Španija prijeti da ugrozi NATO samit zbog odbijanja cilja od pet odsto BDP-a za odbranu

Španija je zatražila da bude izuzeta iz plana NATO-a da se izdvajanja za odbranu povećaju na 5% BDP-a, što bi moglo da zakomplikuje predstojeći samit Alijanse na kojem će se od članica tražiti da prihvate novi cilj potrošnje.

U pismu koje je poslao generalnom sekretaru NATO-a Marku Ruteu, a u koje je Reuters imao uvid, premijer Pedro Sančez traži „fleksibilniji pristup“ – ili da se taj cilj ne nameće kao obavezan, ili da se Španija isključi iz njegovog važenja.

Sančez je naveo da Španija nema namjeru da blokira ishod narednog NATO samita. Ipak, svaka odluka o povećanju budžeta za odbranu – kao odgovor na zahtjev predsjednika SAD Donalda Trampa – mora biti jednoglasno usvojena od strane svih 32 članice.

„Obavezivanje na cilj od 5% ne bi bilo samo nerazumno, već i kontraproduktivno, jer bi još više udaljilo Španiju od optimalnog nivoa potrošnje i omelo napore EU da izgradi snažniji bezbjednosni i odbrambeni sistem“, naveo je Sančez u pismu.

„Svaka vlada ima legitimno pravo da odluči da li želi da preuzme takve žrtve. Kao suverena članica Alijanse, mi biramo da to ne učinimo“, dodao je.

Rute je predložio kompromis – da članice NATO-a povećaju izdvajanja za vojsku na 3,5% BDP-a, a dodatnih 1,5% usmjere na širu bezbjednosnu potrošnju, kako bi se izašlo u susret Trampovom zahtjevu za ukupnim ciljem od 5%.

Na pitanje o španskom stavu, jedan zvaničnik NATO-a izjavio je da su „razgovori među saveznicima o novom planu ulaganja u odbranu u toku“.

Trenutni cilj NATO-a je da svaka članica izdvaja najmanje 2% BDP-a za odbranu. Međutim, mnogi lideri unutar Alijanse smatraju da to više nije dovoljno, naročito otkako je Rusija 2022. izvršila invaziju na Ukrajinu.