Depedogen ili Ribnica - projekat za edukaciju ili manipulaciju?

Iz Turističke organizacije Podgorice pozvali su građane da se spreme za putovanje kroz istorijski vremeplov grada.

“Od antičke Duklje i rimskog karavana, preko srednjovjekovnih dinastija i osmanskog pazara, sve do crnogorskog ognjišta i moderne varoši – Podgorica će oživjeti kroz rekonstruisane scene, kostime i priče”, navodi se u najavi događaja zakazanog za 20. i 21. septembar.

Kao lokacije na kojima će biti organizovano “putovanje” kroz epohe Podgorice navedeni su: Most na Ribnici, Tvrđava Ribnica, Sahat kula, Galerija Risto Stijović, Kuća Čubranović.

Lijepa ideja TO Podgorica, koja, međutim, ima jednu spornu tačku - Tvrđavu Ribnica.

U brojnim osmanskim i evropskim dokumentima kao autentičan naziv tvrđave navodi se Depedogen. Stoga je Islamska zajednica u Crnoj Gori zatražila u maju od Glavnog grada da se u planovima revitalizacije lokaliteta poštuju istorijske činjenice – uključujući naziv.

Izvršni direktor Dragan Grnović za Antenu M pojašnjava da TO Podgorica tvrđavu naziva Ribnica, prema Zakonu o kulturnim dobrima iz 60-ih godina. Takođe, ističe da se tvrđava i prema Upravi za zaštitu kulturnih dobara vodi kao Ribnica.

O zahtjevima da bude nazivana Depedogen, Grnović kaže da je to samo bio turski naziv za tvrđavu, te da su i Crnu Goru u tom vremenu nazivali Karadag, pa da taj naziv ne koristimo danas.

Istoričar Dragutin Papović, međutim, kaže da je suština u tome da u srednjem vijeku nije postojala ni tvrđava, ni grad, ni naselje Ribnica.

“Prvi pisani podatak o Podgorici potiče iz 14. vijeka. Ribnicu pominju sinovi Stefana Nemanje, Sava i Stefan Prvovjenčani kao mjesto njegovog rođenja. Međutim, u drugim izvorima i u arheološkim istraživanjima, nema dokaza da je postojalo naselje, mjesto ili grad Ribnica. Tako da, prije tvrđave Depedogen nema ni arheoloških, ni istorijskih podataka da je na tom mjestu bilo naselje. Na osnovu toga, jasno je da je su ti ostaci tvrđave isključivo ostaci nekadašnje turske tvrđave Depedogen, kako je to utvrđeno istraživanjima još prije nekoliko decenija. Tako da termin Tvrđava Ribnica ne može u tom kontekstu da se koristi. Prije svega ne može u kontekstu da je to neka srednjovjekovna tvrđava, jer to nije”,

Papović vjeruje da je i ovaj slučaj dio plana da se lokalitet predstavi kao srednjovjekovno uporište koje se dovodi u vezu sa Nemanjićima, iako, kako ponavlja, jednostavno nema dokaza za to.