Američki predsjednik Donald Tramp i njegov kineski kolega Si Đinping završili su samit u Južnoj Koreji dogovorom da kineski izvoz rijetkih minerala bude nastavljen.
U nastavku je nekoliko osnovnih činjenica o ovim elementima koji su u centru pažnje širom svijeta.
Šta su rijetki minerali?
Rijetki minerali su grupa od 17 elemenata, uključujući 15 srebrno-bijelih metala poznatih kao lantanoidi, kao i skandijum i itrijum.
U koje svrhe se koriste?
Rijetki minerali, ili magneti koji se od njih ponekad prave, mogu se pronaći u malim, ali važnim količinama u svemu, od iPhonea i mašina za veš do lovca F35. Takođe se koriste u električnim vozilima, medicinskoj opremi, preradi nafte i u vojnim primjenama poput raketnih sistema i radara.
Bez njih, lanci snabdijevanja brzo bi stali. Proizvođači automobila bili su prinuđeni da privremeno obustave proizvodnju ranije ove godine nakon što su kineske izvozne kontrole izazvale nestašice.
Jesu li oni zaista rijetki?
Nijesu rijetki u smislu da ih je malo, neki su čak češći od olova. Međutim, obično su rasprostranjeni u malim količinama širom Zemljine kore i često pomiješani sa drugim mineralima, pa je teže pronaći veća nalazišta i njihovo vađenje je skupo.
Koja zemlja je najveći proizvođač?
Iako su američki naučnici pedesetih godina razvili proces razdvajanja i prečišćavanja rijetkih minerala, Kina je od osamdesetih preuzela dominaciju u industriji zahvaljujući nižim troškovima, blažim ekološkim standardima i decenijama državne podrške.
Kina danas čini oko 60% svjetske rudarske proizvodnje i 90% ili više prerade i proizvodnje magneta od rijetkih minerala.
Projekti u Sjedinjenim Državama, Evropi i Australiji imaju za cilj stvaranje alternativnog lanca snabdijevanja, ali će proći godine prije nego što se dostignu značajne količine.
U međuvremenu, Kina ograničava izvoz sve većeg broja ovih elemenata i opreme potrebne za njihovo vađenje i preradu.
Koji su im nazivi?
Prema redosljedu u periodnom sistemu, to su: skandijum, itrijum, lantijum, cerijum, prazeodimijum, neodimijum, prometijum, samarijum, evropijum, gadolinijum, terbium, disprosijum, holmijum, erbium, tulijum, iterbijum i lutecijum.
Kakav imaju uticaj na životnu sredinu?
Prerada rijetkih minerala često uključuje upotrebu rastvarača koji mogu proizvesti otrovni otpad i zagađivati tlo, vodu i vazduh. Razvijaju se ekološki prihvatljivije tehnologije, ali još nijesu široko rasprostranjene.
Neki tipovi rude rijetkih minerala sadrže radioaktivni torijum ili uranijum, koji se često uklanjaju pomoću kiseline.
Zbog toga razvoj ove industrije nailazi na zdravstvene i ekološke regulatorne prepreke.
Komentari (0)
POŠALJI KOMENTAR