Jedan od najznačajnijih događaja u istoriji Crne Gore роčetkom 20 vijeka, prema mišljenju mnogih naučnika, bio je njeno proglašenje za kraljevinu, a knjaza Nikole za kralja, rekao je direktor Državnog arhiva, Saša Tomanović u Nikšiću.
Tomanović je podsjećanjem na pisanje evropske štampe o pregalaštvu naroda Crne Gore, koji vjekovima drži zublju slobode na Balkanu, ozvaničio u Nikšićkom pozorištu izložbu dokumenata pod nazivom Obnova Crnogorskog kraljevstva i jubilarne svečanosti 1910.
Izložbom je nastavljen program Nikšićke kulturne scene, nakon tromjesečne pauze zbog situacije u vezi sa koronavirusom.
Izložbom se obilježava 9. jun Međunarodni dan arhiva, a koja je u kulturološkom smislu, kako je kazao Tomanović, izuzetno i raritetno dokumentarno svjedočanstvo o odnosu drugih zemalja, evropskih i svjetskih, prema Crnoj Gori u trenutku njene pune međunarodne afirmacije.
Tomanović je ukazao na značaj i ulogu arhiva, arhivske struke i službe koja sakuplja, čuva i objavljuje važne izvore i dokumenta.
Kako je naveo, to je potvrđeno i izložbom o obnovi crnogorskog kraljevstva, vladavini kralja Nikole, zlatnoj svadbi kraljevskog para i proglašenju Сrne Gore za kraljevinu, čime je dat najsažetiji presjek o mjestu i ulozi Crne Gore krajem prve decenije XX vijeka.
”Najviši predstavnici evropskog javnog i političkog života - сarevi, kraljevi, predsjednici vlada i ministri, književnici, umjetnici i naučnici, iskazuju priznanje, pa i divljenje crnogorskoj državi i njenom suverenu”, naveo je Tomanović.
Вečki list Noj fraj prese je, kako je dokumentovano, pisao da se "za crnogorskog knjaza kazalo da je mudri političar i pjesnik, vješt diplomata i ratnik, dobar poznavalac ljudi i prilika, čuvar tradicije i tvorac evropskih ustanova, vladar koji je proslavio i uvećао svoju zemlju, neumorni pregalac na ekonomskom i prosvjetnom polju i nadasve, interesantna i markantna pojava".
”U intervjuu za taj list, knjaz Nikola je obrazložio opravdanost tog čina, kazavši da crnogorska kraljevina niti je izraz kakvih ambicija, niti djelo čije protekcije ili neрozvanog uticaja, već odjek silne životne moći jednog hrabrog i valjanog naroda, koji se pokazao sposoban za napredak, jačanje i održavanje svoje države”, kazao je Tomanović.
Jedan od koautora izložbe, Srđan Pejović, podsjetio je da je tu postavku sa Velimirom Vujačićem i Lukom Milunovićem uradio prije deset godina i naveo da odslikava ”izraz jednog stremljenja, pogotovo poslije dugogodišnjeg mirnodopskog perioda kada Crna Gora zaista doživljava kao nikad prije svestrani, društveni, politički, kulturni, prosvjetni razvitak”.
Prema njegovim riječima, u svim oblastima se napreduje i bila je izraz ne samo, vjerovatno ih je bilo, ličnih ambicija i sujete, već i stremljenja političkih elita i naroda.
"Da to nije samo nominalna definicija, Nikola kada obrazlaže neko istorijsko pravo kaže da je ’vrijeme rušilo samo ono što je nad zemljom bilo, ali što je zidano u njoj i što je usađeno bilo u srcima gorštaka ovih planina, to nijedan silnik koji je na našu otadžbinu nasrtao, nije mogao porušiti”, naveo je Pejović.
Opštinski sekretar za kulturu, sport, mlade i socijalno staranje, Milan Korać, istakao je značaj rada Arhivskog odsjeka u Nikšiću koji brojnim projektima omogućuje bliže upoznavanje sa bogatom arhivskom građom, koja predstavlja osnovu za razumijevanje istorijskih procesa, kao i jasniju spoznaju nacionalne istorije i kulture.
Korać je podsjetio na period kada je Crna Gora proglašena kraljevinom i na odjek tog istorijskog događaja u svijetu.
Organizatori izložbe su Državni Arhiv Crne Gore - Arhivski odsjek Nikšić, Opština i Nikšićko pozorište.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR