Centralna banka Crne Gore pustila je danas u rad novu generaciju nacionalnog platnog sistema – RTS/X, čime je pokrenuta najznačajnija funkcionalna i tehnološka promjena u domaćem platnom prometu od njegovog uspostavljanja 2005. godine.
Ovo je jedan od koraka u novoj fazi sveobuhvatne modernizacije platnog sistema Crne Gore, s ciljem njegovog usklađivanja sa evropskim praksama i obezbjeđenja bržih, sigurnijih i dostupnijih plaćanja svim korisnicima – građanima, privredi i institucijama.
Novim sistemom uveden je online kliring, odnosno usluga koja omogućava da se međubankarske transakcije, odnosno uplate i isplate u iznosima do 1.000 eura obrađuju tokom cijelog dana, bez čekanja na dosadašnje fiksne kliring cikluse, što korisnicima omogućava gotovo trenutno raspolaganje sredstvima.
Zahvaljujući novoj funkciji online kliringa, jednom kad se novac pošalje – transakcija se ne može poništiti, što dodatno jača predvidivost i pouzdanost platnog sistema.
Za građane, to znači da su stvoreni uslovi da kada, na primjer, dobiju uplatu u iznosu do 1.000 eura, novac stigne na njihov račun u roku od nekoliko sekundi ili minuta u zavisnosti od banke čiji su klijent.
Za privredu, posebno za mala i srednja preduzeća, online kliring omogućava raniji pristup sredstvima po osnovu manjih transakcija, što im olakšava svakodnevno upravljanje obavezama i likvidnošću. Na primjer, preduzeće koje primi potvrdu o naplati od klijenta može istog trenutka isplatiti dobavljača ili pokrenuti novu isporuku, što doprinosi efikasnijem poslovanju i bržem obrtnom ciklusu kapitala.
Sistem je u potpunosti usklađen sa nedavno uvedenim međunarodnim standardom ISO 20022, što omogućava preciznije i strukturiranije informacije u svakoj platnoj transakciji, automatsku obradu naloga bez manuelne intervencije, bolje usklađivanje sa regulativom, veću zaštitu od grešaka i zloupotreba, mogućnost automatskog povezivanja transakcija sa fakturama i unapređenje knjigovodstva.
Primjena ISO 20022 standarda donosi i dodatne benefite – novi format poruka omogućava razmjenu preciznijih i strukturiranijih informacija o transakcijama, lakše povezivanje platnog prometa sa računovodstvenim sistemima i viši nivo automatizacije u poslovnim procesima. Ovaj standard već koriste najznačajniji platni sistemi u Evropskoj uniji, uključujući TARGET i SEPA infrastrukturu.
U narednoj fazi, do kraja 2025, planirano je proširenje operativnih kapaciteta sistema, uključujući produženje radnog vremena, kao i mogućnost obrade naloga tokom neradnih dana i vikendom, čime će se dodatno unaprijediti fleksibilnost i dostupnost platnih usluga.
Paralelno s implementacijom sistema RTS/X, Centralna banka Crne Gore aktivno radi na uspostavljanju sistema za instant plaćanja – TIPS Clone, koji se razvija u saradnji sa centralnim bankama regiona i Bankom Italije, a koji će biti pušten u rad u julu 2026. godine. Za razliku od DNS sistema u kojem se poravnanje vrši u unaprijed definisanim dnevnim ciklusima, TIPS Clone omogućava izvršenje međubankarskih plaćanja u roku od svega nekoliko sekundi.
TIPS Clone sistem je regionalna platforma koja će u zemljama Zapadnog Balkana omogućiti instant plaćanja u realnom vremenu, 24 sata dnevno, 365 dana u godini, a koja je tehnički i funkcionalno identična TIPS platformi Evropske centralne banke, čime se dodatno jača interoperabilnost sa evropskim tržištem.
Modernizacija platnog sistema predstavlja ključnu komponentu digitalne tranzicije crnogorske ekonomije i unapređenja konkurentnosti. CBCG će i u narednom periodu, u saradnji sa ostalim institucijama, bankama i međunarodnim partnerima, nastaviti da gradi moderan, pouzdan i evropski usklađen finansijski sistem – u službi građana i privrede Crne Gore.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR