Šimkus iz ECB podržava plan EU da mobiliše ruski novac za odbranu Ukrajine

Pravne finese nijesu jedini način na koji Evropa može izgubiti povjerenje u svoju valutu, upozorava baltički guverner.

Evropa ne bi trebalo da bude suzdržana kada je riječ o zapljeni zamrznute ruske imovine kako bi se pomoglo Ukrajini da nastavi borbu, smatra guverner Centralne banke Litvanije Gediminas Šimkus.

U intervjuu za Politico prošle nedjelje, kreator politike Evropske centralne banke rekao je da bi pobjeda ruske agresije mogla potkopati povjerenje u euro jednako, ako ne i više, nego reputaciona šteta od zapljene novca Kremlja.

Lideri vlada EU sastaće se ove nedjelje u Kopenhagenu da razgovaraju, između ostalog, o spornom novom planu za podršku Ukrajini u ratu koji ju je iscrpio i finansijski i kadrovski.

Sve je više znakova da su, nakon što su prošle godine izbjegavali kontroverze, sada spremniji da preuzmu rizik, u svijetu u kojem se više ne može osloniti na podršku Sjedinjenih Američkih Država Ukrajini.

Pokušaji da se preuzme kontrola nad imovinom Centralne banke Rusije naišli su na protivljenje ne samo ruske vlade, već i ECB-a.

Predsjednica ECB-a Kristin Lagard izrazila je zabrinutost da bi zapljena gotovine, koja uživa imunitet države, mogla odvratiti druge zemlje od držanja rezervi u eurima. To bi usporilo ambiciju EU da euro postane prava globalna rezervna valuta, što bi proširilo ekonomski uticaj Evrope i učinilo jeftinijim ulaganja za njene vlade i kompanije.

Ipak, taj potez bi državama članicama EU, kojima nedostaje novca, pružio način da nastave da obezbjeđuju finansijsku pomoć Ukrajini bez traženja sredstava od sopstvenih birača ili finansijskih tržišta.

Uprkos stavu vrhovnog rukovodstva, Šimkus, koji takođe sjedi u najvišem organu odlučivanja ECB-a, smatra da fokusiranje samo na argumente o međunarodnoj ulozi eura promašuje suštinu. Ako se Kijevu ne obezbijede resursi potrebni za nastavak odbrane, upozorio je, to bi moglo imati teške posljedice po stabilnost jedinstvene valute.

Ako bi Ukrajina izgubila rat, rizik da se sukob prelije u susjedne zemlje EU naglo bi porastao. Takav scenario bi mnogo snažnije uzdrmao povjerenje stranih investitora u euro nego bilo kakve posljedice od korišćenja sankcionisanog novca, tvrdi Šimkus.

„Ne bismo li na kraju došli do ishoda koji stvara još veće rizike za euro?“ upitao je on, dodajući da su, iako je sigurnost imovinskih prava važna za stvaranje globalne rezervne valute, jednako bitni i drugi faktori, poput dubine tržišta kapitala, geopolitičke neizvjesnosti i institucionalne sposobnosti da se razvija kroz sprovođenje reformi. „Ne možemo se fokusirati samo na jedan aspekt“, rekao je.