KOMITOVANJE I SMRT KOMANDIRA DRAGIŠE BOJOVIĆA (1880-1920)

(ZLOČINCI SU TJERALI MILOSAVA BOJOVIĆA DA OD UBIJENOG SINA DRAGIŠE "JEDE ŽIVO MESO", KOJEG SU OKUPATORI KIDALI SA NJEGOVOG MRTVOG TIJELA)

Piše: Novak ADŽIĆ

U istoriji crnogorskog ustaničkog i komitskog pokreta (1919-1929) komandir crnogorske vojske Dragiša Bojović bio je slavni i tragični junak.

Dragiša Bojović rođen je 1880. godine u selu Kuta, u Župi Nikšićkoj. Sin je Milosava Bojovića, plemenskog kapetana i poslanika Crnogorske narodne skupštine u vrijeme trajanja nezavisne i međunarodno priznate države Knjaževine i Kraljevine Crne Gore.

Dragiša Bojović je bio unuk znamenitog plemenskog kapetana Miloša Bojovića, istaknutog junaka sa Vučjeg Dola 1876. godine. Majka Dragiše Bojovića zvala se Anđe, rođena Radonjić sa Njeguša. Dragiša Bojović je imao petoro braće: Radula (poginuo 1897, Kuta); Blaža (ubijen od strane srpske okupacione vojske i bjelaša u Martinićima 1919.): Antonija (ubijen 1919. godine u Martinićima od strane srpske vojske i bjelaša); Mila (poginuo 1920. godine u selu Kuta u obračunu s pripadnicima srpske vojske, žandarmerije i bjelaša) i Lazara (umro 1972. godine).

Četiri sina Milosava Bojovića junački i viteški su poginuli u odbrani prava, časti i slobode Crne Gore tokom 1919. i 1920. godine, prkoseći velikosrpskoj agresiji na crnogorsku državu. Porodica Milosava Bojovića stradala je, vjerna crnogorskom ponosu, obrazu, dostojanstvu, nepokolebljivo predana i odana crnogorskim državnim i nacionalnim institucijama i simbolima.

Četiri sina Milosava Bojovića herojski su položili živote sa ciljem da opstane Crna Gora kao država i da traju Crnogorci kao nacija. Njihovi likovi viteških boraca i žrtava na oltaru Domovine upisani su u zlatnim, ali i tragičnim, stranicama crnogorske državne i nacionalne povijesti.

Dragiša Bojović je 1907. godine zaključio brak sa Krstinjom, rođenom Popović sa Njeguša. U braku sa njom zasnovao je brojnu porodicu. Imao je petoro đece: kćerke: Zorku (udatu Simović) 1909-2001; Senku (udatu Nikčević) 1912: Stanu, (udatu Ljumović, 1917-1989; sina Dušana, rođenog 1914, koji je poginuo kao narodni heroj i pripadnik partizanskog NOP-a 1943. godine na Sutjesci; i sina Radomira, rođenog 1919. godine, učesnika NOP-a, prvoborca, i učesnika bitke na Sutjesci 1943. godine.

Oficir crnogorske vojske Dragiša Bojović bio je učesnik balkanskih ratova (1912-1913) i prvog svjetskog rata (1914-1916), u kojemu je bio vršilac dužnosti komandanta Župskog bataljona do pada Crne Gore pod austro-ugarsku okupaciju. Poslije vojničkog sloma i pada Crne Gore pod austro-ugarsku okupaciju, kapetan Dragiša Bojović je interniran u logor Boldogason u Mađarskoj. U zarobljeničkom logoru došlo je do polarizacije u pogledu ujedinjenja Crne Gore sa Srbijom.

Kapetan Dragiša Bojović je bio na liniji očuvanja crnogorske državne slobode i samostalnosti i krunidbenih prava kralja Nikole i dinastije Petrović Njegoš. Na jednom sastanku oficira interniranih u Boldogasonju usvojena je izjava koja je bila na fonu prisajedinjenja Crne Gore Srbiji. Tu izjavu odbili su da potpišu i Župljani: kapetan Dragiša Bojović, kapetan Puniša Bojović, kapetan Milonja Kostić, kapetan Andrija Đoković, poručnik Dimitrije Knežević i poručnik Bogić Kostić.

Nakon oslobođenja iz zarobljeništva i konstituisanja Kraljevine SHS 1. XII 1918. godine, kada je nasilno ukinuta Kraljevina Crna Gora, kapetan Dragiša Bojović je odbio da potpiše zakletvu kralju Petru Karađorđeviću i da stupi u vojsku Kraljevine SHS. Kapetan Dragiša Bojović bio je žestoki protivnik odluka tzv. Podgoričke skupštine iz novembra 1918. godine, kojima je Crna Gora ukinuta kao država.

O tome je ostavio eksplicitne pisane tragove, potpisujući nekoliko rezolucija, proklamacija, pisama i predstavki, u kojima se tražila restauracija crnogorske državne suverenosti i nezavisnosti.

Odlukom kralja Nikole, koju je pretočio u dekret ministar vojni u crnogorskoj Vladi u egzilu divizijar Milutin M. Vučinić, Dragiša Bojović je u drugoj polovini 1919. godine proizveden u čin komandira crnogorske vojske.
U cilju utvrđivanja stvarnog stanja u Crnoj Gori poslije 1918. godine, dolazili su u Crnu Goru brojni strani predstavnici, misije i delegacije, slate od relevantnih subjekata u međunarodnoj zajednici sa konkretnim i specijalnim zadacima.

U tu svrhu, pored ostalih, u Crnu Goru je 1919. godine stigao, kao predstavnik SAD, američki oficir i lični sekretar predsjednika Vudroa Vilsona major Čarls Velington Furlong, kasniji univerzitetski profesor. Furlong je, inače, bio član američke delegacije na Konferenciji mira u Versaju 1919. godine. Imao je obavezu da o situaciji u Crnoj Gori, u svojstvu šefa američke misije, na osnovu istraživanja, sačini i podnese izvještaj. Furlong je bio u Crnoj Gori od 6. februara do 2. marta 1919. godine.

Obišao je svu njenu teritoriju, razgovarao je sa predstavnicima okupacionih vojnih i civilnih vlasti, kao i sa protivnicima aneksije Crne Gore Srbiji, zapravo, sa političarima, oficirima, zatvorenicima, ustanicima, komitima crnogorskim. Preko Čarlsa Furlonga, člana američke misije, predstavnici osam nikšićkih plemena i crnogorskih ustanika posali su jedno opširno pismo američkom predsjedniku Vilsonu 13. februara 1919. godine.

Autori i potpisnici tog pisma bili su: Milisav Nikolić, bivši potpredsjednik Narodne skupštine, Živko Nikčević, sekretar crnogorskog MUP-a, Stevan Pavlović, major, Antonije Bojović, pravnik, Radojica Nikčević, glavnokomandujući ustaničkih snaga, Nikodim Janjušević, glavar monaških redova, Ljubomir Nikolić, svještenik, Milisav Nikčević, učitelj, Dragiša Bojović, vojni zapovjednik i Andrija Stanković, major.

U tome pismu veli se da su »Crnogorci lišeni prava slobodnih ljudi« i vraćeni ulaskom srpske vojske u Crnu Goru 1918. godine »u još grublje ropstvo«. Ustaničke vođe, među kojima i Dragiša Bojović, podvlače u tome pismu i to da je Crna Gora postala žrtva »srpskih osvajača i crnogorskih izdajnika«. U tome pismu osuđuje se tzv. Podgorička skupština i njene odluke kao lažne i namještene, bez legititeta i legaliteta, govori se o teroru koji se sprovdi nad crnogorskim narodom, propagandi i podmićivanju koje koriste srpske okupatorske vlasti za svoje ciljeve, potom, o tome da su šume pune crnogorskih komita, koji su uzeli oružje da odbrane izgubljena i oduzeta prava crnogorskom narodu, zatvorima prepunih crnogorksih patriota, skrnavljenju crnogorske istorije i tradicije i itd, te da Crnogorci, pored ostalog, »ni na koji način ne mogu prihvatiti stvaranje velike Srbije«. (Ovo pismo je po prvi put integralno objavljeno u knjizi prof. dr Šerba Rastodera, »Crna Gora u egzilu 1918-1925«, Knjga II, Podogirca, 2004. godine, str.40-47. Original se nalazi u Huverovom Institutu u SAD) .

Na području Nikšića među najistaknutijim ličnostima uključenim u planiranje, organizovanje i izvođenje Božićnog ustanka crnogorskog naroda 21. XII 1918. godine najčešće se u izvorima i literaturi spominju: vojvoda Božo Petrović, vojvoda Đuro Petrović i Marko Petrović, bivši ministar Marko Đukanović, brigadir Đuro Jovović, Milisav Nikolić, bivši potpredsjednik i poslanik Crnogorske narodne skupštine, poslanik Vuko Krivokapić, komandir Stevan Pavlović, kapetani Dragiša Bojović, Puniša Bojović, Mato Todorović, Ilija Damjanović i Jošo Jovović, plemenski kapetan Vasko Marojević i sekretar MUP-a Živko Nikčević, pravnik Antonije Bojović, brigadni barjaktar Milo Jovović, kapetan Radojica Nikčević, Boško Agram, Đorđije Kustudić, te nastojatelj Manastira Župskog arhimandrit Nikodim Janjušević.

Potpukovnik Svetozar Bogdanović, komandant Nikšićke pukovne okružne komande, u izvještaju, Pov. br. 225, od 29. jula 1919. godine iz Nikšića komandantu Zetske divizijske oblasti generalu Milošu Mihailoviću navodi i to da u Župi Nikšićkoj ima oko 600 pušaka, a da su vođe ustaničkog komitskog pokreta u Župi Nikšićkoj Antonije Bojović, »najveći agitator i protivnik postojećeg stanja« i njegov stariji brat Dragiša Bojović, kapetan, koji se odmetnuo u šumu, kao i Puniša Bojović, kapetan, koji se zbog učešća u Božićnom ustanku nalazi zatvoren u podgoričkom zatvoru «Jusovača».

Župa Nikšićka je proljeća 1919. godine bila poharana od strane srpske vojske, žandarmerije i bjelaških četa. Naime, za borbu protiv crnogorskih ustanika i komita vlasti su organizovale vojne formacije koje su se oružano sukobljavale sa komitima. Crnogorska komitska grupa Milisava Misje Nikolića i kaluđera Nikodima Janjuševića 25. maja 1919. godine nalazila se u selu Morakovo u Župi prikupljena kod komitske grupe Dragiše Bojovića i Vaska Marojevića. Srpski potpukovnik Svetozar P. Bogdanović, u svojstvu zastupnika komandanta Nikšićke pukovne okružne komande naredio je da oružane formacije u službi vlasti preduzmu gonjenje crnogorskih komitskih grupa u cilju njihovog razbijanja ili likvidacije.

Kancelarija povjerenika kraljevske Vlade za Crnu Goru Ivana Lole Pavićevića, Pov. br. 2348, od 14. decembra 1919. godine, dostavlja Komandantu Zetske Divizijske oblasti na Cetinju izvještaj načelstva Kolašinskog okruga od 12. XII 1919. godine u kome se tvrdi da se u selima Vlahovići i Bulatovići nalazio oko 100 komita »koje seljaci tih sela prikrivaju«.

U tome aktu tvrdi se da se među tim komitima nalaze komandir Pero Vuković, komandir Dragiša Bojović, Novica Radović i Živko Stojović, koji su se ponovo okupili nakon što su kod Nikšića u vojnom sukobu sa vlastima bili razbijeni.

U izvještaju o stanju na području Nikšića i okoline kojeg je Nikšićka Pukovska Okružna Komanda, Pov. br. 245, t. j. zastupnik njenog komandanta pomoćnik potpukovnik Svetoz. Bogdanović, podnio 9. jula 1919. komandantu Zetske divizijske oblasti govori se o pristalicama kralja Nikole I Petrovića Njegoša i procjeni broja crnogorskih komita na tom području, pa se, između ostalog, veli i to da »Vasko Marojević i Bojovići u Župi Nikšićkoj imaju uza se cijelo selo Morakovo i dobar dio Župe. Svima ovima simpatiše više od 50% stanovništva okoline Nikšića.«

U izjavi koju su u Rima 7. juna 1920. godine dali Milisav Nikolić i Radojica Nikčević, o zvjerstvima koja su počinjena od strane režima u Crnoj Gori, navodi se i to da je srpska vojska u Župi Nikšičkoj »popalila i kuće Bojovića». Dogodilo se to tokom jula 1919. godine, kada je kuća Dragiše Bojovića i njegove braće i roditelja izgorela u plamenu.

Komandant Nikšićke okružne komande potpukovnik Svetozar Bogdanović u hitnom izvještaju iz Nikšića 14. XII 1919. godine komandantu Zetske Divizijske oblasti veli da su vojni odredi organa vlasti upali u Župu Nikšićku, da je »Župa danas sva razoružana. Uhapšeno je oko 40 Župljana, jedan od njih strijeljan. Saznaće se sve o ubistvu Bojovića. Sve familije odmetnika iz Župe uhapšene«.

U izvještaju povjerenika Vlade Kraljevine SHS za Crnu Goru Ivana Lole Pavićevića Pov. br. 2657 od 16. decembra 1919. godine, podnijetog sa Cetinja komandantu Zetske Divizijske Oblasti navodi se da je načelnik okruga Nikšićkog poslao njegovoj kancelariji 15. XII 1919. godine depešu u kojoj se veli i ovo: “Odmetnici su se nalazili u selu Morakovu 13. ovog mjeseca. Bilo ih je do 50. Vođe su im Dragiša Bojović, Vasko Marojević, Vuk Stojović i Radovan Gardašević. Lukovski odred je večeras došao iz Župe i doveo stotinu i šesdeset jataka i članova familija odmetnika iz sela Kuta, Bjeloševine i G. Morakova”.

Dakle, iz ovog izvještaja vidi se da je srpska vojska, žandarmerija i goneći odredi 15. XII 1919. godine uhapsili iz Župe Nikšiće 160 lica pod optužbom da su jataci komitski i što su krvi srodnici crnogorskih ustanika.

U izvještaju crnogorskog komandira Ivana Bulatovića o ustanku Rovaca za odbranu prava, časti i slobode Crne Gore, koji obuhvata period od 13. novembra 1918. do jula 1920. godine, a kojeg je Ivan Bulatović podnio u mjestu zvanom Sulmano 29. X 1921. godine, govori se i to na su na sastancima crnogorskih ustanika, komita na Ćeranića Gori, održim u prvoj polovini 1919. godine prisustvovale sljedeće vođe crnogorskog ustanka: Milisav Nikolić, Antonije Bojović, Vasko Marojević, Nikodim Janjušević, Vujo Bulatović, Mijajlo Bulatović, Milija Rakočević, Ivan Bulatović i drugi. Potom je u selu Broćanac kod Nikšića održan sastanak crnogorskih ustanika, kojem su prisustvovali i donosili odluke o preduzimanju akcija sljedeći ustanici komiti: Ivan Bulatović, Ibro Bulatović, Atanasko Bulatović, Ilija Bulatović, Milija Rakočević, Miko Vlahović, Bogdan Simović, Rade Kršikapa, Tomo Kršikapa, Živko Nikčević, Milisav Nikolić, Antonije Bojović, Dragiša Bojović, Nikodim Janjušević, Vasko Marojević, Vuk Nikolić, Ilija Damjanović, Radojica Nikčević i Nikola Nikolić.

Ivan Bulatović tvrdi da su Rovcima u borbama sa okupacionim formacijama pomogli nikšićki komiti, a među njima pominje i Dragišu Bojovića. U tom izvještaju Ivan Bulatović navodi da su se Rovčani uputili prema Dugi Nikšićkoj, po snijegu do 2 metra i da su stigli 5. XII 1919. godine u selo Morakovo đe su našli Milisava Nikolića, kapetana Dragišu Bojovića, Vaska Marojevića i Radojica Nikčevića i da su se potom 23. XII 1919. godine vratili ponovo u Rovca.

Za temu koja je predmet naše pažnje relevantno je i pismo Crnogorskih ustaničkih vođa komandantu crnogorskih trupa u inostranstvu generalu Andriji Raičeviću, kojeg je objavio emigrantski list “Glas Crnogorca”, Nej kod Pariza, god izlaska 47, br. 78, od 10. oktobra 1919 (po starom kalendaru), odnosno, od 23. oktobra 1919. godine (po novom kalendaru) str. 3, koji je tada izlazio kao službeno glasilo Kraljevine Crne Gore u progonstvu. Jedan od tvoraca i potpisnika tog pisma, u kojemu se govori o zločinima nad Crnogorcima vršenim od strane srpskih trupa i o borbi crnogorskog naroda za odbranu svoje nacionalne slobode i časti, podnijetog iz ustaničkog logora u Rovcima 1. septembra 1919. godine bio je i kapetan Dragiša Bojović.

O situaciji u Crnoj Gori, borbama ustanika s okupacionim vlastima i teroru koje vlasti sprovode na crnogorskim narodom navodi se i u Predstavci 42- vođa crnogorskog narodnog ustanka za pravo, čast i slobodu Crne Gore, koju su, iz šume 24. septembra 1919. godine, postali na adresu Kraljevskog Crnogorskog Generalnog Konsula u Rimu gospodina Veljka Ramadanovića. Jedan od tvoraca i potpisnika te predstavke bio je i kapetan Dragiša Bojović.

Komandant Nikšićke vojne posade potpukovnik Svetozar P. Bogdanović u izvještaju Pov. br. 133 od 18. I 1920. godine Komandantu Zetske divizijske oblasti dostavlja pregled crnogorskih komita na prostoru Nikšićke ovlasti ili kako on to formuliše »Pregled razbojničkih bandi na nikšićkoj oblasti«. U tome izvještaju, pored ostalog, on navodi da komitski vođa Dragiša Bojović iz sela Kuta, opštine Župske, srez i okrug Nikšićki, sa svojom komitskom grupom čiji broj ne silazi ispod 15 ljudi, djejstvuje kroz selo Kuta i drugim mjestima kao i na Ćeranića Gori, a pridružuju mu se mještani djelimično iz opštine Župske i Lukovske.

Pogibija Dragiše Bojovića, čovjeka i oficira s velikim autoritetom ne samo u Župi Nikšićkoj nego i znatno šire, odjeknula je s posebnom pažnjom, ne samo u Kraljevini SHS, nego i u inostranstvu. Nju, kao posebnu vijest, aposrofiraju organi vlasti Kraljevine SHS u više svojih službenih izvještaja, hvaleći se kako su uspjeli likvidirati jednog od najčuvenijih crnogorskih komitskih vođa i oficira kralja Nikole.

Pogibija Dragiše Bojovića bila je predmet pisanja i štampe u Kraljevini SHS. Smrt Dragiše Bojovića pogodila je žestoko kako crnogorske komite, rodoljube, u zemlji, tako i legalne i legitmne predstavnike Crne Gore u emigraciji. Ona je bila, bez sumnje, i pucanj u srce crnogorskog ustaničkog pokreta.

U izjavi crnogorskog potporučnika Mihaila Vojinovića iz Župe nikšićke, koju je on dao kao emigrant u italijanskom gradu Formija, o zločinima u Župi Nikšićkoj kaže se da je kontakomitska bjelaška omladinama predvođena srpskom vojskom (alijas vojskom KSHS) i njenim oficirima 23. januara 1920. godine izvršila napad na „komandira Dragišu Bojovića sa društvom u selo Kuta, i sa vojskom“, te da ih je vojska opkolila „sa svake strane“ i dodaje: „Tu, na tome mjestu, uništiše komandira Dragišu Bojovića, barjaktara Milutina Bojovića i pošto su još bili živi u opsadi“, dalje se navodi da „predvoditelj vojske dobavi oca kom. Dragiše Bojovića, stara 75. godina i njegovu malenu šćer od 9. godina, dok je žena i ostala familija bila toga puta u Nikšićkom zatvoru, te dovedu ih da gledaju kako im naša nebraća vade živijema oči, lice bajonetima para, i odsijecaju komat po komat njihova tijela i prinose starome ocu kom. Dragiše Bojovića da od svoga sina živo meso jede. Ovaj kada je to vidio prenerazio se i tako je u nesvijesti ležao dugo vremena, đe su ga srbijanski korbači neprestano po leđa tukli. Familije pokojnih Bojovića i dan danas se nalaze u Nikšićkom zatvoru, i bez igđe ičega stradaju.

I još jedan primjer: dvojicu isto od društva kom. Dragiše Bojovića, uhvatiše ranjene, Mila Bojovića i Vasilija Mićkovića, koji su bili teško ranjeni, i onako ranjene su ih bokama od pušaka tukli. Nijesu im hćeli život oduzeti, no su ih onako ranjene u najtežem zatvoru stavili bez ikakvih ljekova, đe se i dan danas muče tantalovih muka«, kaže u toj izjavi crnogorski potporučnik, ustanik i komita Mihailo Vojinović.

O stradanju crnogorskog junaka i patriote, komandira crnogorske vojske Dragiše Bojovića i njegovog brata Mila Bojovića, te barjaktara Milutina Bojovića u svojoj kući u Kutima, koju su vojska, žandarmerija i bjelaška omladina zapalili, 12. januara 1920. godine pišu i crnogorski ustanici Živko M. Nikčević, Milisav Nikčević, Radojica Nikčević, Jovan Nikolić, Đorđije Kustudić, Marko Vujović, Marko Popović i Spasoje Drašković iz Budoša 28. marta 1920. godine, u pismu predsjedniku crnogorske izgnaničke Vlade Jovanu S. Plamencu u Neju na Seni kod Pariza. U tome opširnom izvještaju konstatuje se i to da su komandir Dragiša Bojović i njegovi srodnici, saborci herojski izginuli i u vezi s time se veli ovo: »12. januara 1920. godine Kontra komiti krijući noćno napali su kuću kapetana Dragiše Bojovića, gdje je bio došao na večeru sa svojim bratom Milom i rođakom Milutinom Bojovićem. Tom prilikom ubili su na mrtvo kapetana Dragišu i barjaktara Milutina Bojovića, a zarobili Mila Bojovića iza žestoke odbrane koju su davali neprijatelju iz opaljene kuće«.

U izjavi crnogorskog potporučnika Mija Mićkovića iz Župe Nikšićke, za čiju su tačnost kao svjedoci jemčili Miloš Turčinović i Dušan Vuković, se kaže i to da se u jednoj jami kod Nikšića, koja je bila pretvorena u zatvor, « gdje je već bilo došlo prilično vode od navrnute rijeke, žena pokojnog kapetana Dragiše Bojovića, porodila je. Čak i prema njoj namijenili su svoje zvjerstvo ostavivši je tako za 15 dana u istom stanju». U pomenutoj izjavi Mijo Mićković tvrdi i ovo: «Uvjeren sam da je u toj Komandi poznato o zvjerstvu nad pokojnim Antonijem Bojovićem. S tim Pašićevi plaćenici nijesu bili zadovoljni, nego su još i svoj metod i na njegove stare roditelje primijenili bacivši ih tako iznemogle poslije tolikog bijenja u zatvoru».

Pogibiju komandira Dragiše Bojovića navodi i crnogorski ustanik iz Župe Nikšićke Simeun Mićković u jednoj svojoj izjavi koju je dalo predstavnicima Crnogorske vlade u egzilu.

O pogibiji komandira Dragiše Bojovića navodi potpukovnik Hurkijević, komandant II bataljona II žandarmerijske brigade u izvještaju, koji 23. I 1920. godine podnosi komandantu Cjelokupne žandarmerije u Beogradu. U tome raportu stoji ovo: “Zajednička akcija protivu odmetnika vrši se dalje dobrim rezultatima. 19. januara 1920. godine, u borbi je ubijen odmetnički vođa kapetan Dragiša Bojović i još jedan odmetnik u Nikšićkoj Župi i dva odmetnika. 2 januara predali su se u Nikšićku 9 i u Čevu 8 odmetnika”, veli se uz ostalo u tome raportu.

O datumu smrti Dragiše Bojovića postoje oprečni podaci. Jedni govore da se to zbilo novembra 1919. godine, dok drugi, brojniji, navode da se to dogodilo u drugoj polovini januara 1920. godine. Izgleda je autentičnije da je Dragiša Bojović ubijen 19. januara 1920. godine u borbi u rodnoj kući u Kutima, mada to nije moguće sasvim precizno utvrditi i rekonskruisati.

Ministarstvo vojno i mornarice 31. I 1920. godine iz Beograda dostavlja MUP- u izvještaj Vrhovne komande kojeg je ovoj podnijela II Armijske oblasti a na osnovu raporta komandanta Zetske divizijske oblasti od 23. I 1919. godine. U tome aktu koje je po zapovjesti ministra vojnog podnio načelnik Opšteg vojnog odjeljenja pukovnik Mih. M. Jovanović veli se i ovo: “gonjenje odmetnika se produžava. u Nikšićkom kraju. Ubijen je vođa jedne odmetničke bande, kapetan Nejske Vlade, Dragiša Bojović, barjaktar Milutin Bojović a živa uhvaćena još 2 odmetnika iz njihove družine”.

U opširnom izvještaju komandanta Zetske Divizijske Oblasti od 12 februara 1920. godine podnijetog komandatu II armijske oblasti, kojeg je ovaj podnio Ministarstvu vojnom 1. marta, govori se o akcijama gonjenja komita i rezultatima postignutim u periodu od decembra 1919 do završetka februara 1920, pa se, pored ostaloga, navodi da je u akcijama preduzetih januara 1919. godine rezultat kontra-komitskog rada bilo taj što su 4 komita ubijena “među ovima kapetan nejske Vlade Dragiša Bojović, jedan od najčuvenijih odmetničkih vođa Nikšićkog kraja”, veli se uz ostalo u tome aktu.

U službenom izvještaju o situaciji u Crnoj Gori ustaničkih vođa komandira Pera Vukovića i kapetana Boža Bećira od 15. marta 1920. godine upućenom komandiru Marku Vučerakoviću (Medua) navode i ovo: » Kapetana Dragišu Bojovića i barjaktara Milutina Bojovića protivnici su ubili a brata Dragišina Mila Bojovića uhvatili-pošto mu je u odbrani nestala municija- sada se nalazi u zatvoru...“ Nešto kasnije je Milo Bojović, nakon bjekstva iz zatvora, poginuo u oružanom obračunu sa srpskim militarnim formacijama i domaćim janičarima.

U knjizi »Nekoliko stranica iz krvavog albuma Karađorđevića- Dokumenta o zločinima Srbijanaca u Crnoj Gori«, koja je objavljena u Rimu 1921. godine u izdanju Ministarstva inostranih poslova Kraljevine Crne Gore i Odbora Crnogorskih izbjeglica, na strani 31 navodi se i to da se u nikšićkom zatvoru, u užasnim uslovima, tokom jula 1919. godine porodila žena Dragiše Bojovića - Krstinja Bojović.

Na stranama 33 i 34 navedene knjige i istorijskog izvora, piše i ovo: «U novembru 1919. godine komandir Dragiša Bojović, šef jednog odjeljenja ustaša, rođen u Župi (Nikšićka oblast) bio je sa rođakom barjaktarom Milutinom Bojovićem opkoljen od jednog odjeljenja srbijanskog. Ni jedan ni drugi nijesu htjeli da se predadu dok nijesu bili teško ranjeni. Oni su doveli 75-godišnjeg oca komandirovog i njegovu devetogodišnju kćer (ostali su se članovi porodioce nalazili u tamnici u Nikšiću) da priustvuju ubistvu njihovog sina, ondosno, oca. Iako su bili teško ranjeni, srbijanski vojnici su ih tukli, mučili i završili su svoj zločin bodući ih bajonetima».

Pogibija Dragiše Bojović bila je veliki udarac za crnogorski ustanički i komitski pokret. On je sa društvom bio opkoljen u svojoj kući, pošto su bjelaških konfidenti obavijestili organe vlasti i goneće odrede đe se on nalazi. Organi okupacione vlasti su opkolili kuću i pozvali Dragišu i ostale komite na predaju, ali oni u to odbili. Vlasti su zapalile kuću Bojovića, a crnogorski komiti su poginuli u pokušaju da se probiju iz zapaljene i opkoljene kuće. Brat Dragiše Bojovića- Milo Bojović je bio sa njim i barjaktarom Milutinom Bojovićem u vrijeme kada se vodila oružana borba sa srpskom vojskom, žandarmerijom i bjelašima u njihovoj rodnoj kući u Kutima, Župa Nikšićka.

U trenutku kad je Dragiša Bojović, u ehu oružanog okršaja, pokušao da izvrši proboj, da se izvuče iz volta kuće, kada su bacane bombe koje su ekplodirale, i kad je Dragišu pogodio plotun od čega je bio pokošen i pao teško ranjen na zemlju, njegov brat Milo je uspio nekako da izađe iz kuće i krenuo prema obližnjem guvnu, ne znajući da je i ono pod opsadom napadača.

Naletio je na njih i našao se u zamci, u bezizlaznom položaju. Okupacione snage su ga uhvatile živog i vezanog sprovele u Nikšićki zatvor, iz kojega je docnije uspio pobjeći. Pošto se oslobodio okova, ponovo se odmetnuo u šumu i kao komita vratio se opet u Župu Nikšićku, u selo Liverovići, odakle se uputio ka rodinim Kutima s namjerom da vodi ustaničku i komitsku borbu. Imao je namjeru da se osveti špijunima, koji su njegovog brata i njega prokazali vojsci i bjelašima.

Naišao je na jednog od njih i u međusobnom obračunu obojica su poginuli. Nakon pogibije, koja se zbila, polovinom 1920. godine, Mila Bojovića je sahranio jedan o njegov rođak i njegovi roditelji tajno, po noći. Kasnije su njegovi posmrtni ostaci prenijeti u porodičnu grobrnicu u Kutima i tamo sahranjeni.

Milo Bojović uspio je sa grupom crnogorskih komita da pobjegne iz zatvora u Nikšić u noći između 10 i 11. maja 1920. godine.

“Glas Crnogorca”, Nej na Seni kod Pariza, broj 90 od 12. decembra / 25. decembra 1920. godine, objavio je članak pod naslovom “Za slobodu zlatnu”, koji govori o poginulim crnogorskim ustanicima u borbi protiv okupatorskih vlasti Kraljevine Srbije. U tom članku navodi se i sljedeće: “U neravnoj borbi koju vode crnogorske patriote protivu zločinačkih srbijanskih okupatorskih vlasti u Crnoj Gori dosad je palo mnogo čestitih crnogorskih sinova, čija će imena biti duboko urezana u srcima sviju čestitih Crnogoraca, koji su ostali vjerni svojim vjekovnim tradicijama i vjerni svojoj otadžbini...

Poručnik Vuk Nenezić iz Lukova poginuo u julu 1919. godine u borbi na Trubjelu (Rudine).

Oficir Đuro Miković iz Dragovoljića, poginuo u planini nikšićkoj;

Pravnik Antonije Bojović, Blažo Bojović, Jakša Mašnić i Radonja Simonović – svi iz Župe.

Student Mileta Andrijević iz Martinića.

Sin kom. Marka Markovića iz Pipera – poginuli u mjesecu avgustuu 1919. godine u Martiniće;

Mirko, Andrija i Neško Ćetkovići iz Ozrinića, poginuli oktobra 1919. godine na Krnovu.

Oficir Jovan Bulatović i Vučić Rakočević iz Rovaca, poginuli u oktobru 1919. u Rovca;

Kapetan Dragiša i barjaktar Milan Bojovići i Vaso Mušikić iz Župe, poginuli januara 1920. u Rudine; (U pitanju je greška u vezi toponima-oni su ubijeni u selu Kuta u Župi Nikšićkoj i radi se o Milu a ne Milanu Bojoviću-primjedba N.A)

Poručnik Nikola Nikolić iz Rudina, poginuo novembra 1919. u Rudine.

Svi su oni poginuli u borbama protivu okupatorskih vlasti. Slava im”, završava svoj svojevrsni nekrolog emigrantski “Glas Crnogorca”.

Na spomeniku koji su Milisav i Anđe Bojović podigli svojim sinovima stoji uklesano ovo: «Dragiša, kapetan prve klase, Antonije, pravnik, Blažo, narednik, Milo, artiljerac, poginuše od bratske ruke u revoluciji 1919-1920. godine. Milo, Blažo, Antonije i Dragiša soko sivi, ko lavovi izginuše da se s njima svijet divi, jer su pali za ideju da se obnovi slava stara». To je ulesano kao epitaf na grobu u koji su sahranjeni braća Bojovići, koji su poginuli da bi se Crna Gora oslobodila okupacionih velikosrpskih okova i čizme tokom 1919. i 1920. godine.