REGIONALNI PLENUM Živković: Populisti na vlasti omogućili nacionalistima zamah u temama poput revizionizma; Milivojević: Srbiji nijesu prijetnja škaljarski ili kavački klan, već “AV-ački klan”

Preduslov za ulazak zemalja Zapadnog Balkana u Evropsku uniju (EU) je izgradnja pravednih država u kojima će kriminalci biti na optuženičkim klupama, a ne pozicijima moći, saopšteno je tokom panela “Demokratske alternative: izgradnja evropske budućnosti Zapadnog Balkana” na regionalnom plenumu „Pukotine u demokratiji: nacionalizam i klerikalizam na Zapadnom Balkanu“.

Regionalni plenum zajednički organizuju Centar za građansko obrazovanje (CGO), Regionalna akademija za razvoj demokratije (ADD) iz Novog Sada, Fakultet političkih nauka Univerziteta u Sarajevu (FPN) i njemačka Fondacija Friedrich Ebert (FES).

Živković: Populisti omogućili nacionalistima da dobiju zamah u temama poput istorijskog revizionizma

Predsjednik Demokratske partije socijalista (DPS), Danijel Živković, odgovarajući na pitanje moderatorke Aleksandre Jerkov iz ADD, kazao je da su kroz izvještaju Evropske komisije, Crna Gora i Albanija dobile pozitivne ocjene, dok to nije slučaj sa drugim državama regiona. Ocijenio je da taj proces za čitav region traje predugo i da je, od strane mnogih aktera, zapostavljen, uz podsjećanje da je Vlada DPS-a pregovore sa EU otvorila 2012. godine.

“I za tih osam godina, koliko smo bili dalje na vlasti, otvorili smo sva poglavlja i tri privremeno zatvorili, a tokom perioda nove vlasti, za pet godina, privremeno su zatvorena četiri poglavlja. Dobro je da se Crna Gora kvalifikuje danas kao država koja je najviše napredovala, ali je to deklarativno, a ne suštinski”, smatra Živković.

On je naveo da su danas u Crnoj Gori na vlasti populisti i nacionalisti i da su “populisti omogućili nacionalistima da dobiju zamah u temama poput istorijskog revizionizma i urušavanja institucija”.

Živković je rekao da se često može čuti ocjena “da nas više želi EU nego mi nju, makar kada govorimo danas sa pozicija vlasti”.

“I to je opasnost po cijelo društvo, upozoravao sam više puta - možete vi naći adiministraciju koja će usaglašavati zakonodavstvo Crne Gore sa zakonodavstvom EU, ali najteži posao je emancipacija jednog društva”, istakao je on, naglašavajući da je to zahtjevan proces za sve.

“Ako želimo da idemo tim putem, moramo se nečega odreći. Svaki politički subjekt koji želi da podrži EU integracije, moraće da se odrekne dijela rejtinga u korist emancipacije društva”, poručio je Živković.

Živković je izrazio skepsu oko realnosti najava da bi Crna Gora mogla postati članica EU 2028. godine.

“Plašim se da integracioni proces nećemo završiti do kraja 2026. Za pet godina smo zatvorili četiri poglavlja, do kraja godine trebalo bi da zatvorimo pet poglavlja, a mnogo više iduće godine, i nijesam siguran da će to biti moguće, s obzirom na to kako se ponaša vlast”, ocijenio je Živković.

Ukazao je i na jak spoljni pritisak na medijski sektor i audiovizuelne usluge, kao na uticaj na energetski sektor, ali i na gubitak kontrolne uloga Skupštine.

“Kada se premijer ne pojavljuje u Skupštini, to je isto indikator gdje nam je demokratija u Crnoj Gori”, rekao je Živković.

Živković je bio izričit da aktuelna vlast ne može uvesti zemlju u EU, pojašnjavajući da to nije subjektivni niti sujetni stav. Međutim, istakao je da bi bilo dobro da država što prije postane članica EU.

“Ruski maligni uticaj neće čekati ni sekund da preuzme dominantnu ulogu na Balkanu. Broj njihovih proksija u Crnoj Gori je veliki. Govorim o medijima i raznim organizacijama koji podrivaju demokratiju”, naveo je Živković.

Poručio je i da opozicija neće odustati od EU puta i upozorio da će u narednih godinu i po biti intenzivirani pokušaji da Crna Gora bude zaustavljena na putu ka Uniji.

“Drugog lijeka i rješenja za Crnu Goru nema bez političke stabilnosti sa iskreno posvećenim evropskim subjektima unutar vlasti”, zaključio je Živković.

Govoreći o odnosima Crne Gore i Srbije, rekao je da su se nakon 2006. godine, stvorili uslovi da Beograd prihvati nezavisnu Crnu Goru.

Milivojević: Srbiji nijesu prijetnja škaljarski ili kavački klan, već “avački klan”

Lider Demokratske stranke (DS) iz Srbije, Srđan Milivojević, rekao je da je Srbija trenutno zemlja u koju su upereni reflektori evropske javnosti, ali i da treba praviti razliku između Srbije i predsjednika države Aleksandra Vučića.

Milivojević je rekao da u Srbiji postoje stranke kao što je DS koja se 36 godina bori protiv ratnih huškača i zalažu za evropske vrijednosti.

“Vučić je za 12-13 godina vlasti uspostavio čvrstu vezu između vlasti i organizovanog kriminala. Nema sumnje da Srbijom vlada organizovana kriminalna grupa”, naveo je Milivojević.

Prema njegovim riječima, Srbiji nijesu prijetnja škaljarski ili kavački klan, već “avački klan”, aludirajući na inicijale Aleksandra Vučića.

“I on ugrožava ne samo evropsku budućnost Srbije nego i Zapadnog Balkana. Vučić je prepreka normalnom životu, jer je to čovjek koji nikad nije odustao od rečenice “ubijte jednog Srbina-mi ćemo 100 muslimana”. On nikad, iako je obukao EU frak, nije odustao mržnje i podjela”, rekao je Milivojević.

Podsjetio je i da se u Srbiji pojavila nova politička snaga - studentski pokret. “To su ljudi koji 25 godina nakon “Otpora” kažu: “nemojte nas dijeliti po vjeri ili naciji”. Jedina podjela je na ljude i neljude, mi nećemo suživot već zajednički život”, rekao je Milivojević.

Prema njegovoj ocjeni, Srbija nije zastala na EU putu, “ona ubrzano ide u rikverc”, jer “Vučić ne želi Srbju u EU, ali se mlada generacija vrijednosno opredijelila za EU”.

“Ti ljudi kažu: ako smo mogli mi da se dogovorimo i u Novom Pazaru, Nišu, Beogradu, sjutra će moći da se dogovore mladi iz Beograda, Sarajeva, Podgorice, Prištine”, naveo je Milivojević.

On je kazao da i sljedbenici Vučića u Crnoj Gori polako okreću leđa, kao što je to ranije uradio Milorad Dodik. “Nemojte da sumnjate da Andrija Mandić nije kupio kartu za Ameriku da se i on dogovori kao Dodik. Kad Crna Gora postane dio EU, i Knežević će biti građanin Crne Gore, on neće reći - ja neću pasoš Crne Gore”, naveo je Milivojević.

“Vučić ugrožava vitalne nacionalne interese i Crne Gore i Srbije. Interes Crne Gore je da bude dio EU, što prije. Vučić će preko pripejd političara pokušati da saplete Crnu Goru na putu ka EU, ali garantujem vam da se to neće desiti”, rekao je Milivojević.

On je rekao da ne treba Balkanu čvrsta, već čista ruka i da DS to nudi. “DS nudi Crnoj Gori čistu ruku saradnje, zajedničke vizije prema EU. U toj ruci će se uskoro vijoriti zastava pobjede”, poručio je Milivojević.

Milivojević je rekao da “ako hoćemo da budemo dio EU, zadatak i DS i vlasti u Crnoj Gori je da izgradimo pravednu državu. Ne može zločin da prođe nekažnjeno ako hoćemo da idemo ka EU”.

Flipče: Ekstremisti vladaju javnim narativom

Predsjednik Socijaldemokratskog saveza Makedonije, Venko Filipče, kazao je da su evropske integracije realnost za Crnu Goru, Albaniju i Sjevernu Makedoniju.

“Ali, paralelno s tim vidimo tenzije u zemljama, a glavni problem je što ekstremisti vladaju javnim narativom i oni rade sve što se može da zadrže atmosferu tenzija jer je to njihov garant da će ostati na pozicijama”, rekao je Filipče.

On je kazao da je potrebno partnerstvo progresivnih partija i civilnog društva. “Moramo se udružiti protiv nacionalista. Napravićemo grešku ako ne shvatimo da te desničarske partije ne pomažu jedni drugima da ostanu na vlasti, čak iako djeluju da su u konfliktu”, objasnio je Filipče.

On je naveo da se stare politike završavaju i da je neophodno fokusirati se na mlade i sa njima imati direktniji pristup kako bi ih angažovali. “Za promjene je ključan odabir pravih ljudi. Ukoliko želimo da budemo prihvaćeni kao demokratska alternativa desničarskim partijama, glasači će imati stroži kriterijum. Odabir ljudi sa kojima ćemo raditi je ključni elementi da steknemo povjerenje, naročito novih generacija glasača”, smatra Filipče.

Mašić: Istina kao jedino rješenje

Član Predsjedništva Socijaldemokratske partije Bosne i Hercegovine (BiH), Damir Mašić, odgovarajući na pitanje koje je rješenje za podjele u društvu, kazao da je istina jedino rješenje. “Potrebno je svaki dan pričati i širiti je, to je najbolji alat za borbu protiv podjela. BiH je kao multietnička zemlja, u kojoj se različitosti njegovane stotinama godine, 90-tih bila dovedena u pitanje. To su uradili oni čije politike i danas blokiraju napredak regiona”, rekao je Mašić.

“Stvari treba nazivamo pravim imenima i imenovati odgovorne. Luskuz je pričati diplomatskim rječnikom opisujući pojave koje su pristune u našim zemljama i umotavati to u neke rukavice”, poručio je Mašić.

On je naveo da koncept Srpskog sveta najbolje prikazuje na koji način ruski maligni uticaj nastoji da zadrži države Balkana u nekom statusu quo. “Konstantno miješanje u unutrašnje stvari od režima u Beogradu je nedopustivo. I meni je drago, da nakon nekog vremena, taj glas danas puno jasniji”, rekao je Mašić, dodajući da su BiH i Crna Gora, kao multientičke države najviše bili izloženi malignim uticajim.

“Nadamo se da će Crna Gora što prije okončati evropski put”, naveo je on, uz opasku da na tom putu EU mora biti manje licemjerna i više glasnija.

“I EU treba da naziva stvari pravim imenom i u slučaju BiH da ne prilagođavaju EU vrijednosti nenormalnim prilikama u BiH, jer nam ne pomažu na taj način”, kazao je Mašić.

On je ukazao da su imali bezbroj reformi koje su završile kao “mrtvo slovo na papiru”.

“Garantujem da nam 90 odsto problema pravi nekolicina radikalnih nacionalista koji brutalni kriminal i korupciju prikrivaju iza tog nacionalizma”, kazao je Mašić.

“Pravosuđe BiH funkcioniše, oni (nacionalisti) ne bi bili u prilici da stvaraju probleme nego bi bili na optuženičkim klupama. Potrebno je slobodno, nezavisno pravosuđe koje će se uhvatiti u koštac sa kriminalnom i korupcijom”, zaključio je Mašić.