Kada je francuski predsjednik Emanuel Makron sinoć imenovao Sebastijena Lekornua za novog premijera Francuske, izbor nije bio iznenađujuće spektakularan, već pažljivo kalkulisana lojalnost. Za francuskog šefa države pogođenog prisilnom ostavkom premijera Fransoa Bajrua nakon bolnog poraza u parlamentu, Lekornu je nudio dvije stvari koje najviše cijeni, a to su lojalnost i upravljačka stabilnost. Da li su te osobine dovoljne za navigaciju kroz sve fragmentiraniju političku scenu, drugo je pitanje.
Novi stanar Matinjona, dosadašnji ministar odbrane, nasljeđuje jednu od najnezgodnijih političkih situacija u Petoj Republici. Nesposobnost vlade da obezbijedi stabilnu većinu u Narodnoj skupštini ostavila je Makrona ranjivim na ponovljene poraze, kulminirajući Bajruovim padom.
Francuska je suočena s krizama koje obuhvataju ogroman budžetski deficit, rastuće socijalno nezadovoljstvo i institucionalni zastoj za koji kritičari upozoravaju da bi uskoro mogao da paralizuje državu. U ovu oluju ulazi Lekornu, 39-godišnji tehnokrata čija je politička karijera izgrađena na diskreciji i tihoj efikasnosti, a ne na retoričkoj briljantnosti.
Prve riječi Lekornua kao premijera bile su izuzetno oprezne, budući da je izjavio je da „mjeri očekivanja“ Francuza, čime je više pokazao želju da prikaže skromnost, ali ne i viziju. Priznao je da je povjerenje u vladu oslabilo i da se Makronova administracija doživljava kao udaljena od svakodnevnih problema, zbog čega izazov koji je pred njim nije samo da se predstavi kao neko ko sluša, već da tu poziciju pretvori u kredibilnu strategiju upravljanja.
Za razliku od Bajrua, koji je bio oličenje starije tradicije centrističke politike i moralizatorske retorike, Lekornu ne ostavlja takav utisak, posebno je njegov uspon u Makronovom timu bio rezultat spremnosti da preuzima teške zadatke bez prigovora, prvo u ekološkoj tranziciji, zatim u prekomorskim teritorijama, a kasnije u odbrani, gdje je balansirao podršku Ukrajini i ograničene francuske vojne budžete.
Za Makrona, ova lojalnost predstavlja vrstu političkog kapitala, iako francuski mediji već pišu o tome kako nedostatak harizme kod Lekornua može ograničavati njegovu sposobnost uvjeravanja, posebno kada je u pitanju moć ubjeđivanja parlamentarnih struktura.
Opozicione partije brzo su reagovale na imenovanje. Socijalisti su proglasili da je Makron preuzeo „rizik institucionalne blokade“. Nijesu sami u toj procjeni. Bez jasne većine u Skupštini, Lekornu se suočava s ozbiljnim testom i to kako da obezbijedi dovoljno parlamentarnih saveznika za usvajanje budžeta, a kamoli nekih značajnijih reformi. Fiskalna situacija Francuske se pogoršava, pa bi bez koherentnog plana za kontrolu deficita, međunarodna tržišta mogla početi da gube strpljenje.
Le Monde je sumirao preovladavajuću nesigurnost, navodeći da dolazak Lekornua sam po sebi ne rješava dublje podjele francuske politike. Pad Bajrua naglasio je odsustvo konsenzusa, a ništa ne sugeriše da Lekornu posjeduje politički kapital da ga stvori. U stvarnosti, Makronov izbor ukazao je na sužavanje opcija, a imenovanjem lojalnog podređenog na to da izbjegava neposredni sukob, iako poziva na dugoročnu nestabilnost.
Pred Lekornuom su tri ključna zadatka. Prvi je budžet. Deficit Francuske raste, a Brisel je pokazao da više neće tolerisati kreativno računovodstvo. Bez parlamentarne podrške, Lekornu bi mogao da bude prisiljen da se osloni na član 49.3 ustava, što je oštar instrument izvršne vlasti za proguravanje zakona bez glasanja, međutim, ponovljena upotreba ovog sredstva rizikuje izazivanje protesta i dalju delegitimaciju vlade.
Drugi zadatak odnosi se na socijalni ambijent. Nezadovoljstvo vri u više pravaca. Poljoprivrednici ljuti zbog EU regulacija, sindikati upozoravaju na novu štednju, a nemirna predgrađa gdje nejednakost i nesigurnost ostaju akutni. Lekornu je obećao da će da „slušati“ Francuze, ali samo slušanje neće biti dovoljno ako politika ostane vezana za Makronov centrizam, koji mnogi već vide kao otuđen.
Treće je mjesto Francuske u Evropi u momentu kada je Njemačka ometena recesijom, a populisti jačaju širom kontinenta. Kao ministar odbrane, Lekornu je pokazao kompetenciju u upravljanju situacijom vezanom za rat u Ukrajini, ali kao premijer, mora tu kompetenciju da prenese na širu evropsku diplomatiju, a to je oblast u kojoj je Makronov lični pečat često zasjenjivao njegove saradnike.
Imenovanjem Lekornua, Makron je izabrao kontinuitet umjesto prekida. Mogao je da rizikuje raspisivanje novih izbora, ali to bi vjerovatno ojačalo ekstremnu desnicu ili radikalnu ljevicu. Umjesto toga, udvostručio je svoju unutrašnju ložu, kladeći se da upravljačka sposobnost može zamijeniti političku hrabrost. To je ulog koji otkriva da situacija u kojoj je Makron utiče na njegov izbor koliko i na Lekornuove sposobnosti.
Ukoliko Lekornu uspije da stabilizuje vladu, biće to trijumf tehnokratske discipline protiv svih izgleda. Ako ne uspije, Francuska bi mogla potonuti dublje u političku paralizu, sa sve većom prijetnjom ranih izbora, pa se imenovanje Lekornua ne može smatrati „novim početkom“, već još jednim turbulentnim poglavljem Makronove borbe da zadrži kontrolu.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR