Samardžić: Zastrašujući uticaj antizapadne propagande

Profesor beogradskog univerziteta, poznati istoričar Nikola Samardžić u intervjuu Vikend novinama upozorava na zastrašujući uticaj antizapadne propagande i u Crnoj Gori i u Srbiji, pitajući se kako Crna Gora uopšte uspijeva da održi osnovni evropski kurs u takvom ambijentu.

Samardžić ističe da je odnosu na Srbiju, Crna Gora u povoljnijem položaju, da je uspješnija u evropskom pregovaranju, da je članica NATO-a, dok “Srbija ništa od toga”.

“Sva važna pitanja koja su pred vama u Crnoj Gori ja bih posmatrao sa dva osnovna stanovišta: kontinuiteta razumne i uspješne politike od 1997, koja je dala snažan podsticaj dubokim transformacijama crnogorskog društva, i kontinuiteta podrške, svakoj razumnoj politici i u tom smislu nam je partnerstvo DPS-a i Mila Đukanovića bilo, i dalje je, dragocjeni oslonac za zajedničku evropsku budućnost”, kaže Samardžić za Vikend novine.

Komentarišući aktuelne protesta u Crnoj Gori Samardžić je rekao da se od opozicije očekuje više inovativnosti.

“Bilo bi, možda, pogrešno sve učesnike građanskih protesta vezivati za događaje iz 2016. koje su usmjeravale ruska agentura i dio srbijanskih službi. Lično, nemam pretjeranog osjećaja za građanske proteste opšte prakse. Uvijek sam bio jasno politički i partijski opredijeljen, ali razumijem sve koji se osjećaju zapostavljeno u ekonomskoj i društvenoj redistribuciji, i sve koji smatraju da su politički obespravljeni. Zabrinjavajuće je posustajanje demokratije, praćeno populizmom i krizom institucija u cijeloj istočnoj Evropi. Nemojte biti na tom putu”, smatra on.

Odgovarajući na pitanje što bi u tom slučaju bilo mjera eventualnog kompromisa Samardžić kaže da ukoliko vlada donese odluku o kompromisu, taj kompromis mora biti dvostruk.

“Kompromis sa opozicijom, i kompromis s građanstvom. Kompromis je ponekad izraz snage. Ja sam i lično zainteresovan za mir u susjedstvu i za evropsku budućnost Crne Gore i Srbije. Svaki evropski uspjeh Crne Gore povući će i Srbiju. NATO opredjeljenje Crne Gore je važno zbog bezbjednosnih izazova iz susjedstva i Rusije, i za osiguranje evropske integracije, konkretno i zbog onih zajedničkih procesa koj i su sudbinu komunizma vezivali za budućnost nacionalizma i regionalnih obračuna. Vlada je dužna da vodi računa o svakome mirno i legitimno iskazanom nezadovoljstvu. Ali bi dobro učinila i da nudi odgovore koji neće ugroziti strateška opredjeljenja i interese”, smatra on.

Prema njegovim riječima ako politički prostor eventualnih kompromisa ne nudi dovoljno širine vladi i onima koji su postupcima vlade nezadovoljni, a ne namjeravaju da Crnu Goru predaju nelegitimnim ruskim interesima, onda i to mora da bude jasno svima, da nema kompromisa s povratkom u bilo koju prošlost.

On ističe da je njemu logično da je organizatorima protesta bliža opozicija od vlasti.

“Kakva je njihova konkretna uloga, ne znam. Ne znam ni kakva je konkretna uloga organizatora građanskih protesta u Srbiji. Iskreno, ne interesuje me nijedna politička opcija koja je antievropska, a demostranti u Crnoj Gori i Srbiji pretežno su više raspoloženi da cijepaju i pale evropske zastave, kao neki novi talibani, nego da pod njima nastupaju. Prethodna prelazna vlada očigledno nije uspjela da realizuje ciljeve opozicije, one ciljeve koji bi krenuli od smjene postojeće i instaliranja nove vlasti. U Srbiji više nije jasno kakve su smjernice razvoja kad su u pitanju i vlast i dominantna opozicija vlasti. U Crnoj Gori je strategija vlasti jasna, ali su zamjerke iz Evrope takođe konkretne, da kontinuitet od tri decenije nije prihvatljiv, i da je Crna Gora ušla u fazu regresije demokratskih praksi i institucija. To je veoma zabrinjavajuće, ali ne mislim da je taj kontinuitet pravolinijski, naprotiv”, ocijenio je on.

Među potpisnicima sporazuma opozicije i predstavnika pokreta Odupri se -97000, zajedno sa Andrijom Mandićem, je i lider SDP koji je dugo bio partner DPS-u i to u vremenima kada je obnavljana nezavisnost Crne Gore.

Samardžić to objašnjava da su se dogovorili o zajedničkom interesu, da ruše vlast kako bi postali vlast.

“Mandić bi morao da krivično odgovara za saučesništvo u nasilju na mitingu Kosovo je Srbija 21. februara 2008. kad su zapaljene ambasade Hrvatske i SAD. Ali to je tabu i u Srbiji i u Crnoj Gori. I, zar je neobičan odnos Mandić-SDP, ako je takav odnos paradigma opšte društvene hipokrizije? Da li postoji neki ćošak crnogorskog društva, izuzev nekoliko sasvim usamljenih ličnosti, koji nije zatrovan tom hipokrizijom”, naglasio je on.