Priredio: Vladimir Jovanović
„Događaj na utakmici i poslije nje je tužna i ružna slika. U nezapamćenom neredu, koji se ničim ne može pravdati, veći broj lica je srećom, samo lakše povrijeđeno. Ovaj nemili događaj naišao je na energičnu osudu svih koji vole sport”.
Iza ove ove formulacije — preuzete iz dnevne štampe od prije četiri decenije — krije se manje poznata činjenica o vjerovatno prvom masovnom neredu na fudbalskim stadionima druge Jugoslavije.
Akteri i navodni izazivači nereda — Nikšićani.
Na utakmicu u Leskovcu (Srbija), odigrana je 1. maja 1983, navijači Fudbalskoga kluba Sutjeska iz Nikšića, njih, tvrdi se, više od 300, dopratili su svoje ljubimce — neki od njih su na crno-bijelim slikama uz ovaj tekst.
Sutjeska je igrala u Leskovcu s domaćom Dubočicom utakmicu 26. kola fudbalskog prvenstva Druge lige - grupa Istok. Navodno, dva kluba su do tada u korektnim odnosima.
Druga liga - Istok obuhvatala je klubove iz: SR Crne Gore (liše Sutjeske, u toj sezoni nastupili cetinjski Lovćen i OFK Titograd), SR Srbije i SAP Kosova, SR Makedonije. Klub iz Nikšića vodio je u sezoni 1982/83. uzbudljivu trku sa FK Priština za titulu — drugoligaški prvak je ulazio u Prvu saveznu ligu — dok se klub iz Leskovca borio za opstanak.
Sutjeska je, do tog vremena, četiri sezone igrala prvoligaška prvenstva Jugoslavije: 1964/65, 1966/67, 1971/72. i 1972/73.
U sezoni 1982/83. glavi igrači Sutjeske su Bakrač, Rakojević, golman Giljen, Medin, Nenezić, Kuzeljević… Trener Nikšićana je Milan-Mika Zirojević.
Utakmica u Leskovcu, dakle, zakazana je za Prvomajski praznik rada 1983. godine, te je, pretpostavljamo, i uslijed toga Sutjeska mogla da računa na masovnu podršku svojih navijača koji su autobusima državih firmi iz Nikšića otputovali da na gostovanju podrže svoj klub.
Veći dio srpske štampe osuo je bijesni baraž na crnogorske navijače iz Nikšića:
„Nijesu prezali ni od čega”.
„Ulicama Leskovca su uoči utakmice snažnim sirenama pokušali da izazovu nered. Grupe bukača su prilikom ulaska na stadion nasrnuli na redare jer im nije bio dozvoljen prolaz bez ulaznica. Na tribini su pjevali nedolične pjesme i veoma ružno uzvikivali i u talasima bačali boce i druge predmete na igralište, po svaku cijenu zahtijevajući pobjedu Sutjeske”.
„Organi javnoga reda i mira kao i redari na stadionu, više puta su opomenuli neobuzdane navijače na pristojnost, ali to nije pomoglo. Kada se utakmica završila”, nastavlja srpska štampa, „kao lava ustremilo se više od stotinu navijača ka tunelu za prolaz igrača. Bila je to posljednja varnica iz koje je buknula opšta tuča u kojoj su učestvovali i navijači Dubočice. Ovlašćeni organi su u krajnjoj nuždi, i da bi spriječili razjarene, upotrijebili palice”.
„Čulo se i nekoliko revolverskih hitaca ispaljenih u vis; iz pravca Nikšićana takođe su se čuli pucnji iz pištolja”.
„Tuča sa stadiona se prenijela izvan igrališta, na ulice Leskovca. Više lica je privedeno u SUP”.
Nikšićane napada i uprava FK Dubočica u saopštenju za javnost: „Dan uoči utakmice u Leskovac je prispjela veća grupa navijača Sutjeske. Na dan utakmice oni su u pripitom stanju sa klupskim zastavama, flašama sa alkoholnim i bezalkoholnim pićima ušli na stadion, provalivši glavni ulaz i ne plativši ulaznice”.
„Poslije utakmice koja je odigrana u normalnim uslovima grupa navijača iz Nikšića popela se na krov izlaznog hodnika za službena lica i igrače i bačala flaše i druge čvrste predmete na fudbalere Dubočice i službena lica”.
„Strpljenje je izdalo i navijače Dubočice”, veli se u saopštenju srpskoga kluba, „pa je grupa neobuzdanih dotrčala do Nikšićana i prihvatila fizički obračun sa razjarenim igračima [!] gostujućeg kluba. Organi milicije bili su prinuđeni da intervenišu, upotrebljavajući službene palice i pištolje, pucajući u vazduh, i želeći da smire neobuzdane navijače Sutjeske”.
„U istom trenutku sa zapadne tribine Nikšićani su takođe odgovorili pucnjavom iz pištolja koja je nastavljena sve do njihovog izlaska sa stadiona. Povrijeđenih od vatrenog oružja nije bilo, ali od bačenih flaša i čvrstih predmeta jeste”.
No, čula se i druga strane priče.
Iz crnogorskoga kluba su saopštili da su za tuču potrebno dvije strane tj. „da se Nikšićani nijesu tukli među sobom”.
„Ne poriču da je jedan broj njihovih neobuzdanuh navijača pravio nered u Leskovcu, ali ističu da se broj učesnika u tuči preuveličava”, prenosi štampa.
„Ozbiljniji prigovori iz Nikšića su: nekontrolisana prodaja pića na stadionu, nedovoljan broj redara, prećerana sklonost Leskovčana da se svađaju, pa i potuku”.
„Postavljaju pitanje: kako je moguće da je reprezentativac Rakojević surovo nokautiran i da to nije niko primijetio na stadionu?”
Utakmica je završena rezultatom 0:0, što nije odgovaralo Sutjesci, jer je konkurentska Priština pobijedila Borac u Čačku.
„Sa sportskog gledišta, Sutjeska je lako mogla da dobije utakmicu”, tvrdi se u komenatru utakmice i priključenija beogradskoga časopisa „Tempo”. „Sutjeska je nekoliko povoljnih prilika, a u 31. minuti olimpijac Bakrač nije iskoristio pravilno dosuđeni jedanaesterac”.
Kad je sudija odsvirao kraj utakmice, navode da su navijači iz Nikšića „dugačkim kopljima od zastava, poskidanim s prodavnica i privatnih radnji u leskovačkoj čaršiji, zatvorili prolaz prema svlačionici i nasrnuli na domaćine”.
„Leskovčani nijesu mogli da pređu preko izazova, ni preko skandiranja ‘Prodane duše’, ‘Priština vas kupila’, ‘Cigani-cigani’, ‘Iselićemo vas iz Leskovca’”.
„Nikšićani nijesu slušali upozorenja dežurnih miliconera. Epilog je poznat: u jednočasovnom ‘ratu’ bilo je mnoštvo udaraca motkama, mnoge kamenice su udarale po parkiranim automobilima i po glavama protivnika; a kad su razgnjevljeni Leskovčani stigli do kapija stadiona, Nikšićani su pucajući iz pištolja, na sreću u vazduh, krčili sebi put”.
„Nervoza nije prestala ni pošto su milicioneri, organizovanom akcijom u centru grada, uspostavili red”, pisalo je u „Tempu”.
„Na izlazu iz Leskovca, registrovan je pokušaj kamenovanja autobusa sa navijačima, a priča se da su, putem prema Prištini, navijači Sutjeske poharali jednu privatnu kafanu”.
Međutim, po svemu sudeći uravnoteženiji komentar objavljuje dnevni list „Borba”, takođe iz Beograda, osvjetljavajući kontekst u kojem je utakmica u Leskovcu odigrana.
„Borba za upražnjena mjesta izaziva isto toliko uzbuđenja koliko i borba za goli drugoligaški život. Sumnje, prigovori, optužbe, nepovjerenje, kulminirali su poslije utakmice u Leskovcu između Dubočice i Sutjeske. Domaćini tvrde da su gosti iz Nikšića pokušali da kupe pobjedu; čuju se glasovi da su i ljudi iz Prištine boravili u ovom gradu i nudili novac igračima Dubočice”.
„Pogrdne parole, tuča i na kraju revolverski pucnji pokrenuli su lavinu novih sumnji da u našem fudbalu sportska borba ne vrijedi mnogo ako u pojedinim klubovima ima dovoljno vještih ljudi, koji će po sistemu ‘ja tebi danas — ti meni śutra’, ili po oprobanom receptu podmićivanja, namještanja i ucjena, lako obezbijediti bodove”.
Jugoslovenska agencija „Tanjug” je 5. maja 1983. prenijela iz Nikšića saopštenje za javnost opštinskoga Socijalističkog savezna radnog naroda (SSRN), organizacije pod kojom su nominalno bili i sportski klubovi:
„Povodom nesportskog i huliganskog ponašanja grupe navijača iz Nikšića na prošloneđeljnoj fudbalskoj utakmici u Leskovcu Dubočica - Sutjeska, Predśedništvo opštinske konferencije SSRN je danas izdalo zvanično saopštenje u kojem se postupak neodgovornih navijača najštrije osuđuje. Protiv svih identifikovanih izgrednika, koji kaljaju ugled ne samo Fudbalskoga kluba Sutjeske, već i čitavoga grada, biće preduzete odgovarajuće mjere, odnosno pokrenut krivični postupak”.
„Predśedništvo je naglasilo da nikšićki drugoligaš ubuduće mora više voditi računa o organizovanom radu sa svojim navijačima čime bi se razvio korektan sportski i pošteni odnos prema svim protivničkim ekipama i njihovim sredinama”.
Sutjeska u toj sezoni nije uspjela da postane drugoligaški šampion, Priština je bila prvak. Ali, sezonu kasnije, 1983/84, Nikšićani, pojačani i centarforom Mojašem Radonjićem, konačno osvajaju prvenstvo Druge lige - Istok i plasiraju se u Prvu saveznu fudbalsku ligu Jugoslavije.
Uz fotografiju, evo i tog, prvoligaškoga sastava Sutjeske, čiji je glavni sponzor državna firma „Montex” pod rukovodstvom poznatog crnogorskog privrednika Stanislava-Ćana Koprivice: - Bujić, Marušić, Grbović, Kuzeljević, Radovanović, Radonjić, Giljen (gornji red); Đurović, Šabotić, Rakojević, Nenezić, Medin (donji red).
Komentari (2)
POŠALJI KOMENTAR