Ukrajina „pogodila u srž“ udarima na rusku naftnu industriju, ocijenio ruski ekonomista

Strategija Kijeva da udari na rusku naftnu industriju je “najefikasnija stvar koju Ukrajina može da uradi” da nanese štetu Moskvi, ali neće slomiti vojsku niti zaustaviti rat, rekao je ruski ekonomista Vladislav Inozemcev za Euronews.

Tokom noći u četvrtak, Ukrajina je pogodila jednu od najvećih rafinerija i petrohemijskih postrojenja u Republici Baškortostan, 1.300 kilometara od linije fronta u Ukrajini.

U zasebnom paralelnom napadu, Ukrajinske snage specijalnih operacija su takođe prijavile udar na rafineriju u Volgogradskoj oblasti u Rusiji.

Rafinerija u Volgogradu, oko 450 km od fronta, igra ključnu ulogu u snabdijevanju gorivom ruske vojske, saopštile su Ukrajinske snage specijalnih operacija.

Ona je najveći proizvođač naftnih proizvoda u Južnom federalnom okrugu Rusije i prerađuje 15,7 miliona tona sirove nafte godišnje, što čini 5,6% ukupnog kapaciteta prerade u zemlji.

Ukrajina je posljednjih sedmica pojačala precizne udare na rusku naftnu industriju, prisiljavajući na obustavu rada i čak izazivajući nacionalni manjak goriva.

Ukrajinski napadi su zatvorili postrojenja koja čine najmanje 17% kapaciteta prerade nafte u Rusiji, odnosno 1,1 milion barela dnevno, prema proračunima Reutersa.

Ruski ekonomista Vladislav Inozemcev rekao je za Euronews da je strategija Kijeva da udari na rusku naftnu industriju “najefikasnija stvar koju Ukrajina može da uradi” da nanese štetu ruskoj ratnoj mašineriji.

Gorivo za rusku ratnu mašinu

Ruska vlada u velikoj mjeri zavisi od prihoda od nafte i gasa. Izvoz nafte čini oko trećine ruskog federalnog budžeta, što ga čini ključnim izvorom finansiranja rata u Ukrajini.

Ciljanje na moskovsku naftnu infrastrukturu bio je logičan sljedeći korak za Kijev, u onome što je ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski opisao kao “sankcije koje najbrže djeluju”.

Inozemcev je objasnio za Euronews da ciljanje na rafinerije ima znatno veći efekat nego, na primjer, ciljanje na fabrike za proizvodnju dronova.

Prema Inozemcevu, ne treba mnogo vremena da se postavi ili popravi fabrika dronova, koja nije ništa više od “velike radionice za sklapanje, gdje se komponente dostavljaju, sklapaju, provjeravaju i testiraju”.

“Recimo da dron napadne fabriku ovakvog tipa – trebalo bi tri dana da se sve ponovo izgradi. Ali ako pogodite rafineriju nafte – posljedice su mnogo ozbiljnije, gorjelo bi sedmicama”, rekao je Euronewsu.

Rafinerijska oprema nije samo skupa, rekao je Inozemcev, već je i skoro nezamjenjiva, s obzirom na to da je Moskva pod značajnim zapadnim sankcijama.

“U stvari, to je evropska i američka oprema. Teško je zamijeniti je kineskom opremom”, objasnio je.

Napadi na velike rafinerije uzrokuju značajan pad proizvodnje, uključujući benzin.

“Pad proizvodnje benzina od 10% jasno je deficit za ekonomiju u cjelini, dok pad proizvodnje dizela od 30% praktično ništa ne znači”, istakao je Inozemcev.

“I situacija sa benzinom je primjetna. Svi pričaju o problemima sa benzinom. I to je tačno, postoji, a Ukrajinci su to izazvali”.

Benzinske pumpe su ostale bez goriva u više regiona zemlje, sa vozačima koji čekaju u dugim redovima, dok su zvaničnici pribjegli racionalizaciji ili potpunom obustavljanju prodaje. Manjak se širi i na centralne regione Rusije dok cijene goriva dostižu rekordne nivoe.

“Ukrajinci su ovdje pogodili u srž”, naglasio je Inozemcev.

“Problem postoji i cijene će rasti. Prekid snabdijevanja je bolan jer je posjedovanje automobila visoko i praktično svi imaju auto.
“Kada ljudi vide da nema goriva na pumpi, to je, po mom mišljenju, jedan od triju najvažnijih iritantnih faktora: manjak benzina, zatvaranje aerodroma i prekidi interneta. To su tri stvari koje svi Rusi osjete”.

Može li Moskva da popravi situaciju?

Rusija ostaje drugi najveći izvoznik nafte na svijetu, ali sezonski porast tražnje i kontinuirani ukrajinski napadi dronovima izazvali su velike probleme u njenoj naftnoj industriji.

Da bi ublažila manjak, Rusija je obustavila izvoz benzina. Potpuna zabrana je proglašena do 30. septembra, a djelimična zabrana koja se odnosi na trgovce i posrednike do 31. oktobra.

Inozemcev je objasnio da, kako bi se pronašlo dugoročno rješenje, već se govori o “potrebi za kreiranjem sistema protivvazdušne odbrane, zaštite od dronova oko ovih preduzeća i slično, što bi bilo veoma skupo”.

Drugim riječima, rekao je, resursi će biti preusmjereni iz ekonomije za ovu svrhu.

Prihodi od nafte i gasa čine između trećine i polovine ukupnih federalnih budžetskih prihoda u Rusiji u posljednjoj deceniji, što čini sektor najvažnijim izvorom finansiranja vlade.

Da bi se riješila trenutna situacija, ruska vlada razmatra povećanje stope poreza na dodatu vrijednost (PDV) da bi kontrolisala budžetski deficit i očuvala rezerve.

Inozemcev je istakao za Euronews da ruska ekonomija trpi, ali ruska vojska i rat Rusije ostaju netaknuti u ovom trenutku.

“Putin želi da pritisne”

Ruska ekonomija je nastavila da raste uprkos pooštrenim zapadnim sankcijama zbog rata Moskve u Ukrajini.

Ali se očekuje da BDP uspori na oko 1% sa 4,3% prošle godine, a inflacija ostaje iznad 8% u zemlji gdje veliki dio radne snage i 40% prihoda sada ide na odbranu i sigurnost.

“U principu, ulazimo u stanje gdje ćemo, najvjerovatnije, imati nulti rast u narednim godinama, ali će istovremeno uvijek biti dovoljno za rat”, rekao je Inozemcev za Euronews, dodajući da udari Ukrajine na rusku naftnu industriju imaju dublji efekat.

“Ako, recimo, neki projektil pogodi – to se uglavnom tiče stanovnika Voronježa”, objasnio je.

“Ali ukrajinski udari sada se dešavaju širom zemlje. Ljudi shvataju da stvari ne idu kako treba i da vlada ne može ništa da uradi”.

“Zato vjerujem da, da, biće efekta. To će dovesti do rasta transportnih troškova i izazvati nezadovoljstvo među stanovništvom”, objasnio je.

To će takođe zahtijevati stalni transfer resursa iz regiona u region, rekao je Inozemcev, ali “Vladimira Putina to ne brine”.

“On je apsolutno siguran da će za godinu ili dvije Zapad i Ukrajina propasti. Želi da pritisne”, zaključio je Inozemcev.