Za Antenu M piše: Oleksandr Levčenko
Danas se navršava tačno pet godina od pobjede Republike Azerbejdžan u Drugom karabaškom ratu, koji azerbejdžanska strana naziva Otadžbinskim ratom, usljed kojeg je Baku uspio da povrati apsolutnu većinu svojih teritorija koje je jermenska strana privremeno okupirala kao rezultat Prvog karabaškog rata 1994. godine.
Podsjetimo se da je krajem 80-ih i početkom 90-ih godina 20. vijeka Jermenija otvoreno iznijela teritorijalne pretenzije prema istorijskim zemljama Azerbejdžana i pokrenula vojnu agresiju. U to vrijeme, Jermenija je okupirala 20% azerbejdžanske teritorije. Više od milion Azerbejdžanaca protjerano je iz svojih rodnih krajeva. Gotovo tridesetogodišnji pregovarački proces o otklanjanju posljedica ove vojne agresije na Azerbejdžan i implementaciji rezolucija Savjeta bezbjednosti UN-a 822, 853, 874 i 884 nije dao nikakve rezultate.
Dana 27. septembra 2020. godine, jermenske oružane snage grubo su prekršile norme međunarodnog prava upotrebom različitih vrsta oružja, uključujući tešku artiljeriju, te granatirale azerbejdžanska naselja i vojne položaje iz više pravaca. Kao rezultat ove vojne provokacije, koja nije bila ni prva ni jedina, ubijeni su i ranjeni azerbejdžanski civili i vojnici, a Oružane snage Republike Azerbejdžan pokrenule su kontraofanzivne akcije kako bi spriječile i neutralisale stvarne i potencijalne vojne prijetnje nacionalnoj bezbjednosti.
Ukazom predsjednika Republike Azerbejdžan Ilhama Alijeva od 27. septembra 2020. godine proglašeno je ratno stanje na cijeloj teritoriji Republike Azerbejdžan. Takođe je proglašena djelimična mobilizacija i donijeta odluka o pripremi i vođenju neprijateljstava. Kao rezultat kontraofanzivne operacije koju su pokrenule Oružane snage Republike Azerbejdžan, od prvog dana oslobođena su brojna privremeno okupirana područja, kao i druge strateški važne teritorije.
Oružane snage Republike Jermenije bile su primorane na povlačenje uz velike gubitke u ljudstvu i tehnici. Kao rezultat 44 dana borbi, Azerbejdžanska vojska oslobodila je od okupacije gradove Džebrail, Fizuli, Zangilan i Gubadli, kao i grad Šušu, koji zauzima posebno mjesto u istoriji i kulturi azerbejdžanskog naroda i smatra se krunom Karabaha, naselja Mindživan, Gangselok, Agband, Bartaz i rejona Hodžavend. Pored toga, oslobođeno je više od 300 naselja.
Pobjede Azerbejdžana na vojnom polju, posebno oslobođenje Šuše 8. novembra, odigrale su odlučujuću ulogu u sudbini rata, te je Jermenija priznala svoj poraz. Prema izjavi koju su 10. novembra 2020. godine potpisali predsjednik Republike Azerbejdžan, premijer Republike Jermenije i predsjednik Ruske Federacije, rat je završen pobjedom Azerbejdžana. Jermenija je kapitulirala i bila je prinuđena da vrati Azerbejdžanu rejone Kalbadžar, Agdam i Lačin. Osmi novembar proglašen je Danom pobjede u Republici Azerbejdžan.
U avgustu 2025. godine, Donald Tramp je posredovao u postizanju mirovnog sporazuma između Jermenije i Azerbejdžana, čime je okončan višedecenijski sukob. Sporazum, potpisan u Bijeloj kući, predviđa međusobno priznavanje teritorijalnog integriteta i početak stvaranja novog tranzitnog koridora, nazvanog Plan puta za međunarodni mir i prosperitet Trampove administracije (TRIPP), koji će ojačati ekonomsku integraciju regiona. Sporazum predviđa uspostavljanje diplomatskih odnosa između dviju zemalja, koje su se saglasile da neće stacionirati trupe trećih strana na zajedničkoj granici. Sporazumom je okončan dugotrajni sukob, iako se stvarni povratak kontrole nad Karabahom Azerbejdžanu dogodio ranije.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR