, a od kojih će prihodovati više od 70 miliona dolara. Sva tri djela potiču iz vremena koje je Van Gog proveo u Francuskoj u periodu od 1888. do 1890. godine.
Slika je nastala početkom juna 1888. godine kada je Van Gog boravio u Arlu. Akvarel je bio uvod u razvijeniju formu ulja na platnu koju je uradio nekoliko dana kasnije, a koje se nalazi u Muzeju Kroler-Miler.
Ulje na platnu koje je nastalo po akvarelu
Nedelju dana kasnije Vinsent je poslao akvarel svom bratu Teu. Njegova udovica, Žo Bonger, pozajmila ga je 1905. za veliku retrospektivnu izložbu Van Gogaovih djela u Amsterdamu. Dvije godine kasnije sliku je prodala pariskom umjetniku i kolekcionaru Gustavu Fajetu.
Stogove pšenice je 1913. godine kupio industrijalac iz Berlina, Mak Majrovski. Imao je lijepu zbirku impresionizma i postimpresionizma, uključujući i Van Gogov portret Kamile Rolan (1888) koji se sada nalazi u Muzeju u Sao Paulu.
Kada su u Njemačkoj nacisti preuzeli vlast, Majrovski je pred progonima 1938. pobjegao u Amsterdam, a pomenuti akvarel je povjerio trgovcu umjetninama Polu Gropuu, njemačkom Jevrejinu koji je tada radio u Parizu.
Ubrzo zatim akvarel je kupila Parižanka Aleksandrina de Rotšild, pripadnica bogate jevrejske porodice bankara. I ona je bila obožavalac Van Goga i vlasnica slike Kuća sa suncokretima (1887) koja se sada nalazi u drugoj privatnoj kolekciji. De Rotšildova je pobjegla u Švajcarsku po izbijanju Drugog svjetskog rata.
Stogovi pšenice su ostali u Parizu i pošto su Njemci okupirali grad u junu 1940. godine akvarel je zaplijenjen i poslat u Austriju.
Posle rata De Rotšildova je pokušala da povrati sliku, ali nije uspjela. Dalja posleratna istorija akvarela nije jasna, ali se 1978. godine on pojavio u njurorškom ogranku galerije Vildenštajn, koja je bila u vlasništvu jevrejske porodice iz Pariza. Galerija je naredne godine Van Gogov akvarel prodala Edvinu Koksu koji ga je okačio u salonu svoje vile u Dalasu.
Posle Koksove smrti, prošle godine, porodica je sa Aukcijskom kućom Kristi ugovorila prodaju njegove fantastične umjetničke kolekcije, ali se postavilo pitanje vlasništva nad akvarelom Stogovi pšenice, jer je bilo nemoguće staviti ga na aukciju ukoliko pravo vlasništva još od perioda nacista nije raščišćeno.
Nasljednik Maka Majrovskog je preko berslinske advokatske kancelarije tvrdio da je Van Gog bio predmet „prislilne prodaje“ 1938. godine, a nasljednici De Rotšildove su tvrdili da su akvarel opljačkali nemački okupatori. Na kraju su sve tri zainteresovane strane postigle nagodbu.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR