Krivokapićev savjetnik otkrio toplu vodu: 4xC nije srpski simbol

Piše: Vladimir Jovanović

Srećko Crnogorac se u medijima predstavlja kao glavni savjetnik Zdravka Krivokapića. Nezvanično, krugovi u DF-u, misle da on ima neproporcionalni uticaj na postizbornu kombinatoriku; prema tim glasinama, navodno, kurir je nekih „zapadnih ambasada”, ili slobodnozidarskih loža.

Jedan od ideologa anticrnogorskoga šovinizma, istoričar iz Beograda Aleksandar Raković, koji i u nekadašnjoj jugoslovenskoj pop-rok muzici otkriva pipke antisrpske zavjere – inače blizak DF-u – kaže da je „izvjesni S. Crnogorac prigrabio sebi da se izjašnjava kao lider opozicije”, „djelimično je poznat, ali vrlo slabo, bez reference, bez biografije”. Raković je prije par dana obećao da će ga „provjeriti”.

***

U medijima se S. Crnogorac predstavlja i kao „filozof i politikolog”. I navodi, „izabrani član Chatham House”, ma šta to značilo. Prema dostupnim podacima, rođen u Herceg-Novom, gimnaziju pohađa u Nikšiću, diplomirao filozofiju u Beogradu. Potom boravi u Velikoj Britaniji.

Nalazi se na popisu predavača Fakulteta za državne i evropske studije u Podgorici (FDES). Navodno, onomad blizak sa pokojnim Kočom Pavlovićem iz Pokreta za promjene, imao neuspješnu epizodu u ulozi jedne vrste savjetnika Nebojše Medojevića.

Potom „menadžer kampanje” Đorđija Blažića, dekana FDES, nazvane „Biraj pravdu“ za crnogorske predśedničke izbore prije dvije godine.  Blažić je na kraju odustao od kandidature i podržao glavnoga opozicionoga kandidata; koji gubi u prvome krugu izbora.

Sada se S. Crnogorac „proslavio” sa najmanje dvije inicijative: da se zabrani jedan dnevni list i da se budući premijer Crne Gore ne rukuje sa zvaničnicima Kosova ukoliko su oni povezani sa OVK-a; a takvih je veoma malo.

***

Za S. Crnogorca istoričar Raković precizira da se ne zna ništa o njegovim akademskim refrencama „jer bi za nju znali da je on objavio i saopštio; njegovo samoispoljavanje nema pokriće u činjenicama”.

Dok čekamo na Rakovića, da eventualno pronađe reference sa naučnim radovima S. Crnogorca – neki su, koliko čujem, uzalud pokušali – novopečni „glavni savjetnik” ponekad šokira svetosavske fanove. Prezentuje svoja „otkrića” na privatnoj fejsbuk stranici. Evo jednog, S. Crnogorac ga je objavio početkom godine:

„Kad god se balkanski narodi, sa izuzetkom grčkog, pozivaju na značajnu istorijsko-kulturnu ili jezičku baštinu i ponosnu heraldiku, ove se gotovo redovno pokažu ili kao rezultati zajedničkih pregnuća tih naroda, ili kao pozajmice od bitno većih i starijih kultura.

Tako je i sa ovim simbolom, na kojem se NE čitaju četiri slova ’С’, koja u folklornoj interpretaciji, pouzdanoj koliko i narodna meteorologija zasnovana na crkvenom kalendaru, navodno znače ‘samo sloga Srbina spasava’, niti se vide četiri ognjila ili ocila, što se često može čuti od svještenstva.

Porijeklo ovog simbola je dublje i plemenitije. Radi se o evoluciji četiri stilizovana grčka slova ‘β’, koja zajedno čine tetragramatski predstavljenu grčku sintagmu koja glasi ‘Βασιλεὺς βασιλέων βασιλεύων βασιλεύουσιν’, što bih preveo kao ‘Kralj kraljeva kraljuje kraljevima’, u značenju ‘Isus vlada i vladarima’ – moto vizantijske dinastije Paleologa…

Ovaj heraldički simbol se relativno često nalazi na grbovima političkih entiteta, dinastija ili crkvenih zajednica koje pretenduju na jedinstveno vizantijsko nasljeđe, pa i italijanskih i španskih plemićkih porodica koje su bile u srodstvu sa Paleolozima ili od njih vodile porijeklo, kao i na ličnom grbu renesansnog filozofa Pika dela Mirandole (Pico della Mirandola).

I kad smo već kod simbola, dvoglavi orao je naravno takođe vizantijski simbol i (ako se ostavi po strani moguće hetitsko porijeklo), evolucija je najvažnije rimske insignije koja je prvobitno simbolisala Jupitera, dok je lav na štitu, u slučaju crnogorskog grba, zapravo simbol episkopskog dostojanstva, zbog čega se može reći kako je jedinstvo crkve i države (sic!) osnovni motiv crnogorskih državnih simbola. Ima i u tome nekakvog naravoučenija za naše doba.

Svaka sličnost sa savremenim motivima na grbu i zastavi Srbije/RS/SPC ili dominantnim motivom na tradicionalnoj crnogorskoj kapi, nije nimalo slučajna”, tvrdi S. Crnogorac.

***

Ovo je tipično: tačne činjenice o porijeklu simbola 4xC i dvoglavoga orla, a komentari – konfabulacije.

Iz stotine zapisa, brojnih slika, a od kraja 19. vijeka i na fotografijama, provjerljivo je da se na tepeluku tradicionalne crnogorske narodne kape, prije 1918, ne nalazi simbol 4xC (4xβ). Nema ga ni u drevnim crnogorskim crkvama i manastirima…

Lav na štitu našega grba, pojavljuje se u epohi vladike Danila Šćepčeva Petrovića-Njegoša; uz reviziju, vjerovatno je preuzet iz tada suśedne Mletačke republike.

Po naučnim principima heraldike, ali i zbog činjenice da je u našem grbu simbol krsta na čak tri mjesta – nikako ne može biti, kako tvrdi „glavni savjetnik”, da je lav „zapravo simbol episkopskog dostojanstva”. Lav je ostao u nacionalnome grbu Crne Gore i nakon 1851. i razdvajanja državne i crkvene vlasti, tj. obnove starocrnogorske (crnojevićevske) knjaževine.

Nego je lav na štitu u crnogorskome grbu, tačno zapisuje heraldičar Aleksandar-Saša Samardžić, „simbol velikodušnosti, snage, neustrašivosti, dostojanstva i veličanstvenosti”, kojim su „simbolički predstavljeni ljudi u Crnoj Gori”.

Uostalom, lav – heraldički simbol, pojavljuje se u 12. vijeku, i to na prostorima tada isključivo katoličke Zapadne Evrope. Grb Crne Gore, onaj koji ima i simbol lava, star je približno tri stoljeća.

Ukoliko pažljivije pogledamo, lav u crnogorskom grbu (i onom iz epohâ Petrovića-Njegoša i u sadašnjem) je „u prolazu”, sa podignutom desnom šapom, a to je zapadni heraldički etalon – „lion passant”. O tome, koga interesuje, ima kod A. Č. Foks-Dejvisa u seminalnoj knjizi „Complete Guide to Heraldry” (1909), etc.

I nekako se „lion passant” ne može dovesti u vezu sa našim pravoslavnim vladikama – državnim vladarima i poglavrima autokefalne Crkve.

Stoga predlažem da S. Crnogorac nastavi da onima, koji su ga kao savjetnika prepoznali na terenu, otkrije još po koju „toplu vodu”. Ali i njih i sebe i nas poštedi svojih netačnih komentara.