„Zabrinut sam zbog nacrta izmjena Zakona o javnim okupljanjima i javnim priredbama koji je trenutno u razmatranju u Skupštini Crne Gore. Ovi prijedlozi nijesu u skladu s međunarodnim standardima ljudskih prava, posebno s članom 11 Evropske konvencije o ljudskim pravima (EKLJP), koji garantuje pravo na slobodu mirnog okupljanja“, izjavio je komesar Savjeta Evrope za ljudska prava Majkl O’Flaherti.
Njegovo obraćanje ovim povodom prenosimo u cjelosti:
„Predložena opšta zabrana javnih okupljanja na auto-putevima, brzim putevima, magistralnim i regionalnim putevima, kao i na graničnim prelazima – ukoliko bi takvo okupljanje ugrozilo bezbjednost saobraćaja, spriječilo saobraćaj ili omelo ili ugrozilo kretanje građana – prekomjerna je i podriva suštinu prava na mirno okupljanje. Iako pravo na slobodu okupljanja može biti podložno određenim ograničenjima, Evropski sud za ljudska prava (Sud) dosljedno ističe da okupljanja predstavljaju legitiman način korišćenja javnog prostora, uključujući ulice i puteve, te da svako ograničenje mora biti nužno u demokratskom društvu i proporcionalno legitimnom cilju koji se želi postići.
Opšte zabrane rijetko zadovoljavaju te kriterijume. Umjesto toga, treba razmatrati konkretne okolnosti svakog okupljanja pojedinačno. Sud je dodatno pojasnio da svako okupljanje na javnom mjestu vjerovatno izaziva određeni stepen ometanja svakodnevnog života, uključujući ometanje saobraćaja, i da se javne vlasti ne bi smjele isključivo oslanjati na saobraćajne razloge prilikom zabrane okupljanja.
Takođe me zabrinjava predloženo drastično povećanje kazni za organizatore i učesnike neodobrenih javnih okupljanja. Prekomjerne novčane kazne mogu imati efekat zastrašivanja i obeshrabriti građane da organizuju ili učestvuju u javnim protestima. Sud je u tom kontekstu istakao da nesrazmjerno stroge sankcije mogu predstavljati indirektno kršenje prava na slobodu okupljanja.
Sloboda okupljanja je temelj svakog demokratskog društva. Ona omogućava pojedincima da javno izraze svoje stavove, pozovu vlasti na odgovornost i doprinesu političkom i društvenom dijalogu. Države imaju pozitivnu obavezu da omoguće i zaštite mirna okupljanja. Svaki pokušaj ograničavanja ovog prava mora se sprovoditi s najvećom pažnjom i biti podvrgnut strogoj provjeri, kako je navedeno u Smjernicama o mirnom okupljanju koje su pripremili Evropska komisija za demokratiju putem prava (Venecijanska komisija) i Kancelarija OEBS-a za demokratske institucije i ljudska prava (ODIHR).
U skladu s navedenim, pozivam poslanike u Skupštini Crne Gore da ne usvoje izmjene Zakona o javnim okupljanjima i javnim priredbama. Takođe preporučujem da se sprovedu inkluzivne i transparentne javne konsultacije o predloženim ograničenjima, uz učešće civilnog sektora, i ohrabrujem podnošenje nacrta izmjena Venecijanskoj komisiji na mišljenje, s ciljem da se osigura usklađenost svih zakonskih promjena s međunarodnim i evropskim standardima ljudskih prava.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR