Litvanija: Predložen zakon za deregistraciju ili ukidanje vjerskih zajednica koje ugrožavaju nacionalnu bezbjednost

Priredio: V.J.

Grupa litvanskih poslanika podnijela je prijedlog zakona kojim se dozvoljava deregistracija ili ukidanje vjerskih zajednica iz razloga nacionalne bezbjednosti.

Tomas Vitautas Raskevičijus, šef parlamentarnoga odbora za ljudska prava, rekao je da je taj potez odgovor na proratne stavove „nekih vjerskih grupa” izazvanih invazijom Rusije na Ukrajinu.

Portal Radio-televizije Litvanije (lrt.lt) piše da je pravoslavna Mitropolija u Litvaniji, koja je sada potčinjena Moskovskoj patrijaršiji, kritikovana zbog navodne podrške ruskoj invaziji na Ukrajinu, što je negirao mitropolit viljnusko-litvanski Inokentij Vasiljev, etnički Rus, predstojatelj ovoga ogranka.

Inokentij je najprije javno osudio agresiju Rusije na Ukrajinu, a potom zatražio od Sinoda u Moskvi da mu odobre odlazak u mirovinu, što je jesenas odbijeno.

Mitropolija Viljnusko-litvanska (Vilniaus ir Lietuvos vyskupija) nema samoupravni ili autonomni status, nego je obična eparhija Moskovske patrijaršije.

Prema statističkim podacima iz 2021. godine, od preko 2,8 miliona stanovnika u Litvaniji je 3,75 % pravoslavnih, a najborojniji su katolici (74,19 %). Na statističkoj margini su ruski „starovjerci”. Etnički sastav: Litvanci 84,6 %, Poljaci 6,5 %, Rusi 5,0 %, Bjelorusi 1,0 %, Ukrajinci 0,5 %...

Slično Crkvi Srbije (SPC) na prostoru raspale SFRJ, Moskovska patrijaršija nastoji da zadrži jurisdikciju u državama koje su obnovile ili stekle nezavisnost po urušavanju SSSR-a.

„Antena M” je u martu o.g. izvještavala da, prema riječima patrijarha Vartolomeja, Vaseljenska patrijaršija namjerava da stvori svoj egzarhat u Litvaniji.

I u druge dvije pribaltičke države, Estoniji i Letoniji, koje su poput Litvanije članice Evropske unije i NATO-a, distanciraju se od Moskovske patrijaršije.

U Estoniji, Vartolomej je još 1996. osnovao Estonsku apostolsku pravoslavnu crkvu, sa statusom autonomne jurisdikcije Vaseljenske patrijaršije. Paralelno opstoji i samoupravni estonski ogranak Moskovske patrijaršije.

Letonija je jesenas usvojila poseban zakon čime je de facto zaokružen postupak unutrašnje autokefalije Letonske pravoslavne crkve — o čemu je zvanično obaviještena Moskovska patrijaršija.