Rezolucija Generalne skupštine Ujedinjenih nacija kojom se osuđuje ruska deportacija ukrajinske djece usvojena je uz podršku 91 od ukupno 193 države članice. Među onima koje nijesu učestvovale u glasanju našla se i Srbija, jedina zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji – uz Tursku – koja nije podržala dokument.
Ukrajinska ambasada u Beogradu saopštila je za Radio Slobodna Evropa (RSE) da razumije „složen trenutak u kojem je Kremlj počeo otvoreno da ucjenjuje Srbiju odlažući rješavanje pitanja snabdijevanja energijom“, ali da ipak očekuju da će se Beograd priključiti evropskoj politici prema „državi agresoru“ Rusiji i podržati povratak djece u Ukrajinu.
O čemu se glasalo?
Generalna skupština UN-a 3. decembra je usvojila rezoluciju kojom se od Rusije zahtijeva „hitan, bezbjedan i bezuslovan povratak sve ukrajinske djece koja su prisilno premještena ili deportovana“ na teritoriju Ruske Federacije.
Za rezoluciju su glasale SAD, članice Evropske unije i zemlje kandidati sa Zapadnog Balkana – Bosna i Hercegovina, Sjeverna Makedonija, Crna Gora i Albanija. Glas Srbije je izostao.
Zašto Srbija nije glasala?
Igor Novaković iz ISAC fonda ocjenjuje da Beograd balansira u trenutku kada rješava dva važna energetska pitanja sa Rusijom – status Naftne industrije Srbije (NIS), koja je pod američkim sankcijama zbog ruskog vlasništva, i pregovore o produženju dugoročnog ugovora o snabdijevanju gasom.
Novaković upozorava da bi nastavak izostanaka iz sličnih glasanja mogao izazvati snažnije reakcije Zapada, posebno u kontekstu procesa pristupanja Srbije Evropskoj uniji.
Reakcije iz Ukrajine
„Računamo na to da će se zemlja kandidat za članstvo u EU pridružiti zajedničkoj evropskoj politici prema državi agresoru i pomoći povratak naše djece“, poručila je ukrajinska ambasada.
Vlada Srbije i Ministarstvo spoljnih poslova nijesu odgovorili na pitanja RSE o razlogu neučestvovanja u glasanju.
Širi kontekst: odnosi Srbije i Rusije
Srbija više od tri godine odbija da uvede sankcije Rusiji nakon invazije na Ukrajinu, što izaziva kontinuirane kritike Brisela i Vašingtona. Zvanični Beograd navodi energetsku zavisnost i podršku Moskve u pitanju Kosova kao ključne razloge za ovakav spoljnopolitički kurs.
Iako je Srbija ranije podržala više rezolucija UN-a u korist teritorijalnog integriteta Ukrajine, pojedina glasanja su izazvala kontroverze, uključujući i slučaj iz 2025. kada je Beograd naknadno promijenio glas iz „za“ u „uzdržan“, uz izvinjenje predsjednika Aleksandra Vučića.
SAD predvode napore za povratak djece
Sjedinjene Države predvodile su grupu od 91 države koja je podržala rezoluciju. Dokument je usvojen dan nakon razgovora specijalnog izaslanika američkog predsjednika Donalda Trampa, Stiva Vitkofa, i Džareda Kušnera sa Vladimirom Putinom u Moskvi.
Melanija Tramp je povratak ukrajinske djece označila kao jedan od svojih međunarodnih prioriteta, tvrdeći da je već uspostavljen „otvoren kanal komunikacije“ sa Kremljom.
Međunarodni krivični sud još 2023. izdao je nalog za hapšenje Vladimira Putina zbog ratnog zločina ilegalne deportacije ukrajinske djece.
Kako je Srbija ranije glasala?
Od početka invazije na Ukrajinu, Srbija je:
-2022. osudila rusku agresiju u dvije UN rezolucije
-glasala za isključenje Rusije iz Savjeta za ljudska prava
-podržala osudu ruske aneksije ukrajinskih regiona
Ipak, 2022. i 2025. Beograd je u nekoliko navrata odstupio od zajedničkih stavova EU, glasajući uzdržano ili naknadno mijenjajući glas nakon pritisaka Moskve.
Srbija i dalje odbija da se uskladi sa evropskim sankcijama Rusiji.
Pitanje Kosova i diplomatske pozicije
Beograd insistira na očuvanju teritorijalnog integriteta Ukrajine zbog otvorenog pitanja Kosova, dok prištinske institucije navode da je nezavisnost priznalo više od 100 država. Ukrajina je među zemljama koje Kosovo ne priznaju, što dodatno komplikuje diplomatske odnose.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR