Bečić zadao novi udarac Spajiću, ima li mandatar keca u rukavu

Uslovljavanjem podrške Demokratske Crne Gore mandataru Spajiću, postavlja se logičko pitanje – ako je Vučić iskoristio sve svoje druge političke partije koje su iskomplikovale Spajiću matematičku računicu oko formiranja vlade, da li je ovakvo uslovljavanje Demokrata, čak i ako ono ne bi bilo plod intervencije sa strane, zapravo konačni pokušaj da se zaustavi formiranje Spajićevog kabineta. Da li Spajić ima keca iz rukava – kazao je za Pobjedu Zlatko Vujović, predsjednik Upravnog odbora Centra za monitoring i politički analitičar, komentarišući nove uslove koje je lider Demokrata postavio pred Spajića u formiranju vlade.

Predsjedništvo Demokratske Crne Gore jednoglasno je juče prihvatilo prijedlog svog lidera Alekse Bečića da se obavežu da neće ići u koaliciju sa poslanicima koji su bili na listi DPS-a i SD-a. To je najnoviji uslov za mandatara Milojka Spajića, koji od 10. avgusta pokušava da sastavi vladu. Iz Pokreta „Evropa sad“ reagovali su saopštenjem, navodeći da većina neće zavisiti od poslanika sa DPS-ove liste, te da je njihova ranija odluka da se o sastavu vlade razgovara sa predstavnicima i partijama koje su podržale Spajića na konsultacijama kod predsjednika države.

Put ka „rušenju“ Spajića

Zlatko Vujović kaže da je kompletno formiranje vlade na neki način usmjereno na rušenje Spajića i produbljivanje sukoba koji bi doveo do rascjepa u Pokretu „Evropa sad“.

– Bilo je za očekivati da partije koje smatraju da im je PES uzeo mandate, urade sve da se zaustavi rast te partije. To smo vidjeli kroz predizbornu kampanju Abazovića i pokušaj diskreditacije Spajića, a onda tek kroz proces formiranja vlade, gdje se očekivalo da će do nje doći mnogo lakše, ali vidimo da praktično, kako Spajić zatvori jedan problem, pojave se nova dva. To je, prije svega, posljedica pokušaja zvaničnog Beograda preko SPC i određenih političara u različitim političkim partijama da spriječe formiranje vlade koja neće biti pod kontrolom Beograda – istakao je Vujović.

Kazao je da je Spajić do sada pokazao odlučnost da ne dozvoli formiranje vlade koju bi kontrolisao Vučić i koja bi Crnu Goru povela u potpuno suprotnom pravcu od onoga što je zvanično proklamovana spoljna i unutrašnja orijentacija.

– Možda na prvu „loptu“ zvuči iznenađujuće da je sada i Demokratska Crna Gora otvorila to pitanje i uslovila svoju podršku, ali postavlja se logičko pitanje – ako je Vučić iskoristio sve svoje druge političke partije koje su iskomplikovale Spajiću matematičku računicu oko formiranja vlade, da li je ovakvo uslovljavanje Demokrata, čak i ako ono ne bi bilo plod intervencije sa strane, zapravo konačni pokušaj da se zaustavi formiranje Spajićeve vlade. Jer, uskraćivanje podrške Spajiću od nekih subjekata, poput SNP i UCG, ne predstavlja iznenađenje, te nije posljedica Spajićevog ponašanja, nego uticaja spoljnih aktera, prije svega zvaničnog Beograda – poručio je Vujović.

Prema njegovim riječima, ovakav stav Demokrata, ukoliko se bude na njemu istrajavalo, dovešće do toga da Spajić ima opcije – da odustane od formiranja vlade, zatim da to učini po principima za koje se zalaže zvanični Beograd što bi značilo konfrontaciju sa Zapadom ili da uđe u određene aranžmane sa onima koji su bili opozicija. Vujović je istakao da je Spajić doveden u prilično tešku situaciju, ali iz koje, kako je rekao, ima dosta elegantnih poteza.

– Može da formira vladu i mislim da je u interesu PES-a da ostanu homogeni, da ne dozvole da ih spoljni akteri podijele, jer bilo bi teško partiji da se oporavi od rascjepa. Naravno, prošao bi bolje onaj dio partije koji uspije da formira vladu. Čak i ukoliko neki djelovi PES-a napuste partiju, u slučaju da je Spajić formirao vladu, on će nadoknaditi izgubljenu podršku. Oni koji bi napustili partiju, bili bi gubitnici – kazao je Vujović.

Istakao je da Spajić mora po svaku cijenu da formira vladu, jer vidljivo je da je on meta raznih službi i pritisaka i da se pokušava od zvaničnog Beograda po svaku cijenu Spajić politički eliminisati, bez obzira na to koliko to, uslovno, košta.

Na pitanje da li se, nakon ucjena Demokrata, otvara prostor za Uru, Vujović je kazao da su u igri razne kombinatorike, ali i dosta nepoznanica.

– Potpuno je nevažno da li neko želi da ubaci Uru ili ostatke DF-a. Meta je PES i Spajić. Ukoliko bude Ura u vladi, i DF i još neke političke partije, onda će to biti vlada pod kontrolom Vučića, odnosno zvaničnog Beograda. Spajić bi tim prihvatanjem spalio mostove prema Zapadu te od PES-a i njega u političkom smislu malo bi što ostalo. Tu nema dileme – kazao je Vujović, ističući da je Vlada Abazovića bila najveći saveznik Vučića i njegove politike u Crnoj Gori.

– Teško da se može zamisliti vlada koja bi bila spremnija da ispuni baš svaki zahtjev Vučića i njegovih saveznika – kazao je Vujović.

Istakao je da je ključna bitka da li će Crnu Goru kontrolisati zvanični Beograd ili će Zapad uspjeti da spriječi ofanzivu Vučića.

– Svjedočimo odmjeravanju snaga Zapada i Vučića koji želi Crnu Goru da iskoristi kao monetu za potkusurivanje, odnosno zaštitu njegovih pozicija u Beogradu – kazao je Vujović.

Na pitanje može li se prognozirati šta će prevagnuti, odnosno kojim će putem Spajić na kraju poći, Vujović je rekao da mu se čini da lider PES-a neće biti spreman da se pokloni Vučiću.

– Čini mi se da Spajić neće biti spreman da napravi koaliciju sa bivšim DF-om, da se pokloni Vučiću i pristane na vazalski odnos na koji su pristali ostali. Ali treba sačekati sa konačnim zaključcima. Meni se čini da on u ovom trenutku pokazuje iznenađujući integritet i odlučnost, s obzirom na pritisak koji trpi. On nije dio vlasti, već je van sistema odlučivanja i nema poluge države koje bi ga zaštitile. Imamo poluge Srbije koje su usmjerene ka njemu i imamo poluge vlasti u Crnoj Gori koje se koriste protiv njega, ali on i dalje opstaje – istakao je Vujović.

Kazao je da vjeruje da su veće šanse da se Spajić odupre pritisku, jer nema alternativu.

– Ako se ne odupre pritisku, politički će biti eliminisan. PES će nestati sa političke scene, a s obzirom na karakter protivnika, njemu bi svaka karijera u drugoj oblasti bila upitna. To je sad frontalni obračun sa Spajićem, koji je viđen kao jedina prepreka za neutralisanje PES-a, tako da mu je jedina prihvatljiva opcija da izađe kao pobjednik iz ovog sukoba i postane premijer – kazao je Vujović.

Na pitanje može li to učiniti bez koalicije „Zajedno“, Vujović je istakao da Spajića oni koji su trebali da budu konstituenti vlasti uporno guraju ka koaliciji „Zajedno“.

– Oni, odnosno zvanični Beograd, vjeruju da mogu da sruše Pokret „Evropa sad“ i preuzmu većinu poslanika i spriječe formiranje vlasti PES-a čak i sa koalicijom „Zajedno“. Oni pritiskaju Spajića da krene ka koaliciji „Zajedno“ i vjeruju da im to može pomoći da preuzmu dodatni dio poslanika PES-a i da u tom raspletu oni mogu doći do većine u parlamentu. Mislim da to nije realna procjena, ali oni vjeruju u to. Vjeruju da će preuzeti onoliko poslanika koliko im je potrebno da preuzmu vlast, prije svega onih partija koje kontroliše Vučić i da to može biti provučićeva vlada u Crnoj Gori, što bi dovelo do totalne konfrontacije sa Zapadom i određenih diplomatskih posljedica. Lično mislim da to nije realna procjena zvaničnog Beograda i da to ne ide baš tako, ali činjenica je da oni idu na sve ili ništa – dodao je Vujović.