Zašto ekspert od harmonike udara na Milorada Popovića?

Za Antenu M piše: Akademik CANU i DANU Vukić Pulević    

Još od kad je antiratna Crna Gora velikodržavnome predatoru iz suśedstva počela pokazivati zube i otpor tokom devedesetih godina XX vijeka književnik Milorad Popović bio je posebno targetiran od strane srpskih službi. Dijelu crnogorske javnosti zasigurno je poznato da je na Milorada Popovića zbog njegova aktivnog otpora politici Slobodana Miloševića pokušan atentat, te je sredinom devedestih morao emigrirati iz Crne Gore kako bi spasio glavu. O tome je ovaj pisac opširnije pisao u svojoj zbirci kritičkih eseja iz crnogorske političke stvarnosti s lenjinovskim naslovom „Što da se radi?“, a iskustva iz emigracije podijelio je i u svojemu romanu prvijencu „Karnera“, za koji je dobio prestižnu međunarodnu književnu nagradu „Meša Selimović“.

Budući da sam svjedočio a i učestvovao u tim burnim događajima u kojima se kalila moderna, emancipovana, demokratskija i euroatlantska Crna Gora, ne mogu a ne reći da je Milorad Popović tokom toga perioda svojim kako egzilskim, tako i angažmanom nakon povratka u Crnu Goru učinio više za te procese no ijedan drugi crnogorski književnik. Ono što su politički subjekti radili na političkome polju – približavanje Crne Gore Zapadu i otklon od rusko-velikosrpske hegemonije, Popović je radio na kulturnome planu pomažući put crnogorske kulture u savremene tokove koji ne poznaju tradicionalističke i kolonijalističke koncepcije.

Njegov Otvoreni kulturni forum (OKF) u saradnji s državnim institucijama postao je rasadnik nove crnogorske postmoderne književne scene. Za deset godina, OKF je objavio preko 200 raznih izdanja iz oblasti književnosti, književnog prevođenja i teorije književnosti, te izdao 60 brojeva renomiranog književnog časopisa ARS. Ono što je meni dobro poznato, a i više nego drago jeste činjenica što je zahvaljujući Popoviću desetak crnogorskih književnika dobilo šansu da svoja djela objavi na stranim jezicima i time crnogorske teme učini vidljivijim evropskoj publici. Samo na njemački jezik je posredstvom OKF prevedeno deset crnogorskih autora. Neformalnome književnom krugu, kojemu pripada i Popović, stigle su i dvije Evropske nagrade za književnost. I ne samo to – posljednjih šest godina OKF je predstavljao sve crnogorske važnije izdavače na prestižnom sajmu knjiga u Lajpcigu.

No što su sve ove činjenice za harmonikaškog aforističara, bivšeg Šešeljevog potrčka na Univerzitetu u Beogradu, a odskorašnjeg eksperta u timu ministarke Bratić koja u naletu sarkazma i ljutnje istakne da je „žensko, a četnik“. Vjerovatno vođen njezinim estetskim instinktom po kojemu je Borisa Dežulovića nazvala „ustaškim smećem“, harmonikaš i aforističar, a odskora i ekspert krenuo je u propagandistički obračun s crnogorskim stvaraocima. U maniru lukavog seoskog trgovca koji najbolje poznaje mentalitet narodnih masa, harmonikaš Dragan Koprivica primio se honorarnog posla da demonizuje ljude koji kritikuju velikosrpski nacionalizam iznoseći matematički precizne podatke o tome koliko je Popovićev OKF primio sredstava od države za deset godina, bez ijednog pomena o tome što je ta kuća učinila za sve to vrijeme. Time je harmonikaš Koprivica kao najgora personifikacija lošeg DPS-a koji se transformisao u SNP, počeo da rovari kanale za „srpski svet“. Znajući da će cifra od preko 800.000 eura koliko je OKF dobio za deset godina „bosti“ oči crnogorskim građanima, harmonikaš je književne domete počeo tretirati u ždanovljevskom duhu.

Sve one koji su ostali na liniji „srpskog sveta“ Koprivica je poštedio, a razjarenom puku bacio OKF i Popovića. Zato ga napominjem da u trenucima dok odmara uho od harmonike, a svoju lirsku dušu od aforizama čija mudrost može zagolicati maštu još samo mojoj predratnoj generaciji, načini ekspertizu o tome koliko je država pomagala ostale izdavačke kuće. Eto na primjer Nova knjiga bratstva Uljarević koji su dok smo ja i Milorad Popović branili Crnu Goru od novočetničkih akcija, dosljedno promovisali velikosrpski koncept. U njihovim monopolističkim knjižarama i na sajmovima koje je izdašno pomagala svaka crnogorska Vlada nećete naići na stvaralaštvo nagrađivanih crnogorskih književnika poput Nikolaidisa i Spahića, niti onih mladih i talentovanih poput Vaska Raičevića. Ali ćete zato naći na svu bulumentu jahača velikosrpskim prtinama.

A kad završi s Uljarevićima, valjalo bi da se harmonikaš i ekspert Koprivica osvrne na sredstva koja je „histerična antisrspka doskorašnja vlast“ uplaćivala Srpskom nacionalnom savjetu u Crnoj Gori. Evo mu pomoć – za jednu godinu Srpski nacionalni savjet primao je od države onoliko sredstava koliko je OKF primio za deset godina! Harmonikaš bi po svojemu osnovnome pozivu trebalo da zna razlikovati estetske i kulturne dimenzije razlike između produkcije OKF i Srpskog nacionalnog savjeta. Dok je OKF prevodio najsavremeniju portugalsku ili švedsku poeziju te lansirao crnogorske pisce u svijet, Srpski nacionalni savjet pripremao je teren za uništenje Crne Gore.

Zato se, gospodine Koprivica, ostavite ovog nemoralnog posla jer nas ima dosta koji će Vam se suprotstavit. Ljudi u mojim godinama nijesu žalili svoje živote u balkanskim ratovima boreći se u „bataljonima smrti“, a ja znam da nijesam danas sam i da imam dosta mladih saboraca koji će sve ove Vaše bestidne radnje tefterisati i opisati u crnogorskoj „Istoriji bešćašća“, ali i biti spremni da odbrane svakog intelektualca koji se argumentovano, demokratski i otvoreno suprotstavi velikosrpskome nacionalizmu, isto onako kako su naši preci rekli „NE FAŠIZMU“ 1941. godine!