Septembar nije donio očekivani talas protesta, ali represija režima pokazuje da se energija pobune ne gasi. Upotreba zabranjenih sredstava i sprega sa kriminalom otkrivaju dubinu krize vlasti, piše DW.
Vrelo protestno ljeto izazvalo je velika očekivanja od dolaska septembra i završetka godišnjih odmora. Pretpostavljalo se da će to značiti i još više ljudi na ulicama, ali se ta očekivanja nisu do kraja ispunila. Pojačana represija režima donekle je smanjila broj okupljanja pobunjenih građana, ali teško je reći da je ugušena i energija protesta.
Kako je vlast krenula i sa svojim takozvanim antiblokaderskim skupovima, studenti i građani su iskoristili priliku da tim povodom prave svoja okupljanja, koja su često bila na granici incidenata režimskih lojalista i pobunjenih građana, piše DW.
Vrhunac režimske represije je uslijedio u Novom Sadu, gdje je policija grubo prekršila autonomiju univerziteta upadom u Rektorat, ali i ponovo koristila nedozvoljena hemijska sredstva. Studenti Prirodno-matematičkog fakulteta u tom gradu ustanovili su nakon ispitivanja ispaljenih čaura da je u u kampusu univerziteta i oko njega 5. septembra upotrijebljen zabranjeni CN gas.
Prema najnovijim podacima od 1. novembra 2024. godine privedeno je više od 900 osoba u Srbiji, uz veoma mali broj osuđujućih krivičnih presuda. Pokazalo se tako da srpska policija hapsi ljude nasumice, često i daleko od mjesta događaja, i da jedini cilj toga jeste zastrašivanje građana prekomjernom upotrebom sile, i potvrđivanje lojalnosti režimu Aleksandra Vučića.
Režim spreman na sve
Policija je povodom upotrebe gasa, kao i u slučaju soničnog oružja, tvrdila da taj gas ne posjeduje, i da on nije upotrijebljen, ali kako za DW kaže Gojko Božović, jedan od inicijatora ProGlasa, „to pokazuje da je režim spreman na sve, i da je to već dovoljna optužba protiv režima koji sprovodi nasilje nad mirnim protestima koji od samog početka imaju kompromisne zahtjeve".
„Režim se ipak odlučio na represiju kao svoj poslednji izlaz. Represijama ne pribjegavaju sigurni režimi i moćni vladari, već očajni vladari kada se nađu u bezizlaznoj situaciji, i vi na taj način možete da odložite promjene ali ne možete da ih zaustavite", smatra sagovornik.
Novi ciklus represije
Simbioza policije i kriminalaca se više i ne krije u Srbiji, navodi DW. Osim na utakmici fudbalske reprezentacije Srbije protiv Engleske u Beogradu, na kojoj su u crno obučeni nasilnici tukli ljude koji su skandirali protiv Vučića, režim je svoje batinaše poslao i u Rigu, na Evropsko prvenstvo u košarci, kako bi i tamo kontrolisali srpske navijače. Policija je sve te akcije nijemo posmatrala, a često i priskakala u pomoć režimskim batinašima ukoliko se nađu u nevolji.
To je za mnoge dokaze da režim koordinira spregu policije i podzemlja, i da to svakako ne liči kao priprema za izbore.
Novinar Slobodan Stupar za DW kaže „da policija nastavlja sa lažima, kao što je to bio i do sada slučaj kada su optuživani za nezakonite radnje i represiju nad građanima.
"Mislim da se mora raskrstiti i sa tom zabludom o slobodnim izborima u Srbiji dok je Vučić na ovoj poziciji koju ima danas. Rekao bih da je on toga i svjestan, i zato je sada i pojačan nivo represije, a vidjećemo kakav će na to biti odgovor pobunjenih građana Srbije", ocjenjuje Stupar za DW.
Gojko Božović ističe da je „slanje batinaša za disciplinovanje navijača na međunarodnom takmičenju nezabilježen slučaj u novijoj evropskoj istoriji.
"To je, dakle, jedan novi ciklus represije. Imam utisak da režim od 15. marta pokušava, po meni neuspješno, da obnovi poredak straha. Tako se pokušava stvaranje utiska da su promjene nemoguće, a druga linija je toksična propaganda režima koja govori o nekakvim ogromnim ekonomskim i političkim uspjesima režima", smatra Božović.
Tajna služba šalje javni izvještaj
Nakon što su ruske tajne službe udarile po prstićima Aleksandra Vučića zbog prodaje oružja Ukrajini, proteklih dana je uslijedila i nova ruska kampanja pomoći srpskom režimu. Spoljna obavještajna služba Rusije (SVR) tako tvrdi „da iza protesta u Srbiji stoji Evropska unija", i da „EU na godišnjicu pada nadstrešnice 01. novembra sprema Majdan u Srbiji". Taj javni izvještaj tajne službe začinjen je optužbama na račun nezavisnih medija koji prema tom izvještaju „ispiraju mozak srpske omladine". Aleksandar Vučić se, naravno, zahvalio ruskim službama na pomoći, i dodao da to rade „tri evropske tajne službe, ali da ne može da kaže koje".
Mislim da je riječ o naručenom tekstu, koji je režim tražio od ruskih službi, ističe Slobodan Stupar:
„Pitam se kakva je uopšte težina takvog teksta koji ruska tajna služba napravi za spoljnu upotrebu. Da su nekakve misteriozne strane sile željele da sruše Vučića to bi se već dogodilo. Ništa time ne dobijaju ni ruska ni srpska strana već je to jedan medijski plakat kojim će se nekoliko dana baviti srpska i možda evropska javnost", ističe Stupar.
Takvo saopštenje svakako prija ušima jednog dijela Vučićevog biračkog tijela, primjećuje Gojko Božović, i dodaje „da to kod njih stvara utisak da su na dobrom putu i da ne griješe u svom izboru. Pored toga Vučić je fasciniran vladarima Istoka, koji potpuno vladaju svojim društvima a njemu to ne uspijeva. Ali, i pored toga presudna je za Vučičev politički opstanak na vlasti bila podrška Zapada. To se sada donekle mijenja, ali predugo su na Zapadu podržavali stabilokratiju Vučića da bi se to promijenilo preko noći", naglašava Božović.
Promjena javnog mnjenja
Gojko Božović smatra da je bez obzira na kritike početak septembra ipak pokazao kontinuitet protesta u Srbiji.
„Decentralizovani i depersonalizovani protesti su nešto sa čime režim ne može da izađe na kraj. Zato sve te različite strategije koje Vučić sprovodi ne mijenjaju raspoloženje javnog mnjenja koje se nepovratno promijenilo. Vučić ipak i dalje kontroliše represivni aparat i budžet, ali kada vam ostane samo gola represija protiv pobunjenog društva pitanje je koliko takvo stanje možete da održavate", zaključuje Božović za DW.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR