Odgovorno upravljanje javnim finansijama i stimulisanje ekonomskog rasta rješenje za javni dug

Javni dug i makroekonomske performanse u zemljama Zapadnog Balkana, tema doktorske disertacije na kojoj je nedavno doktorirala Milena Radonjić-Konatar, saradnik u nastavi Ekonomskog fakulteta Univerziteta Crne Gore, bio je povod razgovora sa njom.

Njena disertacija je nastala kao  rezultat višegodišnjeg, kompleksnog istraživanja, koje je dalo doprinos ekonomskoj debati o pitanju efekata javnog duga. Dio njenog istraživanja objavljen u renomiranom međunarodnom časopisu koji je indeksiran u SSCI bazi I predstavlja najbolju potvrdu njegovog kvaliteta i originalnosti.

“Uprkos tome što postoji veliki broj studija koje se bave pitanjima veze između javnog duga i makroekonomskih performansi u različitim zemljama ili grupama zemalja, veoma malo je pisano o iskustvu Zapadnog Balkana. Istraživačkim uzorcima novijih empirijskih  studija nijesu obuhvatićene  zemlje Zapadnog Balkana”, navodi Radonjić.

Ona smatra da obezbjeđenje zdrave ekonomske politike predstavlja prioritet za zemlje Zapadnog Balkana, s obzirom na to da je razvoj situacije u regionu pojačao zabrinutost o pitanju da li je javni dug počeo da dostiže nivoe koji negativno  utiču na ekonomski rast i koliko je opasan njegov dalji rast.

U okviru rada, Radonjić je sprovela ekonometrijsku analizu na osnovu koje su izvedene konkretne preporuke za vođenje ekonomske politike.

“Na prvom mjestu, kreiran je ekonometrijski model uticaja javnog duga na ekonomski rast i pokazano je da rast javnog duga ima isključivo negativne efekte na ekonomski rast u zemljama Zapadnog Balkana. S druge strane, ispitane su ključne determinante rasta javnog duga u regionu i utvrđen je doprinos različitih mjera ekonomske politike koje se mogu primjenjivati kako bi došlo do smanjenja javnog duga. Rezultati su pokazali da je rješenje u balansiranom pristupu: stimulisati ekonomski rast bez zanemarivanja značaja odgovornog upravljanja javnim finansijama koje predstavlja osnov svake stabilne privrede”, pojašnjava Radonjić.

Ona zaključuje da u kontekstu aktuelne krize koja je izazvana pandemijom koronavirusa, neophodno je da zemlje koje imaju ograničen fiskalni prostor kao što su zemlje Zapadnog Balkana pronađu kompromis između obezbjeđivanja fiskalne održivosti i stimulisanja privrednog oporavka kako donijete mjere ne bi imale posljedice suprotne od očekivanih.

“Važno je, međutim,  istaći činjenicu da koronavirus nije jedini izazov sa kojim će se Zapadni Balkan suočavati u budućnosti. Važno je da se zemlje regiona oporave od trenutne krize, ali bez ugrožavanja sposobnosti suočavanja sa budućim izazovima. Stoga, zemlje moraju povećati svoju spremnost da  brzo reaguju u slučaju novih šokova, kao i otpornost svojih ekonomskih sistema,  tako što će podstaći rast produktivnosti i riješiti svoje unutrašnje neravnoteže sa kojima se suočavaju”, smatra Radonjić.

“Vjerujem da ovaj doktorat predstavlja odskočnu dasku i početak jednog novog naučnoistraživačkog procesa”, dodaje Radonjić.

Na Ekonomskom fakultetu angažovana je od 2011.godine,  kao saradnik u nastavi za oblast makroekonomija, a usavršavala se  na brojnim eminentnim fakultetima i institucijama u Evropi.