Vesić: Carigrad razbija SPC!

Piše: Vladimir Jovanović

Danas napadi i pokušaj razbijanja Srpske pravoslavne crkve u regionu znače napad i na srpsku državu nastalu prije skoro dva vijeka. Zanimljivo je da SPC sa jednakim žarom ruše protivnici Srbije u regionu, ali i oni koji bi da ponovo stave Srpsku crkvu pod kontrolu fanariota i Istanbula – tvrdi Goran Vesić, zamjenik gradonačelnika Beograda.

On se oglasio autorskim tekstom u listu „Politika”, a povodom izložbe „Molitvena izvorišta” koja se organizuje u Beogradu:

„Danas skoro da ne znamo da je srpska pravoslavna crkva, nakon ukidanja Pećke patrijaršije, stavljena pod vlast Vaseljenske patrijaršije u Istanbulu. Grci iz Istanbula, iz oblasti Fanara, kontrolisali su crkvene prilike u većem dijelu srpskih zemalja. Grci su bili vladike i sveštenici po srpskim krajevima koji su bili pod Turcima. Turci su držali svjetovnu vlast, a Grci duhovnu. Svoje vladičanske i svešteničke činove fanarioti su kupovali za velike novce. Srbi su ih zapamtili po zlu, po šurovanju s Turcima i nebrizi za duhovne potrebe naroda. Kao što su Turci ubirali svoje harače, tako su i fanarioti uzimali svoje dažbine”.

Vesić je funkcioner stranke Aleksandra Vučića.

Izložba „Molitvena izvorišta”, navodi se, održava se „povodom 800 godina autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve”.

Taj „jubilej”, od strane SPC proslavljan prošle godine, obilježen je konfliktom Irineja i Amfilohija Radovića, a nije mu prisustvovala delegacija niti jedne pomjesne crkve.

Vaseljenska patrijaršija se jesenas službeno oglasila: da je prije 800 godina samo hirotonisala kao svoga episkopa Rastka Nemanjića (potonji Sveti Sava Srpski), ali nije pominjala nikakav „jubilej” osam vijekova srpske autokefalije. Hirotonija nije isto što i autokefalija!

Tomos ili kakav drugi neposredni ili posredni dokaz o srpskoj autokefaliji iz 1219. ili iz približno toga perioda uopšte ne postoji.

Koji jubilej od 800. godina slavi SPC? Sv. Sava nije dobio autokefaliju

Izložbu „Molitvena izvorišta” je prije nekoliko dana u prisustvu Vesića otvorio patrijarh SPC Irinej Gavrilović.

Povodom teksta Vesića, srpski vjerski analitičar Željko Injac za portal „Telegraf” tvrdi da „Carigrad pokušava da utiče na druge crkve, koje je dosad tretirao kao sestrinske; ali, uspostavaljajući novu teologiju, Carigrad prihvata isključivo ‘majčinsku’ ulogu, zapravo maćehinsku”.

„Namjera carigradskog patrijarha Vartolomeja je da stavi pod svoju kontrolu veći dio Pravoslavne crkve, naročito u dijaspori, ali i u regionu. Počinju da se miješaju u Makedoniji, koja je kanonski dio SPC”.

„Vesić je lijepo primijetio da je nezavisnost države pratilo osamostaljenje crkve”, pohvalio ga je Injac i dodao:

„Cilj fanariota je da se pomjesne crkve ograniče na prostor jedne države; stoga je istanbulski patrijarh Vartolomej u pismu mitropolitu Amfilohiju izmislio novo ime za našu Crkvu nazvavši je: CRKVA U SRBIJI”.

***

Za razliku od crkvenih oblasti u „srpskim zemljama”, Fanar tj. Vaseljenska patrijaršija nakon 1766. i samoukinuća Pećke arhiepikopije („patrijaršije”) nije imala nikakvu nadležnost nad Crkvom u slobodnoj Crnoj Gori, jer je tada i formalno obnovljena autokefalija Mitropolije na Cetinju ustanovljene 1485. godine.

Autokefalna Mitropolija Crnogorska (Αυτοκέφαλος Μητρόπολις Μαυροβουνίου) najkasnije 1855. priznata je od Vaseljenske patrijaršije.

Pećka arhiepiskopija ni de iure ni de facto nije obnovljena; ne pominje se u tomosima Vaseljenske patrijaršije iz 1879. za Crkvu u Kraljevini Srbiji i 1922. godine za novoformiranu Srpsku pravoslavnu crkvu.