Sve više sumnjivih smrti među ruskom elitom: Samoubistva, padovi s prozora, slučajna trovanja

Mnogo je pripadnika ruske elite umrlo na sumnjiv i tajanstven način od početka ruske invazije na Ukrajinu. Analitičari kažu da su razlozi za to složeni, ali i tipični za rusku visoku politiku, piše agencija Hina.

Iako zbog zatvorenosti Rusije ne postoji tačan i pouzdan broj, prema zapadnim agencijama i ruskim aktivistima, više od 75 važnih osoba iz političkih, vojnih i poslovnih krugova Rusije umrlo je pod sumnjivim ili nerazjašnjenim okolnostima od početka rata u Ukrajini, od februara 2022. do juna 2025. godine.
 
U to su uključeni oligarsi, političari, vojni zvaničnici i osobe povezane s državnim strukturama.
 
Zvanična Moskva je njihova stradanja nazivala samoubistvima, padovima s prozora, slučajnim trovanjima, srčanim udarima ili nasilnim smrtima u porodičnim tragedijama.
 
Posljednji takav slučaj smrt je Romana Starovojta.
 
Njegovo tijelo pronađeno je u moskovskoj četvrti Odintsovo, u kojoj žive mnogi članovi ruske elite. Ruski mediji izvijestili su da je počinio samoubistvo u parku i to pištoljem koji mu je darovao predsjednik Putin.
 
Starovojt je od maja 2024. bio ministar saobraćaja, a prije toga bio je guverner Kurske oblasti koju su ukrajinske snage napale u avgustu 2024. 
 
Vojni uspjeh Kijeva u tom regionu ponizio je Rusiju. Starovojt je smijenjen s ministarske funkcije neposredno uoči samoubistva. 
 
Padovi s prozora, utapanja u kadi i bazenu
 
Jevgenij Prigožin poginuo je u avionskoj nesreći dva mjeseca nakon što je pokrenuo pobunu protiv predsjednika Putina uz svoju plaćenićku vojsku Vagner. 
 
On i njegovi ljudi odigrali su značajnu ulogu u prvoj godini rata u Ukrajini, ali kada su izrazili nezadovoljstvo vođenjem rata i krenuli u vojni pohod na Moskvu, bilo je jasno da neće dugo trajati.
 
Danas nema više ni njega ni njegove grupe. 
 
Jedna od rijetkih kompanija u Rusiji koja se na početku stidljivo oglasila protiv invazije na Ukrajinu, uz objašnjenje da će takav rat oslabiti ekonomiju, bio je Lukoil.  
 
Predsjednik energetskog džina Lukoil Ravil Maganov umro je nakon navodnog pada s prozora bolnice u Moskvi.  
 
Padom s prozora svoj život su okončali i oligarh Pavel Antov i Marina Jankina, finansijska direktorka zapadnog vojnog okruga. 
 
Samoubistvo vješanjem počinili su Sergej Protosenja, bivši izvršni direktor Novateka, visoki menadžer u Gazpromu Aleksander Tjuljakov i Roman Malik, pukovnik zadužen za mobilizaciju. 
 
Niz se nastavlja gušenjima u kadi, utapanjima u bazenu, padom niz stepenice, a najčešće navođeni razlog smrti je srčani udar. 
 
Ruski mediji nikada nisu istraživali šta stoji iza ovolikog broja smrtnih slučajeva uticajnih ljudi, a zvanična Moskva tek bi izrazila saučešće i ignorisala upite zapadnih medija. 
 
Atmosfera straha
 
Ruski profesori i analitičari koji su pobjegli na zapad uglavnom se boje da pod svojim imenom komentarišu ove smrti.  
 
Ali, daju da se nasluti da su one posljedica složenih borbi za moć, kontrolu nad resursima i jasnog i brzog uklanjanja potencijalnih prijetnji režimu. 
 
Sve to proizvodi dodatnu atmosferu straha i nesigurnosti unutar elite, što dodatno učvršćuje autoritarnu kontrolu i odvraća ih od toga da se suprostave režimu.  
 
Sumnjive smrti služe i kao upozorenje onima koji bi mogli biti disidenti ili prijetnja. 
 
Na tom tragu je i profesor Džefri Vinters, politolog sa Univerziteta Ilinois, autor knjige “Oligarsi” koji ističe kako je bogate ljude u Rusiji gotovo nemoguće ubiti bez odluke države. 
 
"To su milijarderi s tjelohraniteljima, s pristupom najboljoj medicinskoj njezi, privatnim vozačima, sa svim najboljim uslovima zaštite koju novac može kupiti", kazao je. 
 
"Ne mogu da tvrdim direktno, ali čini se logičnim da ih pomjera ona ista ruka koja im je i omogućila da postanu bogati, uticajni ili visoko politički pozicionirani", dodaje.
 
Nelojalnost jednako smrt
 
Sve te sumnjive smrti Ukrajina koristi kako bi upozorila ne bezobzirnost i bešćutnost ruskog režima i pojasnila zapadu protiv čega se Ukrajinci u stvari bore. 
 
Savjetnik ukrajinskog predsjednika Mihajlo Podoljak izjavio je da u Rusiji nelojalnost znači smrt.
 
Nekadašnja savjetnica Bijele kuće za Rusiju i odlična poznavateljka načina na koji Kremlj funkcioniše Fiona Hil rekla je da ne treba sve smrti stavljati "u isti koš" i zakopavati se u teorije zavjere, ali se ni ne treba čuditi što nedemokratski režim ne funkcioniše na demokratski način. 
 
Hil je u intervjuu za Guardian naglasila da je to samo jedan segment rata Rusije sa zapadom koji već uveliko traje.
 
"Rusija je očvrsnula kao protivnik na načine koje vjerovatno nismo u potpunosti predvidjeli”, rekla je.
 
Trovanja, atentati, sajber napadi, sabotaže i prijetnje infrastrukturi samo su dio iste taktike, zaključila je.
 
“Sindrom iznenadne smrti uticajnih Rusa”, kako je BBC lani prozvao ove slučajeve, nije počeo u vrijeme invazije na Ukrajinu.
 
I prije napada na Ukrajinu barem 38 smrtnih slučajeva poslovnih ljudi koji su u nekom trenutku bili bliski Kremlju objašnjava se nesrećnim ili misterioznim okolnostima. 
 
Najpoznatiji slučaj je oligarh Boris Berezovski koji je počinio samoubistvo u svom domu blizu Londona.
 
Britanski istražitelji su nakon istrage rekli da nisu pronašli nikakve dokaze da je riječ o nasilnoj smrti, ali u prostoru društvenih mreža u to objašnjenje mnogi nisu povjerovali.
 
Kao što ni danas mnogi ne vjeruju da su uticajni i bogati Rusi toliko nepažljivi ili psihički labilni.