Uprkos kontroverzama i tekućoj pravosudnoj istrazi, srpski parlament je 7. novembra usvojio poseban zakon kojim se ubrzava izgradnja luksuznog hotela na mjestu gde se nalazi vojna zgrada, ostatak jugoslovenskog modernizma, bombardovana tokom NATO napada 1999. godine. Projekat, koji je ponovo otvorio rane iz građanskih ratova devedesetih, snažno podržava koalicija predsjednika Vučića, navodno i u cilju unapređenja odnosa sa Trampovom administracijom, piše portal France 24.
Arhitekta Miljan Salata ne može da obuzda bijes. Nije ni otišao na posao. Ispred Narodne skupštine Srbije, među povicima i zvižducima, njegove kolege držale su transparent na kojem piše "Ne damo Generalštab".
"Kasnije, kada sunce zađe, možda će se protest preseliti na drugo mjesto. Strasti su uzavrele i napetost je na vrhuncu. Razlog - milionski plan zeta Donalda Trampa, Džareda Kušnera, da na mjestu gde se sada nalazi Generalštab, podigne luksuzni stambeno-hotelski kompleks", tako započinje tekst na francuskom portalu france24.
"Žele da ga sruše. Tako će uništiti jedan od poslednjih primjera jugoslovenskog modernizma, i to na mjestu gde je Miloš Obrenović zamislio administrativno jezgro zemlje – da bi izgradili hotel“, kaže Salata.
„To je skandal. Ta zgrada ima status zaštite, a Vlada je vršila pritisak na institucije da zaobiđu zakon. Cijeli postupak je sproveden nezakonito“, dodaje on.
„Još gore je to što se igraju sa nečim što je duboko traumatično za srpski narod, jer je Generalštab bio sjedište Jugoslovenske vojske i koji je teško oštećen tokom bombardovanja NATO-a 1999, i danas je simbol onoga što smo preživjeli.“
„Lex specialis“
Portal piše da je najnovija odluka poslanika iz stranke predsjednika Aleksandra Vučića da temu uvrste na dnevni red parlamenta "podigla buru".
Podsjećaju da je rasprava, pokrenuta tokom nedjelje, odnosila se na predlog da se projekat sprovede kroz „lex specialis“ – poseban zakon kojim bi se ubrzali procesi i izmijenio status zgrade iz „zaštićene“ u „nezaštićenu“. Time bi se otvorila vrata velikom projektu Kušnera, muža Ivanke Tramp. Protivnici tvrde da je to „ozbiljno kršenje Ustava i vladavine prava“, kako su ocijenili Savjet arhitekata Evrope (ACE), Nacionalni komitet Srbije (Icomos), Docomomo International i Evropa Nostra, uz podršku oko šezdeset srpskih i međunarodnih organizacija.
Ipak, 7. novembra zakon je usvojen zahvaljujući većini koju ima Vučićeva stranka. Branili su odluku navodeći da projekat „može poboljšati odnose sa Trampovom administracijom“.
Poslanik Milenko Jovanov izjavio je: „Otvaramo prostor i stvaramo prilike da zemlja napreduje. Ako to doprinese boljim odnosima sa SAD – volio bih da tako bude.“
Od 2014. do danas
Zanimanje porodice Tramp za Generalštab bilo je poznato od ranije – još 2014. godine, kada su Tramp i tadašnji premijer Ivica Dačić navodno održali sastanak.
Projekat je postao zvaničan 2024. kada je Kušner 13. marta objavio digitalni prikaz budućeg kompleksa.
U maju je potpisan ugovor između Ministarstva građevinarstva i firme Affinity Global Development, povezane sa Kušnerom. U saopštenju je navedeno da nije riječ o prodaji, već o zakupu na 99 godina.
U novembru 2024, ubrzo nakon Trampovog reizbora, Vlada Srbije skinula je Generalštab sa liste zaštićenih objekata. Time je otvoren put njegovom rušenju ili preuređenju. Na to su reagovali stručnjaci iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, tvrdeći da je odluka nezakonita jer je donijeta bez mišljenja stručnog tima. Direktorka Zavoda, Dubravka Đukanović, podnijela je ostavku, a zatim i njena zamjenica Estela Radonjić Živković.
„Projekat je od početka imao političku dimenziju. Sama činjenica da su u njemu učestvovali Donald Tramp i Džared Kušner činila ga je simbolično osetljivim“, rekla je Radonjić, navodeći da je trpjela pritiske i pokušaje diskreditacije nakon što je kritikovala odluku.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR