Srbija i Albanija u zajedničkoj misiji

Piše: Dženana Karup Druško

Uzrok trenutnih problema Crne Gore nalazi se u Srbiji, odnosno u zvaničnom Beogradu koji podržava Milorada Dodika u BiH, “opoziciju” u Crnoj Gori, ali i sve pokušava kako bi destabilizirao Sjevernu Makedoniju, pa i Hrvatsku (iako posljednji događaji oko obilježavanja “Oluje” ne idu na ruku srbijanskoj politici destabilizacije). Destabilizaciju Crne Gore i Sjeverne Makedonije Srbija realizira s političkim partnerima iz Albanije.

Politički izbori na Balkanu postaju geopolitički i geostrategijski važni za Rusku Federaciju, ali i za SAD. Preko srpskih građana u državama bivše SFRJ Ruska Federacija nastoji zaustaviti širenje NATO-a, destabilizirati države nastale raspadom SFRJ i ostvariti kontrolu i uticaj. Srbija, kao glavni nosilac te ruske spoljne politike, osnov je destabilizacije na Balkanu i suštinski danas “radi posao” za Rusku Federaciju.

Na predstojećim općim izborima u Crnoj Gori izgledna je još jedna pobjeda Mila Đukanovića i njegovog DPS-a. Takozvana opozicija, ili pro srbijanske/ruske stranke, oslanjaju se na političko-operativni podršku Srbije i Ruske Federacije i nadaju se “čudu” pomoću kojeg bi poništili sve dosadašnje euro-atlantske integracije Crne Gore i počeli stvarati rusku guberniju na Jadranskom moru, što je dugogodišnji san Ruske Federacije – izlazak na tzv. topla mora, a što je detaljno razrađeno i u strategiji ruske spoljne politike za Balkan.

Do kada će Crna Gora morati prolaziti izazove promjena društvo-političkog sistema i ugrožavanja puta na euro-atlanskim integracijama? (I pored ulaska u NATO i jasnog opredjeljena za članstvo u Evropskoj uniji.)

Srbija i Albanija u zajedničkoj misiji

Velika odgovornost je upravo na Milu Đukanoviću koji vješto manevrira skoro 30 godina i koji je Crnu Goru (mirnim putem) izveo iz medvjeđeg zagrljaja Srbije(SRJ) i Crnu Goru uveo u NATO, ulazeći pri tom u ozbiljne sukobe s proruskim snagama, pa i samom Ruskom Federacijom. No, pokazalo se da time (sigurnosna) prijetnja po Crnu Goru nije otklonjena. Upravo zbog toga Đukanović nakon izbora mora učvrstiti postignute rezultate dok je još u političkoj snazi i dok uživa podršku Zapada. U protivnom bi se sa Crnom Gorom moglo desiti nešto slično, ili isto, kao i sa SFRJ. 

Uzrok trenutnih problema Crne Gore nalazi se u Srbiji, odnosno u zvaničnom Beogradu koji podržava Milorada Dodika u BiH, “opoziciju” u Crnoj Gori, ali i sve pokušava kako bi destabilizirao Sjevernu Makedoniju, pa i Hrvatsku (iako posljednji događaji oko obilježavanja “Oluje” ne idu na ruku srbijanskoj politici destabilizacije). 

Destabilizaciju Crne Gore i Sjeverne Makedonije Srbija realizira s političkim partnerima iz Albanije. Sigurno je da nije ista politika Albanaca s Kosova, koji slijepo prate američku politiku, i Albanije koja Albance u Sjevernoj Makedoniji i Crnoj Gori koristi ne samo za svoje političke interese, nego često (i tajno) i za zvanični Beograd, Rusku Federaciju i Tursku. Svojom politikom Srbija i Albanija postaju zajednički problem za mir i sigurnost na Balkanu. Upravo stoga Đukanović nakon izbora mora ojačati državni sistem i osnažiti demokratske procese kako bi sa zapadnim partnerima pronašli konačne odgovore na srbijansko-rusko uplitanje i demokratizaciju i harmonizaciju odnosa u Crnoj Gori koji su ozbiljno narušeni upravo zahvaljujući djelovanju proruskih snaga snažno podržanih iz vana. 

Paravojne formacije

Prvi preduvjet za to je rješavanje, uz međunarodni pritisak i uslovljavanje, ovih pitanja sa zvaničnim Beogradom, kako bi se onemogućilo djelovanje raznih amfilohija i mandića pomognutim Beogradom i Moskvom. Jer, to nisu “unutrašnji problemi Crne Gore” koliko god Moskva i Beograd to željeli tako prikazati, a njihovi mediji im pomagali u tome. I Milorad Dodik, koji također mora biti dio rješenja, jer on u srcu Evropske unije formira vojne falange nad kojima niko nema kontrolu, pa čak počesto ni on sam. Kontrolu ima Ruska Federacija, a upravo ove vojne falange mogle bi biti korištene za okidač novog sukoba. 

Dodik je spreman poslati te falange u Crnu Goru. Svoj stav o dešavanjima u Crnoj Gori on je i više puta javno iznio, kritikujući politiku Mila Đukanovića i poručujući da će “oni” stati u zaštitu pravoslavlja u Crnoj Gori “koje je”, po njemu, “ugroženo”. Upravo je pravoslavlje jedan od faktora “zajedništva” koje Ruska Federacija koristi za svoje djelovanje na Balkanu. Kako i koliko potvrđuju brojna udruženja, organizacije, pa i paravojne formacije (već pomenute vojne falange) koje djeluju u regionu, najčešće s krovnim organizacijama u Beogradu, i koje su aktivno uključene u dešavanja u Crnoj Gori, od pokušaja državnog udara do organiziranja litija koji ozbiljno narušavaju stabilnost i sigurnost Crne Gore. 

 Upravo zbog toga važno bi bilo da Crna Gora i Bosna i Hercegovina rade na izgradnji čvrstih veza kroz euro-atlanske integracije i stvaranje zajedničkog odbrambenog prostora u sistemu NATO-a, zajedno sa Sjevernom Makedonijom, kao još jednom članicom NATO-a, kako bi se zaustavila i izbjegla politička muljaža Albanije i Srbije koja se pokazuje i posljednjim pokušajima rušenja Zorana Zaeva, ali i eliminacija Dodika kao trećerazrednog ruskog igrača.

Sigurnosna situacija u regionu

Regionalna suradnja, na kojoj insistiraju i Evropska unija i SAD, također bi trebao biti jedan od prioriteta Crne Gore kroz zajednički ulazak u Evropsku uniju sa BiH i Sjevernom Makedonijom, ali i podrška BiH na njenom putu prema NATO-u zbog stabilizacije sigurnosne situacije u regionu. Srbiji ulazak u Evropsku uniju, bez obzira na deklarativne stavove Aleksandra Vučića, ne znači ništa. Kupovinom ruskog i kineskog naoružanja Srbija je još jednom pokazala da se njena tzv. neutralnist odnosi samo na NATO i EU. S toga bi upravo ulazak BiH, Crne Gore i Sjeverne Makedonije bio najjasniji i najjači potez već posrnule Evropske unije, ali i konačna poruka za Srbiju da ako želi “kinesko-rusku demokraciju” – vrata su joj otvorena. 

Ogromna podrška i pomoć Evropske unije koju Srbija sada ima samo su dokaz da može da se “politički kurva”, a briga EU prema Srbiji doživljava se kao slabost Bruxellesa. Srbija nije ni trepnula kupujući kineske protivvazdušne sisteme “za odbranu” i zbog toga je poruka SAD više nego jasna: svako ima pravo na sigurnost, ali kupovina oružja iz Kine ili Ruske Federacije možda  ugrožava sigurnost Srbije (aludirajući na nedemokratske sisteme Kine i Ruske Federacije).

Crna Gora ne smije više nikada dozvoliti, nakon predstojećih izbora, da se općim političkim izborima ugrožava sama država i njezina međunarodna pozicija. Ovim je odgovornost na Đukanoviću još veća, i to ne samo kao lideru Crne Gore, već lideru koji može ponijeti ozbiljne političke promjene u regionu.