Dugo je trajalo i sve je bilo uzalud

Za Antenu M piše: Čedomir Drašković

Crna Gora je u Balkanskim ratovima izgubila 14.200 vojnika i oficira. I bila istinski „bratski bedem“ na Grahovu, Troglavu, Drini, Višegradu, Javoru, Bregalnici…; zatim Mojkovcu. Za Prvi svjetski rat je brzopleto i uzaludno organizovala ukupno oko 53.000 boraca.

Između ostalog, ostvarila briljantnu Mojkovačku pobjedu, krvarila još dosta po okruženju, a onda: bez saveznika, koncepcije, pouzdane komande – doživjela (početkom 1916. godine), po nalogu „jedinstvene“, tj. srpske vojne vlasti: da prvi put u svojoj istoriji položi oružje; i prizna kapitulaciju!

Prvi svjetski rat je završen kapitulacijom Austro-Ugarske 03. novembra 1918. godine, odnosno Njemačke nekoliko dana kasnije (njihove saveznice Bugarska i Turska kapitulirale su u septembru, odnosno  oktobru). Srpska vojska ulazi u Crnu Goru 24. oktobra, i na Cetinje stiže nekoliko dana poslije kapitulacije Austro-Ugarske, odnosno: mirnim korakom, poslije evakuacije bivših okupatora.

Pa su tirade o junaštvu „oslobodilaca“, i epska patetika o viteškim „ujediniteljima“ – neodmjerene, i neumjesne. Dakle, vodeći dio srpskih elita je i startovao, i nastavio sa blefom. Egocentrično i slavodobitno! Uglavnom, ništa realno o Aleksandru „pomrčini“.

Ni o tzv. hrvatskim ustaškim „zlikovcima“, koji su samo dizali glas protiv Vidovdanske(!) despotije (po Ustavu usvojenim specijalno na Vidovdan); ni o crnogorskim iskrenim i dobronamjernim federalistima - kao „ustašama“ koji izdadoše srpstvo…   

Otkud toliko zavisti, pakosti, smicalica, i bezrazložne mržnje prema okruženju, konkretno prema Crnoj Gori!? Razlog je u tome što na pr. Crna Gora nema suštinskih i „prirodnih“ problema i nedoumica sa sopstvenim identitetom. Probleme stvara i skandalozno podmeće nezajažljivo alava veliko-srpska ideologija. Sve je to dugo smišljano, i plasirano, a 1918. su im otvorile vrata, i dala „krila“ zvanična Rusija i naročito Francuska. Versajski domaćin, i promoter Versajske Jugoslavije, R. Poenkare, predśednik Francuske Republike od 1913. do 1920. godine.

(Inače, Poenkare je bio 35 godina u samom vrhu vlasti Francuske – ministar, predśednik Vlade, i Republike… jedino sa pauzom početkom treće decenije - zbog neke međunarodne afere). Bio je naglašeni prijatelj Srbije, i dosljedni zastupnik njenih interesa.

Poslije međunarodnog ozvaničenja Versajske Jugoslavije, odnosno Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (za koje činodejstvije je Srbija galantno obezbjeđivala zamašni kapital: samo u jednom turnusu četrdeset miliona franaka)… U prvim godinama „zavođenja reda“ (poslije 1918. godine), u Crnoj Gori je ubijeno oko 9.000 Crnogoraca.

Od oko 30.000 političkih hapšenja i maltretiranja, više od 4.000 ih je bilo trajnije zatočeno u kazamatima Kraljevine SHS. Zatim je dželatski izvršeno 600 političkih umorstava, a 24 su zvanično (javno i promotivno) izvršene smrtne kazne. Emigracijom se spasilo oko 3.000 Crnogoraca… To vrijeme „kralja palikuće“ obilježilo je i 5.000 crnogorskih domova, koji su „predati ognju“, kao i oko 1.000 pomoćnih objekata.

Kakav „raskoš“ okupacije: batine, bajoneti, teror, ubistva nevinih, silovanja (više od pet stotina poznatih), pljačke, mučenja, paljevine (još) i usjeva i pašnjaka, pa čak i oduzimanje čunova na Skadarskog jezera. Sa lažnom „narodnom“, Podgorićkom skupštinom u pročelju!

Presrijetana je i otimana i pomoć koja je bila namijenjena izmoždenoj crnogorskoj sirotinji (od Francuske, Rusije, SAD). O toj – po međunarodnoj konstataciji - „tragičnoj balkanskoj laži koja je prošla kao istina“, i o crnogorskom narodu koji se bori za opstanak – pisali su brojni evropski listovi: francuski (10), engleski (3), italijanski (11), švajcarski (2), srpski (3), pa i ruski i ukrajinski.

Engleski parlament je donio Rezoluciju o samoopredjeljenju Crnogoraca…, a Norveški parlament je posebno sadržajno i dirljivo govorio o nesreći, koja je neočekivano zadesila Crnu Goru i Crnogorce: „Ja govorim o onoj maloj naciji, koja je od svih najviše patila, koja je od svih naroda najveće žrtve podnijela koji su učestvovali u Svjetskom ratu… Mi je moramo smatrati za najhrabriju naciju od svih ostalih. Ta nacija jeste narod nepobjedive Crne Gore. Ova mala nacija, koja ima istoriju od hiljadu godina, uvijek je branila svoju nezavisnost sa ogromnim žrtvama.

Čim je rat buknuo, i Srbija došla u opasnost, Crna Gora je ušla u rat da bi pomogla svojoj braći. I kada je Srbija bila pobijeđena, i nastala borba na život i smrt, kada Srbijanci morahu bježati iz svoje osvojene zemlje, i pokušavahu sačuvati ostatak svoje razbijene vojske, ova mala bratska država, Crna Gora, otvori granice Srbijancima za njihovo odstupanje.

Ova ista srbijanska vojska, koju je Crna Gora spasila, vraćajući se svojoj kući – ušla je u Crne Goru, u njoj se zaustavila, i uz pomoć svojih bajoneta, i lažne narodne skupštine… učinila ogromnu povredu crnogorske državne samobitnosti“, kazao je, između ostalog, predśednik Norveškog parlamenta Johak Kastberg.

Specijalni izaslanici Vlade SAD, izvještavaju (1919): „Ovi nesrećnici (misli na ustanike, tj. komite, i nepokorni dio naroda koji ih je slijedio – Č.D), koji čine sve najbolje u ovoj zemlji, raštrkani su po gorama, i trpe neopisive muke… Potrebno je, i to veoma potrebno, da neodložno prestane mučenje i terorisanje crnogorskog naroda od strane Srbije – i da se ostavi na miru da sam riješi o sebi i svojoj budućnosti…“.

I predśednik Kanadskih ratnih bolnica za Srbiju, Crnu Goru i Makedoniju, pukovnik Burhan – uputio je protest savezničkim vladama „zbog nepodnošljivog stanja u Crnoj Gori, nakon okupacije od srbijanskih trupa… Zvjerstva im prevazilaze turski srednji vijek, jer Srbijanci su upotrijebili sva podla sredstva koja su mogli izmisliti“.
                   

Komite, perjanice crnogorske slobode
         

Crnogorske komite su spontani dio naroda, tj. oslobodilački borci protiv okupacije. Ukupnom konfuzijom, i spletom do apsurda nesrećnih okolnosti, Crna Gora je prvi put u svojoj dugoj istoriji bila okupirana i vojnički potpuno zaposjednuta 1916. godine od strane Austro-Ugarske. Komite su predstavljale najaktivniji, gerilski dio nacionalno-oslobodilačkog pokreta protiv okupatora, a broj im se kretao i do 800.

Sa istovjetnim motivom, komitski pokret u Crnoj Gori je nastavio da još brojnije funkcioniše: zbog izigranog povjerenja u pošteno i obećavano „bratsko“ ujedinjenje, odnosno zbog okrutnog okupacionog nasilja i prisajedinjenja, anektiranja Crne Gore od strane Srbije. Prvih godina poslije Božićnog ustanka, komitski pokret „boraca za slobodu“ je bio veoma energičan, i snažan – dijelom i ustanički organizovan (do 2.000 boraca). Trajao je do 1929. godine.

Takozvani noviji srpski intelektualci i patriote (tipa Malagurskog), govoreći o crnogorskim komitama poslije 1918. godine – isključivo govore u duhu sopstvenog mentaliteta, i po oprobanom standardu (bolje reći skandalu) njihovih kulturoloških malverzacija. Za njih su crnogorske komite protiv srbijanskog i velikosrpskog vojničkog zaposijedanja, žandarmskog terora, i autentičnih im crkvenih i vjerskih zloupotreba - delinkventi, razbojnici i pljačkaši. I izraz neutemeljene mržnje: srbofobija!

Naročito agilni predstavnici „zle raške struje“ tradicionalno imaju višak priče o sopstvenoj istoriji (najčešće izmišljanjem, maštanjem; ili posvajanjem tuđe istorije i tradicije, i mitologijom koja prelazi u mitomaniju. Upravo, direktno vrše svjesno samo-obmanjivanje. „Moralo se od nečega početi“, mogao se ranije čuti i razboriti glas sa njihove strane. Logično je da se zbog manjka tradicije i istorije – rađa višak priče o (imaginarnoj) tradiciji i istoriji. Za pošten svijet, bilo je i ostalo – u duhu drevne istine: - Lažovi su opasniji od kuge!

Godine 1917. od Srpskog poslanstva u Parizu, upućeno je pismo nekom Stevanu Bulajiću, na adresu: Cetinje, SRBIJA. - Ovđe ljudsko zapire spoznanje: soj, i nesoj; ljudi i balafurdija. A na dostojanstvo – gariblukom.

Zahvaljujući 1918. kao „veličanstvenom događaju srpskog naroda“ bilo je i ubistava đece; i (da ponovim) više od 500 poznatih silovanja, i čestog premlaćivanja i mučenja starih i nemoćnih. Bilo je zabranjeno nošenje crnogorske kape (do 1936. godine, dok se pojavila u verziji sa „ocilima“). I nošenje oružja, kao sastavnog dijela narodne nošnje bilo je zabranjeno. Džamadane su oblačili svinjama…

Na drugoj strani, za vrijeme Austro-Ugarske okupacije nije silovana ni jedna žena, niti je stradalo ni jedno dijete! O tome je pisao i M. Đilas, isto kao što „Đido“ nije mimoišao ni kako  su to zvaničnici Kraljevine starim, uglednim Crnogorcima stavljali mačke u „dimije“. Takođe i ženama u kotule: pa onda zaveži, da ne mogu pobjeći; i udaraj – da stravljene i podivljale životinje kandžama žešće raskubaju nevoljnike.

Praktikovali su i da pojedinoj osobi simuliraju vješanje - četiri puta u 24 časa. Da ubijene zabranjuju sahranjivati i po nekoliko dana (da se čak ne smiju ni sa vješala skinuti). Da „osuđenoga“ vuku konjima – do smrti (kao u slučajevima: od Velestova do Čeva, i od Bogetića do Nikšića). Da sahranjenog crnogorskog oficira, komitu N. Nikolića iz Broćanca (koji je izvršio samoubistvo, da ne bi živ pao u ruke okrutnim neprijateljima) – otkopavaju i vade iz groba: zbog naknadno odlučenog, „zvaničnog streljanja“!? I još nešto: za sve vrijeme Austro-Ugarske okupacije (gotovo dvije godine) – crnogorska zastava je netaknuta vijorila na Dvoru kralja Nikole.

A prvi dan po dolasku srpske vojske – bačena je, izgažena, i takođe javno opoganjena izmetom

(KRAJ).